O βαθμός ετοιμότητας των Ενόπλων Δυνάμεων είναι το ζητούμενο στην περίπτωση που η διπλωματία του διαλόγου αποτύχει και το λόγο λάβουν τα όπλα, αφού η γεωστρατηγική σκακιέρα στην ευρύτερη περιοχή μας μπορεί να πάρει φωτιά ανά πάσα ώρα και στιγμή.
Όμως σε ποιο ποσοστό μπορεί το Ελληνικό Στράτευμα σήμερα να ανταποκριθεί σε μία πολυεπίπεδη κρίση, η οποία δεν θα είναι σημειακή – όπως είχε εξάλλου τονίσει πρόσφατα και ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Στρατηγός Κωνσταντίνος Φλώρος – αλλά θα λάβει άμεσα γενικευμένο χαρακτήρα. Πόσο αποτελεσματικά μπορούν να επιτελέσουν την αποστολή της προστασίας της εδαφικής ακεραιότητας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας μας έναντι της απειλής; Σε ποιο ποσοστό έχει επηρεάσει η δεκαετής και πλέον οικονομική κρίση την ετοιμότητα των Ενόπλων Δυνάμεων;
Είναι γεγονός ότι τα κονδύλια που αποδεσμεύονται σήμερα για τις Ένοπλες Δυνάμεις προορίζονται να καλύψουν κυρίως τις πάγιες υποχρεώσεις αποπληρωμής προηγούμενων εξοπλιστικών προγραμμάτων, συντήρησης υπάρχοντος εξοπλισμού και κάλυψης των λειτουργικών εξόδων. Με τον προϋπολογισμό του ΥΠΕΘΑ να βαίνει συνεχώς μειούμενος τα τελευταία χρόνια, τα περιθώρια απόκτησης νέων οπλικών συστημάτων είναι στενά. Ακριβώς γι’ αυτό το λόγο η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία καταβάλλουν προσπάθειες για οικονομίες κλίμακος με σκοπό τη διατήρηση, και όπου υπάρχει περιθώριο, την επαύξηση της μαχητικής ισχύος. Τέτοια παραδείγματα είναι η προμήθεια υλικού με χαμηλό ή μηδαμινό κόστος μέσω δωρεών ή παραχώρησης από συμμαχικές ή φίλες χώρες, η εμπέδωση της έννοιας της διακλαδικότητας, η συνεχής επιχειρησιακή εκπαίδευση και η εστίαση στην ενδυνάμωση του ηθικού του προσωπικού.
Οι Ένοπλες Δυνάμεις απολαμβάνουν υψηλής αποδοχής και εμπιστοσύνης από την ελληνική κοινωνία, με το προσωπικό τους να αποτελεί τον σημαντικότερο πολλαπλασιαστή ισχύος τους. Η παραπάνω διαπίστωση επιβεβαιώνεται και από τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις. Η εκτίμηση του ελληνικού λαού δεν είναι τυχαία, αλλά έχει προκύψει από την αποτελεσματικότητα που διακρίνει το στράτευμα στις αποστολές που έχει κληθεί να εκτελέσει κατά την ειρηνική περίοδο. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν η επιτυχής αντιμετώπιση της υβριδικής επίθεσης της Τουρκίας στα σύνορα του Έβρου τον Μάρτιο, η σχεδόν μηδενική επίδραση της υγειονομικής κρίσης της πανδημίας στον Στρατό αλλά και η σημαντική συνδρομή των Ενόπλων Δυνάμεων στην κοινωνία για την αντιμετώπιση του κοροναϊού. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα, ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις του έχοντας αυξημένο συντελεστή δυσκολίας λόγω της έλλειψης χρηματικών πόρων και του μειωμένου στρατευσίμου προσωπικού λόγω της σύντομης θητείας.
Εξοπλιστικά: Τι έχουμε πάρει – τι θα πάρουμε
Στον τομέα των εξοπλιστικών, την τελευταία δεκαετία το υλικό που εντάχθηκε στο οπλοστάσιο των Ενόπλων Δυνάμεων είχε κυρίως δρομολογηθεί πριν την κρίση, όπως τα σύγχρονα υποβρύχια τύπου 214. Επίσης, έγιναν συμφωνίες με συμμαχικές χώρες όπως οι ΗΠΑ, με σκοπό την απόκτηση πολεμικού υλικού από το πλεονάζον απόθεμα τους (τα λεγόμενα EDA – Excess Defense Articles), όπως τα ελικόπτερα Chinook, Kiowa και τα τέσσερα Σκάφη Ανορθοδόξου Πολέμου Mark V, τα οποία αξιοποιήθηκαν άμεσα από τις Ένοπλες Δυνάμεις, ενώ έχει ήδη ξεκινήσει η αναβάθμιση για τα μαχητικά αεροσκάφη F-16 στην έκδοση Viper και o εκσυγχρονισμός των Αεροσκαφών Ναυτικών Επιχειρήσεων P-3B Orion. Παράλληλα, υπεγράφη η συμφωνία για την απόκτηση τεσσάρων καινούργιων ελικοπτέρων ΜΗ-60 RΟΜΕΟ καθώς και η συνέχεια υποστήριξης των ελικοπτέρων S-70B/B-6 AEGEAN HAWK για το Πολεμικό Ναυτικό και η αντικατάσταση των κινητήρων των ελικοπτέρων CH-47 του Στρατού Ξηράς με καινούργιους. Επιπλέον, προσπάθειες καταβάλλονται για την άμεση αύξηση της διαθεσιμότητας των μεταγωγικών αεροσκαφών C-130 και C-27.
