Μια μελωδία 30 δευτερολέπτων έπαιζε για χρόνια στο μυαλό της και την ψιθύριζε συχνά. Την περίοδο της καραντίνας – ιδιαίτερα τα βράδια όπου το άγχος και η αγωνία της γίνονταν όλο και πιο έντονα – έγινε η μόνη συντροφιά της. Ηταν το πρώτο «δώρο» του lockdown και της απομόνωσης που βρήκε τη Μόνικα – με την οικογένειά της – στις Σπέτσες. Δεν άργησε να γίνει ένα ολοκληρωμένο τραγούδι το οποίο προσέφερε ως ευχαριστώ στους ήρωες της πρώτης γραμμής. Το «Saving the World», που διέθεσε στις ψηφιακές πλατφόρμες ώστε τα έσοδά του να πάνε στους εργαζομένους του ιατρικού τομέα.

«Είναι το λιγότερο που μπορούσα να κάνω βλέποντας τη μάχη που δίνουν καθημερινά για να σώζουν ζωές, αψηφώντας τη δική τους». Οι εικόνες των άδειων πόλεων που παρακολουθούσε στις ειδήσεις αλλά και η ερημιά του νησιού που βίωνε, την οδήγησαν στο πιάνο της κουζίνας, όπου άρχισε να παίζει τη μικρή της σύνθεση πετώντας σκόρπιες λέξεις. Ενα πρωί ο σύζυγος και συνεργάτης της Σταύρος Ξενίδης της δίνει τους στίχους έχοντας μέσα τη φράση που συχνά επαναλάμβανε στις συζητήσεις τους: «Νιώθω σαν να ζούμε σε ένα όνειρο και θα ξυπνήσουμε σύντομα». «Κατέβηκα στο στούντιο που έχω εδώ και μέσα σε ένα βράδυ το ολοκλήρωσα.

Ηταν ένα καλό μάθημα για μένα γιατί έμαθα καλύτερο editing, μείξη, πώς να στήνω τα μικρόφωνα σωστά για να αποδώσουν το αποτέλεσμα που θέλω. Τόσο απλά έγινε, με όσα μέσα διέθετα. Το κομμάτι αγκαλιάστηκε και βρήκε τον δρόμο του με τη βοήθεια φίλων όπως του Νίκου Αλιάγα, αλλά και φορέων, π.χ. του υπουργείου Υγείας. Κι εκεί αντιλαμβάνεται κανείς πόση δύναμη μπορεί να έχει ένα τραγούδι σε μια δύσκολη στιγμή, όπως αυτή που βιώνουμε τώρα όλοι ανεξαρτήτως».

Οι πρωτόγνωρες συνθήκες της πανδημίας, λέει η δημοφιλής τραγουδοποιός, σταμάτησαν απότομα τους φρενήρεις ρυθμούς που υπήρχαν παντού. Σε αυτή τη δίνη ζούσε από τη στιγμή που άρχισε να ανατέλλει το άστρο της στο μουσικό στερέωμα. Μόνο που το φρένο το είχε πατήσει πριν από τρία χρόνια. «Εκανα τέσσερα υπερατλαντικά ταξίδια τον μήνα, τουρ, συναυλίες, συνεντεύξεις. Οταν έμεινα έγκυος αποφάσισα να κατεβάσω ταχύτητα. Μου χτύπησε το καμπανάκι όταν έγινα μητέρα. Είπα ότι θέλω να είμαι με την οικογένειά μου, την κόρη μου και τον σύντροφό μου. Να απολαμβάνω κάθε μέρα και να είμαι δημιουργική.

