Ήταν μια συνεδρίαση που ξεκίνησε με ένταση και τελείωσε με την συνειδητοποίηση πως, από εδώ και πέρα, όποιος μέσα στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του Κινήματος Αλλαγής διαφωνήσει με την συλλογική απόφαση, θέτει εαυτόν εκτός ΚΟ. Παράλληλα, όμως, ήταν και μια συνεδρίαση λυτρωτική: οι βουλευτές, που είδαν τον Γιώργο Παπανδρέου και τον Χάρη Καστανίδη να διαφωνούν με την στάση του κόμματος και να απέχουν από την ψηφοφορία για τον νόμο που ρυθμίζει τις διαδηλώσεις, είχαν την ευκαιρία να εκφράσουν την δυσαρέσκειά τους. Την ίδια δυσαρέσκεια εξέφρασε και η Φώφη Γεννηματά, η οποία στην εισήγησή της τόνισε πως «τα όσα συνέβησαν χθες, διαδραματίστηκαν στο συγκεκριμένο πολιτικό περιβάλλον και θόλωσαν το στίγμα μας, χτύπησαν την στρατηγική της αυτόνομης πορείας και έριξαν νερό στο μύλο του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ. Νερό που είχα νωρίτερα κόψει με τις τοποθετήσεις μου και στους δύο». Χαρακτήρισε την επιλογή Παπανδρέου και Καστανίδη «λάθος πολιτική εκτίμηση, τουλάχιστον», σημειώνοντας πως «ευθύνη και υποχρέωση όλων μας είναι να περιφρουρήσουμε τη συντεταγμένη λειτουργία μας και την ενιαία στάση όλων στις κοινές μας αποφάσεις».
Από την πλευρά τους, ο πρώην πρωθυπουργός και ο βουλευτής Θεσσαλονίκης έδωσαν τις δικές τους εξηγήσεις, κράτησαν όμως διαφορετική στάση -ο πρώτος κράτησε χαμηλούς τόνους παρότι ακούστηκε μέχρι και πρόταση διαγραφής. Σύμφωνα με τον Παπανδρέου, η ΝΔ δεν ήθελε πραγματική διαβούλευση για το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, ενώ το Κίνημα Αλλαγής πρέπει να συζητά περισσότερο σε εσωτερικό επίπεδο την στάση του σε τέτοια ζητήματα ταυτότητας. Παράλληλα, επιτέθηκε στον ΣΥΡΙΖΑ, μιλώντας για ένα «παλαιοκομματικό, παλαιοκομμουνιστικό, άκρως συντηρητικό, βαθιά αναχρονιστικό πολιτικό οργανισμό» -μια έμμεση απάντηση σε εκείνους που τον κατηγορούν πως, με την παρέμβασή του, έδωσε «σανίδα σωτηρίας» στην αξιωματική αντιπολίτευση. Ο Καστανίδης (ο οποίος βρέθηκε στην αίθουσα «Ελευθέριος Βενιζέλος» της Βουλής μέσω skype) εμφανίστηκε πιο εριστικός. Σύμφωνα με την δική του εκδοχή, στην συνεδρίαση πριν την ψήφιση του νομοσχεδίου, σ΄ αυτήν που οι κεντροαριστεροί βουλευτές συμφώνησαν να σεβαστούν την απόφαση της πλειοψηφίας της ΚΟ «όποια κι αν είναι αυτή», οι συνάδελφοί του «δεν κατάλαβαν» πως ο ίδιος δεν δεσμεύτηκε ποτέ σε κάτι τέτοιο. «Ως εδώ η ταύτιση με την Δεξιά», είπε κάποια στιγμή. Σ’ αυτή τη φράση απάντησε στην δευτερολογία της η ίδια η Γεννηματά: «Έπρεπε να παρουσιαστούμε ουρά του απαξιωμένου Τσίπρα;
Δεν δέχομαι να ακούω για ταύτιση με την Δεξιά από κανένα μέλος της ΚΟ. Κανένας δεν θα μας κολλήσει αυτή τη ρετσινιά», ανέφερε χαρακτηριστικά η πρόεδρος του Κινήματος Αλλαγής.
«Να μην κουβαλάμε νερό στον μύλο της πολιτικής ανηθικότητας»
«Για ποιο λόγο έπρεπε να βάλουμε στον κόσμο μας το δίλημμα αν έχει δίκιο η Γεννηματά ή ο Παπανδρέου;», αναρωτήθηκε η Γεννηματά στην δευτερολογία της. Η αυτόνομη πορεία αλλάζει μόνο με συνέδριο. Προχωράμε μόνοι μας, γιατί έχουμε κάτι διαφορετικό να προτείνουμε στην κοινωνία. Ποιος είναι το στήριγμά της; Τα “μαγαζιά”, το παραδικαστικό, το παρακράτος η εμείς;», σχολίασε. Το αυτόνομο στίγμα του Κινήματος Αλλαγής, σύμφωνα με την Χαριλάου Τρικούπη, δεν ήταν τόσο σαφές με αυτή τη διαφοροποίηση. «Να μην βγούμε λαβωμένοι από αυτήν την υπόθεση. Μας έκανε μεγάλη ζημιά, αλλά από εδώ και πέρα δεν δίνεται καμία δυνατότητα να χάσουμε άλλη ευκαιρία», είπε, τονίζοντας πως «την Δημοκρατία την σεβόμαστε πρώτα εμείς, αν θέλουμε να είμαστε συνεπείς» και ζητώντας σεβασμό στην αρχή της πλειοψηφίας και στις εσωκομματικές διαδικασίες. «Με καμία μας πράξη δεν μπορούμε να κουβαλάμε νερό στον μύλο της πολιτικής ανηθικότητας», είπε και απαντώντας στις κατηγορίες πως δεν έλαβε υπόψη τους συνδικαλιστές της παράταξης, θύμισε πως ήταν η μόνη πολιτική αρχηγός που πήγε στο συνέδριο της ΓΣΕΕ. «Πώς μπορώ να είμαι απέναντι στο συνδικαλιστικό κίνημα;», ρώτησε, τονίζοντας πως μια σοβαρή Κεντροαριστερά «δεν μπορεί να κάνει αντιπολίτευση για την αντιπολίτευση», αλλά «οφείλει να προλάβει και να προστατεύει όσα περισσότερα μπορεί».
