Δύο διανοούμενους της Αριστεράς -όπως τους κατέταξε τουλάχιστον ο ίδιος- ο Κυριάκος Μητσοτάκης, επικαλέστηκε κατά την ομιλία του στη βουλή προκειμένου να υπεραμυνθεί των διατάξεων του νομοσχεδίου για την εκπαίδευση και να καλέσει τα κόμματα της αντιπολίτευσης να στηρίξουν το νομοσχέδιο.
Ο πρωθυπουργός ανέφερε τα ονόματα των Δημήτρη Γληνού και Αλέξανδρου Δελμούζου.
Ο αριστερός μεταρρυθμιστής
«Διαβάζω: «Η οργάνωση των σχολείων πρέπει να βασίζεται στην ψυχική εξέλιξη των παιδιών, στα ενδιαφέροντά τους και στις ανάγκες επαγγελμάτων. Η επιλογή ικανών και προικισμένων παιδιών πρέπει να γίνει το μόνο κριτήριο στην κατανομή τους στα διάφορα είδη σχολείων»» είπε ο κ. Μητσοτάκης και πρόσθεσε:
«Το απόσπασμα αυτό αφορά σε έναν θεσμό που πολεμάται και σήμερα όσο λίγοι: τα πρότυπα και πειραματικά. Ο ΣΥΡΙΖΑ τα χαρακτήρισε καρκίνωμα. Το απόσπασμα που διάβασα είναι του 1927 απο τον Δημήτρη Γληνό απο έναν αριστερό μεταρρυθμιστή της Παιδείας σε μια εποχή που όλοι αντιλαμβάνονται και πρώτα απο όλους η Αριστερά ότι το πρότυπο σχολείο δεν είναι μηχανισμός παραγωγής ελίτ ήταν ένας ιμάντας κοινωνικής κινητικότητας που έδινε δυνατότητα πρωτίστως σε παιδιά απο φτωχές οικογένειες να μπορούν να διακρίνονται και να πηγαίνουν σε σχολεία που στηρίζουν αυτές τις ξεχωριστές δεξιότητες».
Ο άλλος αριστερός μεταρρυθμιστής
Στο τέλος της ομιλίας του ο κ. Μητσοτάκης κατέληξε:
«Κλείνω με μια ακόμα αναφορά από το παρελθόν: «το σχολείο στέκει πάνω από κάθε πολιτική διαπάλη. Αντικρίζει το σχολείο την ολότητα και το εθνικό σύνολο Τονώνοντας το αίσθημα αυτό και καλλιεργώντας την πολυμερή αυθυπαρξία του το σχολείο έχει πεποίθηση πως όταν ο απόφοιτός του βγει στην κοινωνία δεν θα ενεργεί εναντίον της ολότητας της κοινωνίας σε όποια τάξη και αν ανήκει». Αυτά είναι λόγια του Αλέξανδρου Δελμούζου ενός άλλου οραματιστή της Αριστεράς στους σπουδαστές Μαράσλειου. Δεν θα άλλαζα ούτε ένα κόμμα γι αυτό και σας καλώ να ψηφίσετε το νομοσχέδιο».
Αντίθετες πορείες
Η αλήθεια είναι πάντως ότι αφενός τα παραπάνω ειπώθηκαν σε εντελώς διαφορετικές εποχές και συνθήκες και αφετέρου ο Αλέξανδρος Δελμούζος δεν κατατάσσεται στους διανοούμενους της Αριστεράς, τουλάχιστον όπως συμβαίνει με τον Δημήτρη Γληνό.
Υπήρξε μαζί με τον Δημήτρη Γληνό και τον Μανώλη Τριανταφυλίδη εκ των ιδρυτών το 1910 του Εκπαιδευτικού Ομίλου. Οι τρεις τους πρωταγωνίστησαν υπέρ προοδευτικών για την εποχή τους (αρχές του 20ου αιώνα μεταρρυθμίσεις). Μάλιστα ο Εκπαιδευτικός Όμιλος διασπάστηκε το 1927 εξαιτίας των πολιτικών διαφωνιών που υπήρξαν στους κόλπους του για το εκπαιδευτικό ζήτημα.
Αντίθετα με την πορεία του Αλέξανδρου Δελμούζου που κινήθηκε από προοδευτική προς συντηρητικότερη κατεύθυνση τα επόμενα χρόνια, ο μεγάλος παιδαγωγός Δημήτρης Γληνός κινήθηκε σε πολύ πιο ριζοσπαστικές θέσεις.
Ο Δημήτρης Γληνός στην πολιτική ενεπλάκη αρχικά από τη θέση του στελέχους του υπουργείου Παιδείας επί κυβερνήσεων Βενιζέλου και μερικά χρόνια αργότερα πέρασε από τον φιλελευθερισμό στο μαρξισμό-λενινισμό. Μάλιστα έγινε μέλος του ΚΚΕ και πέθανε ως ανώτατο στέλεχός του, μέλος του Πολιτικού του Γραφείου το 1943. Ο ίδιος ο Γληνός είχε περιγράψει την πορεία του ως μια κίνηση «από το Μυστριώτη στον Λένιν».