Συνεχής δέσμευση περιοχών για ασκήσεις και δοκιμές σεναρίων
Ως προς την επιχειρησιακή εκπαίδευση, που αποτελεί ισχυρό πυλώνα της επιτυχούς αποτροπής, μπορεί οι δραστηριότητες να μειώθηκαν σε διάρκεια και να συμμετείχε μικρότερος αριθμός μέσων, εντούτοις έχουν καταβληθεί προσπάθειες να διατηρήσουν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά και το ρεαλισμό τους. Παράλληλα, οι Επιτελείς του ΓΕΕΘΑ και του «Πενταγώνου» προχωρούν συνεχώς σε δέσμευση περιοχών για διεξαγωγή ασκήσεων, με σκοπό τη δοκιμή σχεδίων και σεναρίων αλλά και την προβολή ισχύος στον φυσικό χώρο που οι Ένοπλες Δυνάμεις θα κληθούν να επιχειρήσουν σε περίπτωση οποιασδήποτε απειλής. Ανάμεσα δε στις περιοχές που επιλέγονται είναι και περιοχές που συχνά «σημαδεύουν» οι Τούρκοι.
Η διεξαγωγή ασκήσεων σε όλα τα μήκη και πλάτη της ελληνικής επικράτειας, όπως αυτή που διεξήχθη πρόσφατα Νότια της Καρπάθου, διέπεται υπό τη λογική της συμμετοχής όλων των διαθέσιμων μέσων. Και οι βολές με πραγματικά πυρά γίνονται με όλους τους τύπους των διαθέσιμων οπλικών συστημάτων, η αποτελεσματικότητα των οποίων θα διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην επιτυχή έκβαση μιας δυνητικής σύρραξης.
Στον τομέα της επιχειρησιακής σχεδίασης, η απαίτηση για ταχεία λήψη απόφασης στο πεδίο της μάχης υλοποιείται με την κάθετη δομή διοίκησης, με την οποία ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ παρεμβαίνει άμεσα στην διεξαγωγή και εξέλιξη των επιχειρήσεων. Σε αυτό το πλαίσιο, οι προσπάθειες εστιάζονται στην υιοθέτηση σύγχρονων επιχειρησιακών δογμάτων που προκρίνουν την ποιοτική υπεροχή έναντι της ποσοτικής αλλά και τη διακλαδικότητα, όπως για παράδειγμα η πρόσφατη απόφαση για τη συγκρότηση της Διακλαδικής Διοίκησης Ειδικού Πολέμου και την ενσωμάτωση του πεδίου του κυβερνοχώρου στο θέατρο των επιχειρήσεων.
Το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα είναι απαραίτητο να ληφθούν σοβαρές και στοχευμένες αποφάσεις που να επιφέρουν απτά και άμεσα αποτελέσματα στη διατήρηση και την αύξηση της αποτρεπτικής ισχύος του Ελληνικού Στρατού. Οι προσπάθειες που καταβάλλει καθημερινά το προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων υπό τις κατευθύνσεις της ηγεσίας του, διατηρεί σε υψηλό επίπεδο το αξιόμαχό τους και την αποτρεπτική ισχύ τους. Ωστόσο, οι προσπάθειες αυτές θα είναι πολύ πιο αποτελεσματικές όταν ενισχυθούν με την εκπλήρωση της αδήριτης ανάγκης ανανέωσης, αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού του οπλοστασίου τους σε ξηρά, θάλασσα και αέρα (όπως για παράδειγμα η άμεση ενίσχυση του Πολεμικού Ναυτικού). Οι σχετικές αποφάσεις δεν χωρούν αναβολή, γιατί όταν επιθυμείς την ειρήνη προετοιμάζεσαι για πόλεμο, και χωρίς σύγχρονο και αξιόμαχο εξοπλισμό δεν μπορείς ούτε να επιθυμείς ούτε να προετοιμάζεσαι.
