«Η αρρώστια μου με έμαθε ότι έχουμε ανάγκη από παρεμβάσεις που να μπορούν να σταματήσουν το κακό. Για τον ιό SARS-CoV-2 δεν έχουμε κανένα αντίδοτο. Και το χρειαζόμαστε απεγνωσμένα». Στη φράση αυτή συνοψίζεται η αγωνία του Michael Saag, ενός 64χρονου άνδρα στις ΗΠΑ που νόσησε με Covid-19.
Είναι σημαντικό όμως να σταθεί κανείς στο βιογραφικό του: είναι ο αντιπρύτανης και επικεφαλής του Κέντρου Ερευνας για το AIDS στην Αλαμπάμα και περιγράφεται από τους συναδέλφους του ως ένας εξαιρετικός και καταξιωμένος λοιμωξιολόγος.
Αναγνωρίζοντας τι συμβαίνει στο σώμα του, την 7η ημέρα και ενώ ένιωθε τις δυνάμεις του να τον εγκαταλείπουν, χορήγησε στον εαυτό του υδροξυχλωροκίνη σε συνδυασμό με αζιθρομυκίνη.
Το κοκτέιλ αυτό – που σημειωτέον λαμβάνουν και έλληνες ασθενείς – κυλούσε στον οργανισμό του για πέντε 24ωρα. «Δεν είμαι σε θέση να βγάλω συμπέρασμα εάν με θεράπευσε ή όχι» παραδέχεται ο αμερικανός λοιμωξιολόγος, υπογραμμίζοντας την ανάγκη κλινικών μελετών ώστε να επιβεβαιωθεί εάν η αγωγή αυτή είναι αποτελεσματική και ασφαλής.
Αναμφίβολα ο χρόνος δεν είναι με το μέρος των επιστημόνων καθώς ο SARS-CoV-2 «οργώνει» τον παγκόσμιο χάρτη σπέρνοντας τον θάνατο. Οι επιστήμονες, επιχειρώντας να επιτύχουν προβάδισμα, βάζουν στο μικροσκόπιο δοκιμασμένα φάρμακα. «Το επόμενο διάστημα θα έχουμε δεδομένα από τις μελέτες. Και έχω και μια αισιοδοξία λόγω της μεγάλης δραστηριοποίησης των ερευνητικών κέντρων παγκοσμίως ότι σε τέσσερις με πέντε μήνες θα έχουμε στη διάθεσή μας ένα αποτελεσματικό φάρμακο» σημειώνει στα «ΝΕΑ» ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων, Παναγιώτης Γαργαλιάνος-Κακολύρης.
Δοκιμές
Είναι ενδεικτικό ότι τουλάχιστον 90 δραστικές ουσίες – πέραν της γνωστής χλωροκίνης -, κοκτέιλ και μέθοδοι βρίσκονται στη διαδικασία δοκιμών, με ορισμένες από αυτές να βρίσκονται σε προχωρημένη εξέλιξη, όπως είναι:
Ρεμντεσιβίρη: Είχε σχεδιαστεί αρχικά για τον ιό Εμπολα, όμως η διεθνής κλινική μελέτη «Adaptive COVID-19 Treatment Trial» (με συμμετοχή και της Ελλάδας) εντάσσει τη δραστική αυτή ουσία στη μάχη κατά του SARS-Cov-2. Το φάρμακο αυτό φαίνεται ότι έχει ισχυρή δράση απέναντι στους κορωνοϊούς, αναστέλλοντας τον πολλαπλασιασμό τους.
Φαβιπιραβίρη: Δρα ως αναστολέας της πολυμεράσης πολλών RNA ιών και εκτιμάται ότι εμποδίζει την αναπαραγωγή του SARS-CoV-2 στον ανθρώπινο οργανισμό, μειώνοντας συνεπακόλουθα και τη μεταδοτικότητα της νόσου. Το φάρμακο της ιαπωνικής εταιρείας Fujifilm Toyama Chemical αναμένεται να δοκιμαστεί και στη χώρα μας.
Κολχικίνη: Υπό τον καθηγητή Καρδιολογίας Σπύρο Δευτεραίο εκπονείται στη χώρα μας η μελέτη «GRECCO-19», με τη συμμετοχή 300 ασθενών σε Αθήνα, Πάτρα και Θεσσαλονίκη. Στόχος είναι να εξεταστεί εάν αυτή η δοκιμασμένη ουσία μπορεί να αντιμετωπίσει ή ακόμη και να προλάβει επιπλοκές της νόσου Covid-19.
Πλάσμα αίματος: Οταν ένας κορωνοϊός ή οποιοδήποτε άλλο παθογόνο μολύνει έναν άνθρωπο, το ανοσοποιητικό δημιουργεί αντισώματα. Μία τεχνική που δοκιμάζεται είναι η λήψη αίματος από ανθρώπους που νίκησαν τον κορωνοϊό και η έγχυση του πλάσματός τους σε βαρέως πάσχοντες. Κατά το παρελθόν έχει χρησιμοποιηθεί για να καταπολεμηθούν η διφθερίτιδα, η λύσσα και άλλες λοιμώξεις. Κινέζοι ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Σανγκάης δοκίμασαν τη θεραπεία αυτή σε δέκα ασθενείς σε σοβαρή κατάσταση, επισημαίνοντας ότι είναι μια πολλά υποσχόμενη θεραπεία .
Ανοσοτροποποιητικά: Ο κατάλογος όμως δεν σταματά εδώ: ενδεικτικά αναφέρεται ότι παράλληλα δοκιμάζεται η χρήση ανοσοτροποποιητικών φαρμάκων, όπως η τοσιλιζουμάμπη, σε διασωληνωμένους ασθενείς, ενώ εξελίξεις αναμένονται και από το ανθρώπινο μονοκλωνικό αντίσωμα σαριλουμάμπη, που είναι εγκεκριμένο για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα.
Πρόσφατα ο καθηγητής Παθολογίας-Λοιμώξεων Σωτήρης Τσιόδρας αναφέρθηκε σε ένα πειραματικό φάρμακο, στέλνοντας το μήνυμα της ελπίδας. Οπως είπε χαρακτηριστικά, «αποτελέσματα από την Ακαδημία Επιστημών της Κίνας δείχνουν πρόοδο όσον αφορά ανακάλυψη νέου πειραματικού φαρμάκου έναντι του κορωνοϊού, που θα δοκιμαστεί για την καταπολέμηση στην πρόληψη της ίωσης από τον ιό στον άνθρωπο», συμπληρώνοντας πως «είναι πολύ πιο αποτελεσματικό στα πειράματα που έγιναν από όλα τα φάρμακα που είναι διαθέσιμα».
Πρόκειται για τον αναστολέα σύντηξης EK1C4, που δοκίμασαν οι ερευνητές σε τρωκτικά πριν ή μετά τη μόλυνσή τους με τον ιό HcoV-OC43 και διαπίστωσαν ότι τα πειραματόζωα δεν μολύνθηκαν γεγονός που σημαίνει ότι ο αναστολέας θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την πρόληψη και τη θεραπεία της λοίμωξης Covid-19.