Η εξέγερση των νέων στην Αλγερία είναι η φωτογραφική σειρά της χρονιάς

Οι νέοι αποτελούν περισσότερο από το ήμισυ του πληθυσμού της Αλγερίας, και σύμφωνα με μια έκθεση της UNESCO, το 72% των ατόμων κάτω των 30 στην Αλγερία είναι άνεργοι. Σημαντικές στιγμές στην ιστορία της Αλγερίας, όπως η εξέγερση του «Μαύρου Οκτωβρίου» του 1988, είχαν στον πυρήνα τους την οργισμένη νεολαία. Ο Μαύρος Οκτώβριος καταπνίγηκε σκληρά – περισσότεροι από 500 άνθρωποι σκοτώθηκαν σε πέντε ημέρες – και ακολούθησε μια «μαύρη δεκαετία» βίας και ταραχών.

Τριάντα χρόνια μετά, τα αποτελέσματα αυτής της δεκαετίας εξακολουθούν να υπάρχουν. Σε μια τραυματισμένη χώρα, η υψηλή ανεργία οδηγεί σε πλήξη και απογοήτευση στην καθημερινή ζωή και πολλοί νέοι αισθάνονται αποσχισμένοι από το κράτος και τους θεσμούς του. Σε παραμελημένες γειτονιές εργατικής τάξης, όπως το Bab el-Oued στο Αλγέρι, οι νέοι συχνά καταφεύγουν σε ιδιωτικά μέρη που είναι «φυσαλίδες ελευθερίας» μακριά από το βλέμμα της κοινωνίας και από συντηρητικές κοινωνικές αξίες. Αλλά η αίσθηση της κοινότητας και της αλληλεγγύης συχνά δεν αρκεί για να διαγράψει τις δοκιμασίες των κακών συνθηκών διαβίωσης.

Τον Φεβρουάριο του 2019, νέοι από τις γειτονιές της εργατικής τάξης βγήκαν ξανά στους δρόμους σε διαδήλωση που μετατράπηκε σε μια εθνική πρόκληση για τη βασιλεία του μακροχρόνιου προέδρου Abdelaziz Bouteflika.

Το Χο (η λέξη σημαίνει «αδελφός» στα παραδοσιακά Βορειοαφρικανικά Αραβικά) αφορά τη γένεση μιας εξέγερσης. Είναι η ιστορία της βαθιάς ανησυχίας των νέων, οι οποίοι, τολμώντας να αμφισβητήσουν την εξουσία, ενέπνευσαν τον υπόλοιπο πληθυσμό να συμμετάσχει στη δράση τους, γέννησan το μεγαλύτερο κίνημα διαμαρτυρίας στην Αλγερία εδώ και δεκαετίες.

Όλη αυτήν την ιστορία αποτύπωσε σε φωτογραφίες ο Ρομέν Λορεντό και κέρδισε. Ο Γάλλος φωτογράφος είναι ο νικητής της κατηγορίας της φωτογραφικής ιστορίας της χρονιάς στο World Press Photo, του μεγαλύτερου διεθνή διαγωνισμού του χώρου. Η κριτική επιτροπή επέλεξε τη σειρά με τίτλο «Kho, το Genesis of a Revolt», η οποία αφηγείται την ιστορία της βαθιάς ανησυχίας των αλγερινών νέων, οι οποίοι, τολμώντας να αμφισβητήσουν την εξουσία, ενέπνευσαν τον υπόλοιπο πληθυσμό να συμμετάσχει στη δράση τους, γέννησε το μεγαλύτερο κίνημα διαμαρτυρίας στην Αλγερία εδώ και δεκαετίες.

Ο Ρομέν Λορεντό, δήλωσε: «Ήταν αδύνατο για μένα να μην αναγνωρίσω τον εαυτό μου σε αυτούς τους νέους. Είναι νέοι, αλλά έχουν κουραστεί από αυτήν την κατάσταση και θέλουν απλώς να ζήσουν όπως όλοι οι άλλοι».

Ο Λορεντό, είναι από τη Γαλλία κι έχει εργαστεί σε ως επαγγελματίας φωτογράφος στη Γαλλία, τη Σενεγάλη, την Αλγερία, τα παλαιστινιακά εδάφη και το Ισραήλ.  Παλιότερα διαγνώστηκε με Keratoconus, μια εκφυλιστεί οφθαλμική νόσο που στρεβλώνει τον κερατοειδή. Μετά από μεταμόσχευση κερατοειδούς το 2009, αποφάσισε να ταξιδέψει εκτενώς για να τεκμηριώσει την ανθρώπινη κατάσταση σε όλες τις κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές πτυχές της.

«Ως κριτής, έψαχνα για οπτική αφήγηση. Οι αποφάσεις σας γίνονται γύρω από το πόσο οικεία και στενά γίνεστε, αλλά και πόσο μακριά κάνετε πίσω για να επιτρέψετε στους θεατές να πάρουν τις δικές τους αποφάσεις », δήλωσε ο Λεγκέτο Μακόλα επικεφαλής του Market Photo Workshop και πρόεδρος της κριτικής επιτροπής του Press World Photo

Η Σαμπίν Μέγιερ, μέλος της κριτικής επιτροπής επίσης είπε για τη σειρά: «Θεωρήσαμε ότι η ποιότητα της ίδιας της δουλειάς, φωτογραφικά, ήταν αρκετά άψογη».

