«Είμαστε στο τέλος της αρχής…» έλεγε, κατά τη γνωστή ρήση του Ουίνστον Τσόρτσιλ, ο Κυριάκος Μητσοτάκης στις 2 Απριλίου, ζητώντας τότε από το βήμα της Βουλής συλλογική υπευθυνότητα για την ανάσχεση της πανδημίας. Από το γραφείο του στο Μαξίμου, 25 μέρες ύστερα από εκείνη την προειδοποίηση, ο Πρωθυπουργός ετοιμάζεται να σημάνει την «αρχή του τέλους». Ενα τέλος όμως που δεν θα έρθει μονομιάς στη χώρα ούτε ταυτόχρονα για όλους, αλλά θα σηματοδοτήσει οριζόντια την είσοδο σε μία δεύτερη πρωτόγνωρη κανονικότητα: η καθημερινότητα σε… πιλοτική λειτουργία μέσα από άρσεις σε δόσεις και με αποφάσεις που θα αγγίζουν και τον Ιούλιο.

Πρακτικά όλα δείχνουν ότι η «επόμενη μέρα» θα ξημερώσει με τους πολίτες φορώντας μάσκα στους κλειστούς χώρους, με αποστάσεις ασφαλείας δύο μέτρων παντού, ακόμα και στις παραλίες, και με SMS εξόδου, ενώ παραμένει η πρόθεση για σταδιακό άνοιγμα όχι μόνο όλης της αγοράς, αλλά και όλων των σχολείων. Πάντως το σύνθημα «Ανοίγουμε», όπως αναμένεται να το εκπέμψει με διάγγελμα ο Πρωθυπουργός αύριο, δεν θα αφορά επιστροφή σε μέρες… Φεβρουαρίου. Αντιθέτως, έρχονται νέα «μέτρα – ακορντεόν», «προσαρμογή», «ρίσκο», «μικρά βήματα» και ένα «δυναμικό πλάνο», σύμφωνα με τις λέξεις που χρησιμοποιούσαν τα κυβερνητικά στελέχη τα τελευταία 24ωρα, για να περιγράψουν το αποκαλούμενο «στρατηγικό σχέδιο σταδιακής μετάβασης».

Τα πρώτα βήματα

Ο μέχρι πρότινος σκόρπιος οδικός χάρτης με τα «πώς» και «πότε» της βαθμιαίας εξόδου βρίσκεται ήδη σε ενιαία μορφή στο πρωθυπουργικό συρτάρι, ωστόσο ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα λάβει εντός του Σαββατοκύριακου οριστικές αποφάσεις. Το τρέχον 48ωρο είναι το πιο κομβικό για αλλαγές της τελευταίας στιγμής, κυρίως στα χρονοδιαγράμματα για την επανεκκίνηση της οικονομίας, αλλά και για την επιστροφή των μαθητών στις τάξεις. Προηγήθηκε μπαράζ εισηγήσεων (συχνά αντικρουόμενων, ειδικά για τον γρίφο των σχολείων), μελέτη μαθηματικών μοντέλων και επιστημονικές οδηγίες από την ομάδα του καθηγητή Σωτήρη Τσιόδρα και τον εκπρόσωπο της κυβέρνησης στους διεθνείς οργανισμούς καθηγητή Ηλία Μόσιαλο.

Ολα αυτά δεν σημαίνουν ότι λύθηκαν οι «εξισώσεις» και μένει μόνο το πρωθυπουργικό πράσινο φως στις λεπτομέρειες. Κατά την κοινή παραδοχή – ίσως και προειδοποίηση – κυβέρνησης και επιστημονικής κοινότητας, η μερική αποκλιμάκωση συνοδεύεται από ρίσκο και διαμορφώνει προκλήσεις. Ακόμα και σε επικοινωνιακό επίπεδο. «Αλλο να λες μένουμε σπίτι όλοι και άλλο να λες ότι κάποιοι πρέπει να βγουν και άλλοι όχι, ή ότι κάποιοι πρέπει να ακολουθούν αυτούς τους κανόνες και κάποιοι άλλους. Καλούμαστε να πείσουμε την κοινωνία ότι θα αποδώσει και το νέο σχέδιο ώστε να μη δούμε κύμα φόβου ή δισταγμό στην επάνοδο» λένε αρμόδιες πηγές. Εξού και αναμένεται νέα καμπάνια, αντίστοιχη με το «Μένουμε σπίτι», για την ατομική προστασία και υγιεινή, την κοινωνική συμπεριφορά σε ανοιχτούς και κλειστούς χώρους.

