Θύελλα αντιδράσεων ανά τον κόσμο έχει προκαλέσει η απόφαση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί.

Το ζήτημα απασχολεί για ένα ακόμη 24ωρο τα μεγαλύτερη διεθνή ειδησεογραφικά μέσα ενημέρωσης.

To εξώφυλλο του γαλλικού περιοδικού Le Point προκάλεσε αίσθηση. To γαλλικό περιοδικό, που τα έχει βάλει πολλάκις με τον Τούρκο πρόεδρο, τον «δικτάτορα», όπως τον έχει αποκαλέσει, εμφανίζει τον Ερντογάν να μιλά σε μέλη του Πολεμικού Ναυτικού της χώρας του μπροστά από ένα πολεμικό πλοίο, με τίτλο: «Ερντογάν, ο πόλεμος επί θύραις» και υπέρτιτλο: «Αγία Σοφία, Συρία, Λιβύη, Μεσόγειος…».

Παράλληλα, ανάλυση των Financial Times κάνει λόγο για «όπλο μαζικού αποπροσανατολισμού και συσπείρωσης των εθνικιστών» εξηγώντας τους λόγους πίσω από την απόφαση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Washington Post: Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί είναι μία πράξη πολιτιστικής κάθαρσης

Σε άρθρο της η Τζούντιθ Χέριν, καθηγήτρια στο King’s College του Λονδίνου, γράφει πως η «Αγία Σοφία ανήκει στον κόσμο. Η μοίρα της δεν είναι απλώς ένα θέμα που αφορά την τουρκική κυριαρχία».

«Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έγινε διάσημος για την δήλωσή του: «Αν χάσουμε την Κωνσταντινούπολη, χάνουμε την Τουρκία». Πέρυσι, έχασε τις δημοτικές εκλογές στην Κωνσταντινούπολη. Σήμερα, προσπαθεί να αντιστρέψει την φθίνουσα δημοτικότητά του υποστηρίζοντας έναν θρησκευτικό φονταμενταλισμό που απειλεί τις μειονότητες της Τουρκίας, τον κοσμικό χαρακτήρα της χώρας και τον ιστορικό ρόλο της Κωνσταντινούπολης ως ανεκτική μητρόπολη όπου συνυπάρχουν μουσουλμανικές, χριστιανικές και εβραϊκές θρησκείες για αιώνες».

«Την Παρασκευή, η κοντόφθαλμη, κυνική εκστρατεία του Ερντογάν χτύπησε στην καρδιά του παγκόσμιου πολιτισμού και τον ουσιαστικό χαρακτήρα της Κωνσταντινούπολης. Το ανώτατο δικαστήριο της Τουρκίας εξέδωσε μια σκανδαλώδη επικίνδυνη απόφαση: η Αγία Σοφία, μια παγκόσμια κληρονομιά της UNESCO και παγκόσμιο σύμβολο παγκόσμιας ιστορίας και πολυπολιτισμικής εκπροσώπησης, πρέπει να μετατραπεί από μουσείο ξανά σε τζαμί. Ως μουσείο, η Αγία Σοφία, ένα τεράστιο κτίριο 1.500 ετών που προηγουμένως χρησίμευε ως εκκλησία και στη συνέχεια τζαμί, αντιπροσώπευε την ουσία της Κωνσταντινούπολης, ένα μέρος όπου οι αυτοκρατορίες και οι θρησκείες που αλλάζουν τον κόσμο συγκρούστηκαν και τέμνονταν, αλλά των οποίων τα μνημεία και τα αντικείμενα μπορούν να τα απολαύσουν όλοι. Η απόφαση της Παρασκευής σηματοδοτεί ένα συμβολικό τέλος σε αυτήν την κληρονομιά ανοχής… Είναι μία πράξη πολιτιστικής κάθαρσης», επισημαίνει.

«Η Αγία Σοφία ανήκει στον κόσμο. Η μοίρα της δεν είναι απλώς ένα θέμα, όπως ο Ερντογάν υπερασπίστηκε, που αφορά την τουρκική κυριαρχία», τονίζει ακόμη στην Washington Post.

New York Times: Το ισλαμικό όνειρο της Τουρκίας γίνεται τελικά πραγματικότητα

«Το ισλαμικό όνειρο της Τουρκίας γίνεται τελικά πραγματικότητα», είναι ο τίτλος των New York Times, που σχολιάζουν τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί.

Η Αγία Σοφία μετετράπη και πάλι σε τζαμί, όμως το καθεστώς της ως μουσείου θεωρείται εδώ και δεκαετίες «σφραγίδα» στο πνεύμα της χώρας, επισημαίνεται στο αμερικανικό μέσο ενημέρωσης.

«Ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν της Τουρκίας εξέδωσε την περασμένη Παρασκευή διάταγμα, σύμφωνα με το οποίο η Αγία Σοφία, ένα επιβλητικό πέτρινο κτίσμα του έκτου αιώνα στην Κωνσταντινούπολη, θα ανοίξει για μουσουλμανικές προσευχές. Την ίδια ημέρα, ένα ανώτερο τουρκικό δικαστήριο ανακάλεσε το διάταγμα του 1934 που είχε εκδώσει ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, τον ιδρυτή της τουρκικής δημοκρατίας, το οποίο το μετέτρεπε σε μουσείο», θυμίζουν οι NYT.

