Σε σημαντικό εργαλείο για τους καταναλωτές μετέτρεψε το διαδίκτυο η κρίση του κορωνοϊού αλλάζοντας τις online αγοραστικές συνήθειες των Ελλήνων. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο ένας στους δυο χρήστες διαδικτύου αγοράζουν πλέον συστηματικά online σε σχέση το ποσοστό που μόλις έφτανε στο 20% το 2019. Μάλιστα τα στοιχεία δείχνουν δεκαπλασιασμό της πελατειακής βάσης των ηλεκτρονικών σουπερμάρκετ, με τον έναν στους δυο καταναλωτές να δηλώνουν ότι θα συνεχίσουν και στο μέλλον να παραγγέλνουν προϊόντα σουπερμάρκετ για παράδοση κατ’ οίκον ενω το 50% των καταναλωτών θα ενημερώνεται μέσω διαδικτύου για προσφορές και εκπτώσεις
Οι επισημάνσεις αυτές απορρέουν από τα αποτελέσματα της κυλιόμενης έρευνας του ΙΕΛΚΑ (Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών) και του Εργαστήριου Ηλεκτρονικού Εμπορίου (ELTRUN) του Οικονομικού Πανεπιστήμιο Αθηνών την επιστημονική επιμέλεια της οποίας έχουν ο Δρ. Λευτέρης Κιοσές (Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών) και ο Καθηγητής του ΟΠΑ Γεώργιος Δουκίδης και πραγματοποιείται σε δείγμα 1.050 ατόμων την περίοδο τον Μάρτιος-Μάιος 2020 με θέμα τις online αγοραστικές-καταναλωτικές συνήθειες των Ελλήνων καταναλωτών λόγω της εμφάνισης του ιού CODID-19 στην Ελλάδα.
Υπερδιπλασιασμός των ηλεκτρονικών αγορών
Σε σχέση με πέρυσι η έρευνα δείχνει ότι έχει υπερ-διπλασιαστεί η συστηματική τάση αγορών από ηλεκτρονικά καταστήματα γενικά (από το 21% των χρηστών διαδικτύου που είχε κάνει τουλάχιστον μία διαδικτυακή αγορά το τελευταίο δεκαήμερο το 2019) σε 51% τον Μάιο 2020 με το ποσοστό αυτό να παραμένει σταθερό το Μάιο. Είναι ενδεικτικό ότι η ηλεκτρονική υπηρεσία παράδοσης έτοιμου φαγητού παρουσιάζει αύξηση από 13% στο 33%, με σημαντική αύξηση να καταγράφεται την περίοδο μετά την παύση του Lockdown και την χαλάρωση των μέτρων.
Όσον αφορά στις παραγγελίες από ηλεκτρονικό σουπερμάρκετ η αύξηση των καταναλωτών ξεπερνά το 1.000%, αφού πλέον 12% των χρηστών διαδικτύου έχει παραγγείλει online συστηματικά τον Μάιο σε σχέση με κάτω του 1% που ήταν το 2019 με το ποσοστό αυτό να παγιοποιείται. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι παραγγελίες εξ αποστάσεως δεν περιορίζονται μόνο στο κανάλι του διαδικτύου. Σημαντικά ποσοστά των καταναλωτών παραγγέλνουν και μέσω τηλεφώνου τρόφιμα, ή και άλλα ήδη, με τα ποσοστά να εκτιμώνται στο 15% για το delivery φαγητού και στο 10% για τα τρόφιμα γενικά.
Η απότομη διείσδυση του διαδικτύου στην καθημερινότητα των καταναλωτών έφερε νέα δεδομένα καθώς εκτός των ηλεκτρονικών αγορών, το διαδίκτυο χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο για την ενημέρωση των καταναλωτών. Συγκεκριμένα σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2019 καταγράφεται μία απότομη αύξηση στην επιλογή του διαδικτύου για την ενημέρωση για τις προσφορές και εκπτώσεις των σουπερμάρκετ από το 25% στο 52% και του κινητού από το 13% στο 15%. Αντίθετα τα υπόλοιπα κανάλια ενημερώσεις παρουσιάζουν μείωση. Το φυλλάδιο του σουπερμάρκετ από 72% μειώθηκε σε 68%, η τηλεόραση από 48% σε 43%.
Διαφορετικές προοπτικές
Ωστόσο σύμφωνα με την ερευνά οι μελλοντικές τάσεις, φαίνεται ότι ανάλογα με την κατηγορία είδους έχουν διαφορετικές προοπτικές. Σε σχέση με την παραγγελία έτοιμου φαγητού από απόσταση, το 45% παραγγέλνει ήδη (διαδίκτυο και τηλέφωνο) και μόνο ένα 10% αναμένεται να ξεκινήσει μέσα στο επόμενο δίμηνο. Οι προοπτικές για τα είδη τροφίμων είναι ακόμα μικρότερες, με το 18% να παραγγέλνει σήμερα (διαδίκτυο και τηλέφωνο) και μόλις ένα επιπλέον 4% να δηλώνει ότι προτίθεται να παραγγείλει το επόμενο δίμηνο, ενώ το 64% είναι κάθετα αντίθετο με αυτή την προοπτική. Όσον αφορά το λοιπό λιανεμπόριο, και πάλι ανά κατηγορία υπάρχουν διαφορετικές προοπτικές, αλλά χαρακτηριστική είναι η αγορά ειδών ένδυσης-υπόδησης με το 22% αν έχει ξεκινήσει να επισκέπτεται φυσικό κατάστημα, το 31% να δηλώνει ότι θα ξεκινήσει το επόμενο 2μηνο, το 18% αργότερα μέσα στη χρονιά και το 26% αργότερα.
Παράλληλα στο υποθετικό ερώτημα για το τι θα έκαναν οι καταναλωτές εφόσον εξαφανιζόταν η κρίση του κορωνοϊού σε σχέση με τις εξ αποστάσεως αγορές προϊόντων σουπερμάρκετ ο ένας στους δυο απάντησε ότι θα σταματήσει αμέσως ή σχεδόν αμέσως τις αγορές εξ αποστάσεως, το 8% λίγο αργότερα, αλλά το 43% θα διατηρήσει αυτή τη συνήθεια τουλάχιστον ως το τέλος του χρόνου ή αργότερα. Το στοιχείο αυτό δείχνει ότι η νέα βάση του αγοραστικού κοινού για τις διαδικτυακές αγορές τροφίμων είναι περίπου 6-7%.