Ο Λούσι Κοντιτσέλο, διευθυντής του περιοδικού Photography της εφημερίδας Le Monde και μέλος της κριτικής επιτροπής, προσθέτει: «Νομίζω ότι μόλις ξεπέρασε το επίπεδο δέσμευσης που έδειξε ο φωτογράφος και η σχέση και η οικειότητα με τους ανθρώπους».

Τα «Νέα» μίλησαν με τον Ρομέν Λορεντό, λίγο μετά τη βράβευσή του για τη δουλειά του, το φωτογραφικό του στυλ και τις επιρροές του.

Συνήθως πρέπει να κάνετε έρευνα όταν βγείτε για να τραβήξετε φωτογραφίες ή αυτοσχεδιάζετε; Οι φωτογραφίες σας είναι ένα έργο μεγάλης αναμονής ή της θέρμης της στιγμής;

Ήταν το 2014. Ήμουν στη Γαλλία και αυτή τη στιγμή, ήταν η αρχή του πολέμου στην Ουκρανία. Όλα τα μέσα ενημέρωσης επικεντρώθηκαν σε αυτό, αλλά ήταν οι εκλογές στην Αλγερία.

Ο τύπος άρχισε τελικά να μιλά για αυτήν τη χώρα και τη νεολαία του.

Και αυτό που διάβασα μου φαινόταν αφηρημένο, ακόμη και μυστηριώδες.

Στην πραγματικότητα, συνειδητοποιώ ότι δεν ήξερα τίποτα για αυτήν τη χώρα, καθώς η Γαλλία και η Αλγερία είναι πολύ κοντά από την κοινή τους ιστορία, αλλά δεν γνωρίζουμε ο ένας τον άλλον.

Έτσι, αυτή η νεολαία που περιέγραφαν ως χαμένη και όλα αυτά με έκαναν περίεργο. Ήθελα να το δω μόνος μου. Ήθελα να μάθω περισσότερα, αλλά εκείνη τη στιγμή δεν ήξερα ότι θα ήμουν εκεί για πέντε χρόνια.

Στην αρχή ήρθα σε επαφή με έναν φίλο που έμενε εκεί. Όταν έφτασα, ήμουν εντελώς αθώος. Ανακάλυψα τα πάντα στη χώρα. Το ήθελα αυτό. Ήθελα να είμαι πιο ουδέτερος και λιγότερο επηρεασμένος. Στην πραγματικότητα δεν διάβασα πολλά βιβλία ή άρθρα για την Αλγερία, γιατί δεν ήθελα να έχω εικόνες στο μυαλό μου.

Ανακάλυψα τα πάντα.

Δεδομένου ότι είστε έμπειρος φωτογράφος, έχετε συγκεκριμένη εργασιακή ηθική;

Μου αρέσει να νιώθω αυτό που νιώθουν οι άνθρωποι που φωτογραφίζω.

Περνάω όλο το χρόνο μου μαζί τους. Είναι φυσικό . Ζω μαζί τους. Τελειώνω όταν γίνομαι δεκτός, αλλά περισσότερο από αυτό, με ξεχνούν. Ξέρουν ότι τραβάω φωτογραφίες αλλά ποτέ πότε.

Και περνώντας όλο αυτό το χρόνο μαζί τους, μπορώ να περιμένω αυτές τις στιγμές, νομίζω, αυτές τις στιγμές της αλήθειας.

Όπου δεν είμαι εδώ, μόνο αυτοί και η ζωή τους. Θέλω απλώς να δείξω τα συναισθήματα του πώς είναι να είμαι νέος άντρας εκεί.

Στην καριέρα σας ως φωτογράφος, ποια ήταν τα πράγματα που διαμόρφωσαν την καλλιτεχνική σας άποψη; Υπήρξαν κάποιοι μέντορες που μάλλον σας βοήθησαν;

Μετά τη σχολή φωτογραφίας μου, αρρώστησα. Ήταν μια ασθένεια που επηρέασε τα μάτια και την όρασή μου.

Στο τέλος, μου έκαναν εγχείρηση.

Σώθηκα και ήταν για μένα σαν να αναγεννήθηκα.

Αυτή τη στιγμή, αποφάσισα να ταξιδέψω και να πω την ιστορία των ανθρώπων που θα συναντήσω.

Ίσως είναι αυτή τη στιγμή, έγινα οπτικός δημοσιογράφος.

Πριν από τη χειρουργική επέμβαση, η δουλειά μου ήταν πιο ενδοσκοπική. Αλλά μετά, είχα (και έχω ακόμα) την επιθυμία και την ανάγκη να πάω παντού για να καταλάβω πώς λειτουργεί ο κόσμος.

Καλλιτεχνικά, δεν ήμουν ποτέ μεγάλος καταναλωτής φωτογραφικών βιβλίων (τουλάχιστον μέχρι πρόσφατα). Στην αρχή, σίγουρα επηρεάστηκα από τον Cartier Bresson για την αυστηρότητα της προσέγγισής του και της διαμόρφωσής του, και από τον Salgado για τα φώτα του. Αλλά δεν είμαι γνώστης του έργου τους. Στην πραγματικότητα, κάθε φορά που κοιτάζω μια φωτογραφία που με αγγίζει, προσπαθώ να μάθω γιατί. Αλλά αυτές οι φωτογραφίες θα μπορούσαν να είναι από οπουδήποτε. Περιβάλλεται από εικόνες.

Η καλλιτεχνική μου επιρροή τρέφεται από όλες αυτές τις φωτογραφίες που με έχουν σημαδέψει.