Ημέρα – κλειδί

Ηδη «κλείδωσε» η παράταση των σημερινών περιορισμών και απαγορεύσεων μέχρι τις 4 Μαΐου. Επίσης είναι σίγουρο ότι κομβικό κομμάτι στη διαδικασία επανόδου θα αποτελεί η διενέργεια διαγνωστικών τεστ μαζικά στον πληθυσμό και δειγματοληπτικών ελέγχων με κεντρικά ζητούμενα τη γρήγορη απομόνωση ασθενών και την ιχνηλάτηση των επαφών τους. Τρίτο δεδομένο είναι η κυβερνητική αγωνία για τη θωράκιση των πιο ευάλωτων ομάδων, πολιτών άνω των 65 ετών και όσων έχουν επιβαρυμένη υγεία (καρδιοπαθείς, διαβητικοί κ.λπ.), ανεξαρτήτως ηλικίας. Για τις συγκεκριμένες κατηγορίες τίθεται υπό μελέτη ακόμα και το νορβηγικό μοντέλο, η παρότρυνση δηλαδή για… καλοκαίρι στο χωριό ή στο εξοχικό, μακριά από εγγόνια και παραγωγικές ομάδες του πληθυσμού.

Το κυβερνητικό επιτελείο έχει άλλωστε το βλέμμα στις πρακτικές άλλων χωρών, μεταξύ άλλων της Δανίας και της Αυστρίας καθώς και από την Κίνα, τη Σιγκαπούρη και τη Νότια Κορέα, χωρίς να σημαίνει ότι θα αποτελέσουν μπούσουλα. «Το ελληνικό μοντέλο εξόδου προσαρμόζεται στις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες της οικονομίας μας και στη σύνθεση της κοινωνίας» λένε οι γνωρίζοντες των συζητήσεων, δηλώνοντας ότι η κυβέρνηση προετοιμάζεται και για αναγκαστικούς κύκλους άρσης – επιβολής μέτρων είτε γεωγραφικά είτε σε κλάδους, εφόσον οποιαδήποτε απόφαση επηρεάσει αρνητικά την επιδημιολογική εικόνα.

Ο περιορισμός κυκλοφορίας

Αν και η προετοιμασία για μερική άρση περιορισμού κυκλοφορίας είναι πυρετώδης, η ηγεσία και οι γενικοί γραμματείς του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης δεν έχουν εντολή προς το παρόν για κατάργηση ή προσαρμογή του 13033. Από την κυβέρνηση δεν θέλουν να υπάρξει ντόμινο αλλαγών που θα επέφερε περαιτέρω σύγχυση μέσα στον «δοκιμαστικό» Μάιο και έτσι δείχνουν το… τέλος του SMS.

Κυρίαρχη σκέψη είναι η αναστολή των μηνυμάτων και του εντύπου βεβαίωσης κυκλοφορίας μόλις ξεκινήσει η άρση περιορισμών, ωστόσο μπορεί να διατηρηθεί η υποχρέωση βεβαίωσης εξόδου για πολίτες των πιο ευάλωτων ομάδων ή κατοίκους συγκεκριμένων περιοχών που θα παραμένουν σε lockdown.

Το χρονοδιάγραμμα

Η πρώτη φάση «ανοίγματος» περιλαμβάνει τα μαγαζιά λιανεμπορίου (όχι πολυκαταστήματα), τα κομμωτήρια και τα κέντρα αισθητικής και το επιτυχημένο κατά την κυβέρνηση μοντέλο σουπερμάρκετ, δηλαδή ο έλεγχος εισόδου και παραμονής των πελατών εντός καταστήματος, θα εφαρμοστεί στο σύνολο της αγοράς.