Ετσι είπαμε με τον Σταύρο, όταν δεν θα είμαστε στο Λος Αντζελες, να ζούμε στις Σπέτσες. Ηθελε πολύ μεγάλο θάρρος για να αλλάξω τη ζωή μου τόσο πολύ, αλλά νιώθω ότι κάναμε το σωστό για το παιδί μας και το συνειδητοποιήσαμε πιο έντονα μέσα στην περίοδο της καραντίνας. Περάσαμε χρόνο οι τρεις μας και δεθήκαμε πολύ». Με τον τρόπο αυτόν, απόλαυσε το προνόμιο να παρατηρεί την κόρη της καθώς μεγάλωνε. Κάθε μέρα έβλεπε σε αυτήν κάτι καινούργιο: μια γκριμάτσα της, μια λέξη ή μια κίνηση. «Δεν ανήκω σε εκείνους που πιστεύουν ότι όταν γίνεσαι γονιός αλλάζεις ως άνθρωπος, ούτε πως η ζωή σου τελειώνει όταν κάνεις παιδί. Ισα ίσα θεωρώ ότι τότε αρχίζει. Ομως μαθαίνεις καθημερινά κάτι καινούργιο και είναι μεγάλο δώρο. Παίρνω τη Μελίνα παντού, ακόμη και στο στούντιο όταν δουλεύω. Εχει μάθει να προσαρμόζεται. Οταν της λέω “τώρα γράφω φωνή και δεν θα πρέπει να μιλάς” κάθεται ήσυχη παρατηρώντας προσεκτικά τι κάνω».

Η οικογένειά της, το διάβασμα, η κινηματογραφική μουσική και η σύνθεση γεμίζουν τον χρόνο της. Δημιουργεί ακόμη και αν δεν έχει όλα τα απαραίτητα μέσα. Της θυμίζω πως η τόλμη της να κυκλοφορήσει τη «Στάλα» με μια σπιτική ηχογράφηση δεν αγκαλιάστηκε από το κοινό με θέρμη. «Είχα διαβάσει διάφορα, αλλά γελούσα και δεν έδωσα πολλή σημασία. Είχαμε περάσει πολύ ωραία όταν το φτιάξαμε σε μια αυθόρμητη στιγμή. Δεν είναι όμως πάντα έτοιμος ο κόσμος να δεχθεί την τρέλα σου. Βαθιά μέσα μου γνώριζα ότι είχε δίκιο γιατί δεν ήταν σοβαρή παραγωγή. Από την άλλη με έκανε να χαρώ. Ενιωσα αυτή την ενοχική ευχαρίστηση όταν σκέφτηκα “κοίτα να δεις που ο κόσμος με έχει πολύ ψηλά και έχει συνηθίσει να του δίνω μεγάλες παραγωγές”. Οπότε, ναι, έχουν δίκιο. Ετσι όταν γράφαμε τον δίσκο “Ο κήπος είναι ανθηρός” ηχογράφησα ξανά τη “Στάλα” μαζί με το “Σε ποιον έρωτα ζω”. Ενα κομμάτι που έγραψα – όπως και το “Ξημερώνει” – όταν ήμουν 18 ετών».

Η παρατεταμένη κρίση δεν ανέδειξε μέχρι τώρα ένα νέο είδος τραγουδιού, όχι για να αποτυπώνει ρεπορταζιακά την εποχή, αλλά να την αφηγείται όπως το έκανε παλαιότερα το λαϊκό τραγούδι που γεννήθηκε σε αντίστοιχες εποχές. Μπορεί να προκύψει κάτι καινούριο;

Πιστεύω ότι έχουν αναδειχθεί πολλά μικρά πράγματα αλλά επειδή ζούμε στην εποχή της υπερπληροφόρησης δεν υπάρχει δυνατότητα να δούμε μια μεγάλη αλλαγή. Εχουν γίνει άλματα. Θα μιλήσω για τον δικό μου χώρο όπου αρκετοί μουσικοί έχουν βγει στο εξωτερικό και κάνουν παγκόσμιες περιοδείες. Τις επιπτώσεις της κρίσης δεν μπορούμε να τις περιορίσουμε μόνο στο οικονομικό κομμάτι. Υπάρχουν ακόμη πολύ σημαντικά πράγματα, όπως είναι ας πούμε το Μεταναστευτικό. Είναι πολύ νωρίς ακόμη για να αποτυπωθεί στη δημιουργία των καλλιτεχνών. Χρειάζεται χρόνος και απόσταση. Εδώ να αναφέρω και τα μουσικά ρεύματα μέσα στα οποία ο καθένας αποφασίζει να εκφραστεί. Οι περισσότεροι γράφουν ξένη μουσική με ελληνικούς στίχους. Εγώ γράφω ελληνικές μελωδίες με αγγλικούς στίχους. Τραγουδάω στα αγγλικά γιατί θέλω να ταξιδέψει το τραγούδι μου στον κόσμο. Η ελληνικότητα είναι πολύ βαθιά και πολύ έντονη μέσα στη μουσική μου.

