Ενα τοπίο διαφορετικό από κάθε προηγούμενη χρονιά θα βρουν φέτος μπροστά τους οι υποψήφιοι για τα ΑΕΙ της χώρας, σε μια εξεταστική περίοδο για την οποία η «αντίστροφη μέτρηση» έχει ξεκινήσει, αλλά κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια πότε θα τελειώσει.
Από την πλευρά της κυβέρνησης, η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως δήλωσε χθες ότι τα στοιχεία ως σήμερα είναι αισιόδοξα και επανέλαβε ότι βασική προτεραιότητα του υπουργείου είναι οι πανελλαδικές εξετάσεις να διενεργηθούν όσο πιο κοντά γίνεται στις κανονικές ημερομηνίες, με μια προσπάθεια να ξεκινήσουν μέσα στον Ιούνιο και να ολοκληρωθούν ως τα μέσα Ιουλίου. Για τα δίδακτρα των ιδιωτικών δομών εκπαίδευσης εξήγησε ότι με βάση υπουργική απόφαση για όσες υπηρεσίες δεν εκτελούνται, δεν μπορούν να πληρώνονται, όπως για παράδειγμα τα μεταφορικά ή η σίτιση των μαθητών. Επίσης, στον βαθμό που κάποια ιδιωτικά σχολεία δεν προσφέρουν τηλεκπαίδευση, δεν μπορούν να εισπράττουν και χρήματα.
Με βάση τα παραπάνω και με τα δεδομένα να αναθεωρούνται διαρκώς, «ΤΑ ΝΕΑ» επιχειρούν να παρουσιάσουν έναν «οδικό χάρτη» προς τις πανελλαδικές εξετάσεις καταγράφοντας όλα τα βήματα προς αυτές.
Μεταξύ αυτών, όπως είναι γνωστό, οι υποψήφιοι ξέρουν ότι φέτος δεν έχουμε πριμοδότηση των μαθημάτων αυξημένης βαρύτητας ανά πεδίο.
«Φέτος μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικοί εν μέσω μιας πρωτόγνωρης κατάστασης καλούνται να αντεπεξέλθουν σε μια ούτως ή άλλως επίπονη και ψυχοφθόρα διαδικασία η οποία παραδοσιακά ξεκινάει από τον Ιούνιο και ολοκληρώνεται στο σύνολό της περί τα μέσα Ιουλίου με την κατάθεση των μηχανογραφικών» λέει στα «ΝΕΑ» ο σύμβουλος σταδιοδρομίας, Χρήστος Ταουσάνης.
«Τη φετινή χρονιά, όπως ήδη διαπιστώσαμε, αναμένεται να επέλθουν αρκετές τεχνικές και διαδικαστικές αλλαγές μεταξύ άλλων που παραδοσιακά συντελούνται κάθε χρόνο και σχετίζονται κυρίως με το σύστημα εισαγωγής και τα τμήματα» συνεχίζει.
Οι 2+1 προαποφασισμένες αλλαγές
Ξεκινώντας από τις αλλαγές, οι οποίες εκ των πραγμάτων ήταν δεδομένο ότι θα εφαρμοστούν ανεξαρτήτως της πανδημίας, ο κ. Ταουσάνης μας βοηθάει να εντοπίσουμε για τη φετινή χρονιά τα ακόλουθα:
1.Οι υποψήφιοι των πανελλαδικών εξετάσεων, έχοντας πρόσβαση πλέον μόνο σε ένα επιστημονικό πεδίο, θα κληθούν να επιλέξουν τμήματα αποκλειστικά και μόνο από αυτό. Ας μην ξεχνάμε πως μέχρι πέρυσι όποιος επιθυμούσε, είχε τη δυνατότητα εξεταζόμενος και σε ένα πέμπτο μάθημα να «ανοίξει» τη βεντάλια των επιλογών και με τμήματα από ένα ακόμη επιστημονικό πεδίο. Για τους υποψηφίους π.χ. των ανθρωπιστικών σπουδών που «άνοιγαν» και τμήματα του 3ου επιστημονικού πεδίου ήταν μια αξιόλογη εναλλακτική.
2. Σημαντικές διαφοροποιήσεις υπάρχουν και στον ακαδημαϊκό χάρτη κυρίως σε δύο επίπεδα. Το πρώτο σχετίζεται με τα τμήματα τα οποία θεωρητικά θα βρίσκονταν στο φετινό μηχανογραφικό αλλά εν τέλει δεν θα ενταχθούν, όπως π.χ. η Νομική Πάτρας ή η Λογοθεραπεία στη Λαμία. Αξιολογήθηκε από την ηγεσία του υπουργείου Παιδείας πως θα ήταν περιττή η προσθήκη των – περίπου 40 – τμημάτων που είχαν ανακοινωθεί βάσει προγενέστερου νομοσχεδίου και πρακτικά οι φετινοί υποψήφιοι θα έχουν στη διάθεσή τους αντίστοιχο αριθμό τμημάτων με εκείνο του περυσινού μηχανογραφικού.