Μέχρι και χθες ο Πρωθυπουργός «ζύγιζε» δύο χρονικές αφετηρίες με επικρατέστερη την 4η Μαΐου και με plan b την 11η Μαΐου. Η πρώτη συζητιέται έντονα ως ρεαλιστική πρόταση το τελευταίο δεκαήμερο ενώ η δεύτερη αποτελούσε αρχικό στόχο – χρονοδιάγραμμα. Η συγκεκριμένη αφετηρία θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό και τον υπόλοιπο «μαραθώνιο», φέροντας μπροστά ή αναβάλλοντας άρσεις άλλων περιορισμών. Η κυβέρνηση δεν θα επιδιώξει ταυτόχρονα τη μερική επαναλειτουργία εκατοντάδων χιλιάδων μικρομεσαίων επιχειρήσεων με την επιστροφή στην τάξη των τελειόφοιτων του Λυκείου, καθώς η πρόθεση είναι να αξιολογούνται με επιστημονικά δεδομένα οι επιπτώσεις του κάθε μέτρου ξεχωριστά.

Αρα εάν ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιβεβαιώσει επισήμως το τέλος των απαγορεύσεων στις 4 Μαΐου, η Γ’ Λυκείου θα επιστρέψει στις 11 του μήνα. Σε διαφορετική περίπτωση οι τελειόφοιτοι του Λυκείου θα επιστρέψουν στις 18 ή και στις 25 Μαΐου, παρασύροντας τις υπόλοιπες βαθμίδες της εκπαίδευσης. Η κυβέρνηση πάντως θέλει να ανοίξει και τα Γυμνάσια, τα Δημοτικά και τα Νηπιαγωγεία κλιμακωτά έως τις αρχές Ιουνίου, σε μία σύνθετη άσκηση που θα περιλαμβάνει περιορισμούς για τους παππούδες και τις γιαγιάδες και υγειονομικούς όρους για τη λειτουργία των σχολείων. Δεδομένο για τους μαθητές της Γ’ Λυκείου θα πρέπει να θεωρείται το μάθημα σε βάρδιες και σε ολιγομελή τμήματα των δέκα παιδιών ενώ για τα Πανεπιστήμια δεν φαίνεται να χαράσσεται χρονοδιάγραμμα καλοκαιριού, που σημαίνει επιστροφή στα αμφιθέατρα τον Σεπτέμβριο.

Εστιατόρια

«Ξεκινάμε από… έξω και μένουμε έξω» έλεγαν κυβερνητικές πηγές όσον αφορά την επαναλειτουργία των εστιατορίων και των καφέ, που δεν εντάσσονται στο πρώτο στάδιο αποκλιμάκωσης, αλλά προσδιορίζονται για το διάστημα 25 Μαΐου – 5 Ιουνίου.

Η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να πείσει τους πολίτες για την ασφάλεια των συγκεκριμένων εξόδων, αλλά μόνο σε ανοιχτό χώρο, χωρίς μάσκα αλλά σε απόσταση. Εντός Ιουνίου αναμένεται να απελευθερωθούν οι εσωτερικές μετακινήσεις και οι παραλίες, ενώ με κανόνες ασφαλείας (για τις κουζίνες και τα μπαρ τους, την απολύμανση κ.λπ.) θα επαναλειτουργήσουν μετά τις 15 Ιουνίου αρχικά τα τουριστικά καταλύματα 12μηνης λειτουργίας και έπειτα τα εποχικά. Ο Πρωθυπουργός για προφανείς λόγους ανοίγει από τώρα το θέμα του τουρισμού και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης, θεωρώντας ότι η ενιαία αγορά δεν αφορά μόνο προϊόντα.

Για τον λόγο αυτό αναμένεται να ενταθούν τα πρωθυπουργικά αιτήματα να υπάρξει έγκαιρα ευρύτερη συμφωνία για συνεκτικό πλαίσιο που θα αφορά τις μεταφορές και την τουριστική δραστηριότητα.

Τελευταία Νέα