Οι ήρωες της εποχής μας είναι οι εργαζόμενοι στον ιατρικό τομέα. Αν υποθέσουμε ότι η μουσική έχει ήρωες, ποιοι είναι για σας;

Ηρωες για μένα είναι όσοι βάζουν πρώτα το σύνολο και μετά τον εαυτό τους. Αυτοί που προσφέρουν χωρίς να περιμένουν αντάλλαγμα. Είναι κάτι σπάνιο αλλά βλέπω να συμβαίνει μέρα με τη μέρα όλο και περισσότερο. Οι καλλιτέχνες που μπορούν να δώσουν όσο περισσότερο μπορούν, χωρίς αντάλλαγμα, κάνουν μια ηρωική πράξη.

Ο «Κήπος είναι ανθηρός» είναι δίσκος δομημένος πάνω σε μελωδίες από όλα τα είδη τις ελληνικής μουσικής…

Ακριβώς. Οπως μου είπε κάποιος «είναι σαν να έχεις γράψει ένα τραγούδι για το κάθε είδος». Υπάρχει η μπαλάντα, το νησιώτικο, ο μπάλος και το ζεϊμπέκικο. Ολα αυτά έγιναν υποσυνείδητα όμως. Ηταν τραγούδια που κουβαλούσα μέσα μου για χρόνια – γιατί ελληνικά άκουγα πάντα και πολύ – οπότε ήρθαν στην επιφάνεια όλα μαζί.

Το ζεϊμπέκικο θα το ηχογραφήσετε ξανά με τη φωνή ενός μεγάλου λαϊκού τραγουδιστή. Θα μας πείτε με ποιον;

Δεν μπορώ ακόμη αφού δεν έχει ολοκληρωθεί η γραφειοκρατική διαδικασία. Μπορώ να πω μόνο ότι το βάζω ξανά και ξανά και το ακούω. Είναι απίστευτο το μέταλλο της φωνής του. Με εντυπωσίασε που μόλις του το έστειλα πήγε αμέσως στο στούντιο και το έγραψε. Οταν το πήρα στα χέρια μου, μου τηλεφώνησε και με ρώτησε αν μου αρέσει. Απίστευτος άνθρωπος. Ετσι, για να βάλουμε ένα κουίζ, θα πω ότι πρόκειται για έναν σπουδαίο ερμηνευτή που έχει πάρα πολλά χρόνια να κυκλοφορήσει κάτι νέο δικό του.

Να άλλη μια αλλαγή ή ένα άνοιγμα, που ίσως δεν το σκεφτόταν κάνεις όταν ξεκινούσατε. Η τέχνη και το τραγούδι θα αλλάξουν ύστερα από τη δοκιμασία της πανδημίας; Θα μετακινηθούμε από τις βεβαιότητές μας, θα επανεξετάσουμε την πορεία μας;

Είναι πολύ νωρίς για να κρίνω αν αλλάζουν τα πάντα. Είναι πρώτη φορά που η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει τον ίδιο εχθρό. Είμαστε ακόμη στο σοκ – έτσι και η τέχνη. Θα αλλάξει σίγουρα όπως αλλάζει σε όλες τις δύσκολες στιγμές της ανθρωπότητας. Είναι άλλωστε ο αυθόρμητος καθρέφτης της. Αν σε αυτό βάλουμε κανόνες, νομίζω ότι δεν θα είναι αληθινό. Από μόνοι τους οι δημιουργοί θα δώσουν κάτι ξεχωριστό και μοναδικό που θα συλλάβουν έχοντας ανοιχτή καρδιά και αντίληψη. Ετσι νομίζω ότι θα εκφραστεί με μεγαλειώδη τρόπο. Το λειτούργημα του καλλιτέχνη είναι να εκφράζεται με έναν ιδιαίτερο τρόπο.