Το δεύτερο επίπεδο έχει να κάνει με διαφοροποιήσεις-μετακινήσεις των ήδη υπαρχόντων τμημάτων. Για παράδειγμα, το Παιδαγωγικό Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αθηνών ορθώς τη φετινή χρονιά θα εντάσσεται μόνο στο 1ο επιστημονικό πεδίο αλλάζοντας την περυσινή άτοπη ένταξή του και στα 4 επιστημονικά πεδία ως κοινό τμήμα. Αλλαγές στην κατανομή τμημάτων έχουμε και σε τμήματα στρατιωτικών Σχολών (ΑΣΣΥ). Η σχολή Μονίμων Υπαξιωματικών (ΣΜΥ) πλέον εντάσσεται και στο 4ο επιστημονικό πεδίο, όπως και η Σχολή Μονίμων Υπαξιωματικών Ναυτικού (ΣΜΥΝ). Παράλληλα, θα αποτελεί πλέον δυνητική επιλογή και για τους υποψηφίους του 4ου ΕΠ και η κατεύθυνση Διοικητικής Υποστήριξης της Σχολής Μονίμων Υπαξιωματικών Αεροπορίας (ΣΜΥΑ), την οποία μέχρι πέρυσι, όπως και τις ΣΜΥ και ΣΜΥΝ, μπορούσαν να δηλώσουν μόνο υποψήφιοι που είχαν πρόσβασης στο πεδίο Θετικών-Τεχνολογικών Επιστημών.
3. «Διπλές» Εξετάσεις. Τη φετινή χρονιά, λόγω της αλλαγής του συστήματος, θα έχουμε δύο κατηγορίες υποψηφίων και ενδεχομένως «ταχυτήτων». Θα δώσουν εξετάσεις με το νέο σύστημα και φυσικά με μια αρκετά μειωμένη ύλη οι φετινοί τελειόφοιτοι και απόφοιτοι που επέλεξαν το νέο σύστημα, αλλά και οι παλαιότεροι απόφοιτοι που επέλεξαν να εξεταστούν με το παλαιό σύστημα που ίσχυε μέχρι πέρυσι. Συνεπώς θα έχουμε για υποψηφίους, εξεταστές, βαθμολογητές δύο διαφορετικές επί της ουσίας διαδικασίες που φυσικά αναμένεται να αποτυπωθούν και στις βάσεις εισαγωγής που θα διαμορφωθούν για τα τμήματα όπου κάποιοι ενδεχομένως να βγουν κερδισμένοι και κάποιοι σημαντικά χαμένοι.
Στις βασικές διαφορές μεταξύ των δύο αυτών εξεταστικών συστημάτων είναι όμως και ο τρόπος υπολογισμού των μορίων και τα εξεταζόμενα μαθήματα. Συγκεκριμένα, τα βασικά χαρακτηριστικά του νέου συστήματος θα είναι η Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία για όλους τους υποψηφίους, η Κοινωνιολογία για τις Ανθρωπιστικές Σπουδές και η επιλογή μόνο ενός επιστημονικού πεδίου.
Αντίθετα, βασικά χαρακτηριστικά του παλαιού συστήματος είναι η Νεοελληνική Γλώσσα για όλους τους υποψηφίους, τα Λατινικά για τις Ανθρωπιστικές Σπουδές, η δυνατότητα επιλογής 1 ή 2 πεδίων με 4 ή 5 μαθήματα.
Οι 4+1 αλλαγές λόγω πανδημίας
Επιπρόσθετα, αναφέρει ο κ. Ταουσάνης, οι αλλαγές, λόγω της πανδημίας, που αφορούν τις φετινές πανελλαδικές εξετάσεις αναμένεται το επόμενο διάστημα να αποτυπωθούν και στα ακόλουθα σημεία:
Εξ αποστάσεως και ηλεκτρονική τυποποίηση του συνόλου των διαδικασιών των εξετάσεων.
Είδαμε π.χ. πως η «παραδοσιακή» αίτηση των πανελλαδικών εξετάσεων έγινε εξ ολοκλήρου ηλεκτρονικά. Αναμφίβολα, κάθε πτυχή και των λοιπών αιτήσεων αναμένεται να ακολουθήσει το ίδιο μοτίβο, με μια αιωρούμενη βέβαια απορία για κάποιες διαδικασίες, όπως π.χ. οι ιατρικές εξετάσεις, που θα υπάρχει ακόμη ένα ερωτηματικό εάν θα ακολουθήσουν και αυτές την ψηφιακή παράδοση-αποστολή ή δεν θα επηρεαστούν.
2. Αλλαγή στον τρόπο υλοποίησης των εξετάσεων.
Λαμβάνοντας υπόψη τις μέχρι τώρα αναφορές του υπουργείου Παιδείας αλλά και την αυστηρή εφαρμογή των υγειονομικών υποδείξεων και μέτρων, κρίνεται ως αναμενόμενο το να μοιραστούν οι μαθητές σε περισσότερες αίθουσες ώστε να υπάρχει ο κατά το δυνατόν ελάχιστος αριθμός υποψηφίων σε κάθε σχολική αίθουσα. Βέβαια, αυτό προϋποθέτει, από ό,τι φαίνεται, την ύπαρξη δύο βασικών δεδομένων. Εναν σημαντικά μεγαλύτερο αριθμό επιτηρητών και φυσικά σχολικών αιθουσών.
