Σε ηλικία 81 ετών άφησε την τελευταία του πνοή χθες ο Βαγγέλης Κ. Λάζος, εκδότης της «Δωδώνης».
Ο Βαγγέλης Λάζος γεννήθηκε στη Στρατίνιστα Πωγωνίου το 1939.
Το 1949, κατέβηκε στην Αθήνα, όπου ζούσαν ήδη τα αδέρφια του και ο πατέρας του. Το 1950, έφτασε στην Αθήνα και η μητέρα του ενώ ο ίδιος, σε ηλικία 10 ετών, βρήκε δουλειά σε βιβλιοπωλείο. Αργότερα άρχισε να εργάζεται στο βιβλιοπωλείο «Εστία», όπου πέρασε την εφηβεία του μαθαίνοντας τη δουλειά του βιβλιοπώλη.
Ο εκδοτικός οίκος «Δωδώνη» ιδρύθηκε το 1962 –παράλληλα με το ομώνυμο βιβλιοπωλείο− στην οδό Ιπποκράτους 17. Το 1970 μεταφέρθηκε στην Ασκληπιού 3 – χώρος που συνδέθηκε με την εκδοτική και εμπορική δραστηριότητα του Βαγγέλη Λάζου για τα επόμενα χρόνια.
Με τη σύζυγό του, Μαρία Πορτολομαίου-Λάζου, επικεντρώθηκαν στην εκδοτική παραγωγή θεατρικών έργων και, αργότερα, φιλοσοφικών και ιστορικών βιβλίων, συμβάλλοντας με τον δικό τους τρόπο στην πολιτιστική-πνευματική δραστηριότητα της εποχής. Η αγάπη για το χωριό του και την Ήπειρο καθόρισε τις αποφάσεις του· το 1981, ίδρυσε το ομώνυμο βιβλιοπωλείο στα Ιωάννινα· ταυτόχρονα, και ως πρόεδρος της Αδελφότητας Στρατίνιστας Πωγωνίου, συνέβαλε στην καλλιέργεια πολιτιστικής ζωής στην ιδιαίτερη πατρίδα του.
Η κηδεία του θα γίνει σε στενό οικογενειακό κύκλο αύριο, Δευτέρα 6/4, στις 12 το μεσημέρι, στη Στρατίνιστα.
Η ιστορία των εκδόσεων
Ο Εκδοτικός Οίκος ΔΩΔΩΝΗ ιδρύθηκε το 1962 – παράλληλα με το ομώνυμο βιβλιοπωλείο -στην οδό Ιπποκράτους 17, στην Αθήνα, από τον Ευάγγελο Κ. Λάζο. Eκδόθηκαν, αρχικά, μεταξύ των άλλων: Ποιήματα και μεταφράσεις του Γιοσέφ Ελιγιά, Μπαγκαβάτ Γκιτά (Το θείο τραγούδι), Το παραμύθι του Θεόφιλου του Νέστορα Μάτσα, Ο ξένος του Αλμπέρ Καμύ, Αλήθεια και Αποκάλυψη του Μπερντιάεφ, Εισαγωγή στη φιλοσοφία του Καρλ Γιάσπερς, κ.ά.
Σπουδαίοι συγγραφείς αγκαλιάζουν τη σειρά «Παγκόσμιο Θέατρο»
Το 1969, ξεκινά η σειρά Παγκόσμιο Θέατρο, με το έργο του Καμύ Καλιγούλας, σε μετάφραση της Μαρίας Πορτολομαίου – μετέπειτα συζύγου του εκδότη και επιμελήτριας των θεατρικών σειρών – με εισαγωγή του Άρη Δικταίου.
Μια ομάδα από ανθρώπους των γραμμάτων και του θεάτρου ( Παύλος Μάτεσις, Φώντας Κονδύλης, Κωστούλα Μητροπούλου, Ιουλία Ιατρίδη, Αλίκη Αλεξανδράκη κ.ά.), αγκαλιάζουν το εγχείρημα και συμμετέχουν, με τις μεταφράσεις τους, θεωρώντας ότι αυτή η προσπάθεια είναι ένας έμμεσος τρόπος διαμαρτυρίας εναντίον της Χούντας του ΄67 και συγχρόνως μία ανάγκη να καλυφθεί το κενό, εξαιτίας της λογοκρισίας, με κείμενα προοδευτικά. Εκδίδονται: Πίντερ, Μπέκετ, Λόρκα, Ιονέσκο, Αραμπάλ, Μπρεχτ κ.ά..
Mεταφορά στην Ασκληπίου
Το 1970, η ΔΩΔΩΝΗ μετέφερε την έδρα της, στην οδό Ασκληπιού 3, σε τριώροφο χώρο, ο οποίος λειτούργησε ως χώρος προβληματισμού και αναζητήσεων τόσο για διανοούμενους και επιστήμονες όσο και για καλλιτέχνες (ανθρώπους του θεάτρου, κυρίως) των οποίων πρωτότυπα έργα ή μεταφράσεις, εξέδιδε η ΔΩΔΩΝΗ: Πέλος Κατσέλης, Μάριος Πλωρίτης, Γ. Σεβαστίκογλου, Αλ. Σολομός, Δέσπω Διαμαντίδου, Λυκούργος Καλλέργης, Στρατής Καρράς, Βασίλης Βασιλικός, κ.ά..
Η κατ’ επιλογή σιωπή των δημιουργών, σιγά σιγά , με την υποτιθέμενη κατάργηση της λογοκρισίας, χαλαρώνει. Οι δημιουργοί προσπαθούν να βρουν διεξόδους διεκδίκησης της ελευθερίας του λόγου. Έτσι, εκδίδεται ένας μεγάλος αριθμός βιβλίων ο οποίος, στη συνέχεια, μετά τη μεταπολίτευση (1974), ολοένα και αυξάνεται .