Η σύνθεση, η δημιουργία, πηγάζει από την ίδια ανάγκη σε σχέση με το παρελθόν;

Δεν θέλω να είμαι από τους καλλιτέχνες που συνθέτουν μόνο στον πόνο και στη θλίψη. Επιθυμώ η δημιουργία μου να βγαίνει και όταν είμαι χαρούμενη. Ωστόσο θεωρώ ότι έχει να κάνει και με την εμπειρία. Ξέρω ότι αν πάω τώρα στο στούντιο, αν καθίσω στο στούντιο, θα βγάλω ένα τραγούδι. Οι στιγμές όμως που έχω ένα πάρα πολύ δυνατό κομμάτι όπως το «Saving the World» είναι σπάνιες. Νιώθεις κάτι έντονο δυστυχώς μέσα στο σκοτάδι αλλά σίγουρα έρχεται στο τέλος κάτι φωτεινό.

Θα συμμετείχατε πιο δυναμικά στη διεκδίκηση για τη στήριξη των καλλιτεχνών;

Εμένα η δουλειά μου είναι να εκφράζω αυτό που νιώθω. Δεν είμαι κατάλληλη για αυτόν τον ρόλο. Μπορώ μόνο να φτιάχνω τραγούδια και να συνδέομαι με τον κόσμο. Μόνο με αυτόν τον τρόπο μπορώ να στηρίξω την τέχνη.

Βρήκατε χρόνο μέσα στην απομόνωση να δουλέψετε τον επόμενο δίσκο σας;

Ναι, και χτίζεται με μια φανταστική ομάδα με μεγάλα ονόματα, που δεν μπορώ να αποκαλύψω ακόμα. Θα είναι αγγλόφωνος με ήχο που παίρνει στοιχεία από όλες τις προηγούμενες δουλειές μου. Ανυπομονώ να τον ολοκληρώσω.

Ποια είναι η ιδανική επιστροφή για σας στην κανονικότητα;

Ατελείωτες κιθαροβραδιές με τους φίλους μου. Να τραγουδάμε μέχρι το πρωί.

Με λίγες λέξεις

  • Το βαφτιστικό της όνομα είναι Λεμονιά και έχει καταγωγή από το Αστρος Αρκαδίας
  • Σπούδασε στο Μαθηματικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1999 έκανε τα πρώτα της βήματα στη μουσική συμμετέχοντας στην μπάντα του αδελφού της Θανάση Χριστοδούλου, τους Serpentine, όπου έπαιζε κιθάρα και σαξόφωνο.
  • Ενα demo τής χάρισε μια θέση ως opening act στη συναυλία των Calexico (με τους οποίους τραγούδησε το «Αν θυμηθείς τ’ όνειρό μου» στην Κρήτη)
  • Το πρώτο της άλμπουμ με τίτλο «Avatar» και 13 κομμάτια κυκλοφόρησε τον Μάιο του 2008

    Τον Μάιο του 2010 κυκλοφόρησε το δεύτερο άλμπουμ της με τίτλο «Exit»

  • Συνέθεσε τη μουσική για μια θεατρική παράσταση της «Αντιγόνης» που παρουσιάστηκε τον Ιούνιο του 2013 στο Μουσείο Μπενάκη
  • Το τρίτο άλμπουμ της, με τίτλο «Secret in the dark» κυκλοφόρησε το 2014
  • Το άλμπουμ της «Ο κήπος είναι ανθηρός» κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 2019