Σκληρή κριτική από βουλευτές
Βουλευτές με μεγαλύτερη κοινοβουλευτική πείρα άσκησαν σκληρή κριτική στην επιλογή Παπανδρέου-Καστανίδη. «Δεν μπορεί να ξανασυμβεί αυτό. Την αυτόνομη πορεία να την διαφυλάξουμε σαν κόρη οφθαλμού. Δεν μπορεί η αυτόνομη πορεία να υπονομεύεται από μέσα», ανέφερε ο Κώστας Σκανδαλίδης. Απαντώντας στον Καστανίδη (που ανέφερε πως το νομοσχέδιο αποτελεί «κατάχρηση εξουσίας» που χτυπά μέχρι και την συνταγματική λειτουργία των κομμάτων), ο Ανδρέας Λοβέρδος επικαλέστηκε την ακαδημαϊκή του ιδιότητα, όπως και αυτή των Γιώργου Καμίνη και Νίκου Αλιβιζάτου, που τοποθετήθηκαν υπέρ της ρύθμισης με τις βελτιώσεις που έφερε το Κίνημα Αλλαγής. «Την ώρα που ο ΣΥΡΙΖΑ, για πρώτη φορά βρίσκεται αντιμέτωπος με την κατάρρευση του ηθικού πλεονεκτήματος που κυρίως αφορά τον στενό πυρήνα της ηγεσίας του, εμείς στρέφουμε τον προβολέα της δημοσιότητας πάνω μας και μάλιστα με διχαστικό τρόπο», ανέφερε ο Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος, τονίζοντας πως ο ίδιος είναι αντίθετος στις διαγραφές, όπως ήταν αντίθετος όταν ο Γιώργος Παπανδρέου διέγραψε τον Κώστα Σημίτη. Για την Χαρά Κεφαλίδου, «δεν υπάρχουν βουλευτές δύο ταχυτήτων», με την βουλευτή να σχολιάζει πως δεν γίνεται οι προσωπικές ατζέντες να παρουσιάζονται ως «συνείδηση της παράταξης». Και νεότεροι βουλευτές, όμως, απευθύνθηκαν στους δύο συναδέλφους τους στον ίδιο τόνο. Ο Δημήτρης Μπιάνκης ζήτησε σεβασμό στις εσωκομματικές αποφάσεις, ενώ η Ευαγγελία Λιακούλη, απευθυνόμενη στον Παπανδρέου, είπε πως με την ομιλία του της επεφύλαξε μια από τις μεγαλύτερες πολιτικές απογοητεύσεις. «Ήταν σαν να μου έριξαν ένα κιλό παγάκια», είπε, «και ακόμα δεν μπορώ να καταλάβω γιατί».
Διαγραφή πρότεινε η Γιαννακοπούλου – «Λάθος η διαγραφή Σημίτη» για τον Παπανδρέου
Από την πλευρά της, η Νάντια Γιαννακοπούλου ζήτησε την διαγραφή Παπανδρέου, μιλώντας για «πολιτικό έγκλημα και υπονόμευση της παράταξης». «Τους έξι μήνες που χτίζαμε που ήσουν; Δεν μίλησες για κανέναν θέμα και θεώρησες σημαντικό αυτό το νομοσχέδιο;», αναρωτήθηκε. Στην πρόταση διαγραφής ο Παπανδρέου απάντησε πως υπερασπίζεται τις απόψεις του και «αναλαμβάνει τις συνέπειες». Παρόμοια πρόταση, όμως, δεν έγινε από κανέναν άλλο βουλευτή, ενώ φάνηκε ήδη από την Πέμπτη το βράδυ πως δεν ήταν πρόθεση ούτε της ηγεσίας.
Η δευτερολογία του Παπανδρέου χαμήλωσε ακόμα περισσότερο τους τόνους. Ο πρώην πρωθυπουργός εξέφρασε και τα δικά του παράπονα προς την παράταξη, πως «δεν τον στήριξε όσο έπρεπε στα CDS», τονίζοντας όπως ότι οι πληγές του παρελθόντος μπορούν να λυθούν με «ένα ουζάκι ή ένα κρασάκι» και χαλαρή συζήτηση. «Έτσι όπως το σκέφτομαι τώρα, μετά από καιρό, ίσως και να έκανα λάθος με την διαγραφή Σημίτη», ανέφερε για τον πρώην πρωθυπουργό, τον οποίο διέγραψε από την ΚΟ του ΠΑΣΟΚ όταν διαφώνησε μαζί του στο ότι η Ελλάδα πρέπει να προσφύγει σε δημοψήφισμα για την κύρωση της Συνθήκης της Λισαβόνας.