3. Μικρότερο διάστημα υποβολής των μηχανογραφικών δελτίων.
Μία από τις σχετικά «εύκολες» αποφάσεις που μπορεί να λάβει το υπουργείο είναι να διαθέσει λιγότερο χρόνο στους υποψηφίους για να μελετήσουν και να καταθέσουν το μηχανογραφικό τους, καθώς πρόκειται για μια πλήρως αυτοματοποιούμενη διαδικασία που θα μπορούσε να συμπτυχθεί χρονικά. Δεν είναι μάλιστα τυχαίο πως πρακτικά οι περισσότεροι υποψήφιοι καταθέτουν το μηχανογραφικό τους στα ενδιάμεσα διαστήματα από τις περίπου 4 εβδομάδες που έχουν στη διάθεσή τους. Πέρυσι η διαδικασία ξεκίνησε στις 21/6 και ολοκληρώθηκε στις 15/7. Ο κύριος όγκος βέβαια των μαθητών κατέθεσε μηχανογραφικό κυρίως στο διάστημα 1-10/7. Εάν λοιπόν, εκτιμάει ο κ. Ταουσάνης, μειώσει τη διαδικασία το υπουργείο Παιδείας από τις παραδοσιακά 25 περίπου μέρες σε 15 ημέρες, θα έχει «κερδίσει» 10 σχεδόν μέρες δίχως να επιβαρύνει με κάποιον τρόπο τους μαθητές. Βέβαια, αυτό προϋποθέτει να επισπεύσουμε και τη διόρθωση των γραπτών και φυσικά την ανακοίνωση των βαθμολογιών.
4. Μικρότερο διάστημα αναμονής για την ανακοίνωση των βάσεων εισαγωγής.
Λαμβάνοντας υπόψη πως και σε αυτή την περίπτωση πρόκειται για μια αυτοματοποιημένη ουσιαστικά διαδικασία, και εδώ το υπουργείο μπορεί να κερδίσει πολύτιμο χρόνο και να διευκολύνει τη διαδικασία δίχως να ακολουθήσει τις «παραδοσιακές» οδούς. Δηλαδή κάθε χρόνο οι βάσεις ανακοινώνονται περίπου ενάμιση μήνα μετά τη λήξη υποβολής των μηχανογραφικών με την τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου πάντα να είναι η αναμενόμενη ημερομηνία. Εάν δεν εφαρμοστεί κάτι τέτοιο ώστε να επισπεύσει το χρονικό διάστημα επεξεργασίας των μηχανογραφικών και ανακοίνωσης των βάσεων, ενδεχομένως να μεταφερθεί η όλη διαδικασία μέσα στον Σεπτέμβριο, γεγονός που θα επηρεάσει επακόλουθα και την ακαδημαϊκή ομαλότητα, ειδικά των πρωτοετών φοιτητών.
5. Αλλαγές και στα χρονοδιαγράμματα λοιπών διαδικασιών.
Οπως γνωρίζουν πολλοί, οι πανελλαδικές εξετάσεις μπορεί για ένα μεγάλο ποσοστό των μαθητών να ολοκληρώνονται στα μέσα Ιουλίου, αλλά δεν σημαίνει αυτό πως ολοκληρώνεται πλήρως η διαδικασία. Δηλαδή, μετά την υποβολή των παραδοσιακών μηχανογραφικών ακολουθούν μηχανογραφικά για ειδικές κατηγορίες υποψηφίων, π.χ. μαθητές με ειδικές παθήσεις, ακολουθούν οι Πανελλαδικές για του Ελληνες του εξωτερικού, οι αιτήσεις των μετεγγραφών κ.λπ.
«Εάν το υπουργείο Παιδείας επιθυμεί να επιφέρει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα μέσα σε αυτόν τον κυκεώνα απρόβλεπτων καταστάσεων, θα πρέπει να αξιοποιήσει έξυπνα τα χρονοδιαστήματα που αφορούν τις διαδικασίες οι οποίες ακολουθούν μετέπειτα των εξετάσεων και να προσπαθήσει να ομαλοποιήσει εκεί χρονικά και διαδικαστικά τις όποιες αλλαγές που θα προκύψουν από τη χρονική μετατόπιση των γραπτών εξετάσεων» αναφέρει ο ίδιος. Και καταλήγει λέγοντας ότι εάν δεν το επιτύχει αυτό, τότε επακόλουθα το ντόμινο θα συνεχιστεί και στη νέα σχολική και ακαδημαϊκή χρονιά και ενδεχομένως να προκαλέσει μεγάλες δυσχέρειες τόσο στους μαθητές αλλά ακόμα και στα ίδια τα ΑΕΙ τα οποία, πέραν των προβλημάτων που θα πρέπει να διαχειριστούν για τους ήδη φοιτούντες, θα έχουν και νέα που θα σχετίζονται με τους πρωτοετείς φοιτητές τους.