Η αμερικανική εφημερίδα εστιάζει στο γεγονός ότι η «Αγία Σοφία χτίστηκε ως καθεδρικός, μετατράπηκε σε τζαμί και στη συνέχεια έγινε μουσείο. Για αιώνες υπήρξε αντικείμενο έντονης πολιτισμικής αντιπαράθεσης μεταξύ του Οθωμανικού και του Ορθόδοξου κόσμου.Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί ήταν ένα παλιό όνειρο των ισλαμιστών της Τουρκίας. Αφού έκανε την σχετική ανακοίνωση, σύμφωνα με αναφορές, ο Ερντογάν ήταν τόσο συγκινημένος που δεν μπορούσε να κοιμηθεί μέχρι να ξημερώσει. Αυτό που νόμιζε ήταν ότι η εποχή ταπείνωσης είχε τελειώσει».

«Μετά το 1950, όταν το κεμαλικό καθεστώς διενήργησε τις πρώτες ελεύθερες εκλογές της χώρας, οι πολιτικοί του εχθροί άρχισαν να οργανώνονται. Ο Ατατούρκ είχε πεθάνει πάνω από δέκα χρόνια , και η δύναμη της μνήμης του εξασθενούσε σταδιακά. Τότε ήταν που ορισμένοι Ισλαμιστές άρχισαν να κάνουν εκστρατεία για το άνοιγμα της Αγίας Σοφίας. Πίστευαν ότι η κοσμική δημοκρατία, πολύ μακριά από το να έχει σώσει την κυριαρχία της Τουρκίας, την πληγώνει με τη βαθύτερη δυνατή έννοια: είχε πουλήσει την ψυχή της στη δυτική νεωτερικότητα. Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας ήταν το σύμβολο αυτής της ταπείνωσης», σημειώνουν ακόμη οι ΝΥΤ.

«Υπάρχουν διάφοροι μύθοι σχετικά με τους λόγους πίσω από την απόφαση του Ατατούρκ να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε μουσείο το 1934. Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι αποφάσισε μετά από συνάντηση με τον Τομας Γουάιτμορ, έναν επισκέπτη Αμερικανό μελετητή του Βυζαντίου, που ενδιαφερόταν να αποκαταστήσει τα ψηφιδωτά», καταλήγει το δημοσίευμα.

Γερμανικό δίκτυο N-tv: «Ο Ερντογάν κηρύσσει τον πόλεμο στη Δύση»

«Ο Τούρκος πρόεδρος γίνεται όλο και πιο επιθετικός: από στρατιωτικής πλευράς στη Συρία και τη Λιβύη και από πλευράς συνόρων, συγκρούεται με την Ελλάδα», γράφει ο Βόλφραμ Βάιμερ στο γερμανικό δίκτυο «N-tv»..

«Ο Ερντογάν διαφωνεί με την Κύπρο για τα ενεργειακά κοιτάσματα κακομεταχειρίζεται τους πρόσφυγες ως πολιτικό όπλο και αποπαίρνει τη Δύση με τη μουσουλμανική προσάρτηση της Αγίας Σοφίας».

«Η απόφασή του να την μετατρέψει σε μουσουλμανικό τέμενος είναι μια πολιτιστική δήλωση πολέμου. Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί έχει έναν πολιτικά διακηρυγμένο στόχο: ο Ερντογάν θέλει επιδεικτικά να ταπεινώσει τη Δύση».

Η εκκλησία είναι ένα πολιτιστικό μνημείο του Χριστιανισμού, η πιο σημαντική εκκλησία των Ορθοδόξων επί 1.123 χρόνια, 89 αυτοκράτορες έκαναν εκεί την στέψη τους και 125 πατριάρχες διαμόρφωσαν την ιστορία του χριστιανικού Βυζαντίου.

Από την Αθήνα έως τη Μόσχα, ο τρόμος είναι τεράστιος. Αλλά ο Ερντογάν επιζητά μία ισλαμική «ανάσταση». Οι προπαγανδιστικές εφημερίδες επικρότησαν την κίνηση ως «προάγγελο της απελευθέρωσης του τζαμιού Αλ Ακσά στην Ιερουσαλήμ».

«Είναι μία γελοία συμβολική πολιτική. Στην πραγματικότητα, ωστόσο, η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε μουσουλμανικό τέμενος είναι μία συστηματική, επιθετική πολιτική εξουσίας που απειλεί ανοιχτά την Ευρώπη», υπογραμμίζει το δημοσίευμα.

Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει ο Γερμανός αρθρογράφος, ο Ερντογάν επεμβαίνει στρατιωτικά στη Συρία και τη Λιβύη, υπονομεύει το ευρωπαϊκό εμπάργκο όπλων και προκαλεί τη Γαλλία με στοχοθετημένο στρατιωτικό τρόπο στη Βόρεια Αφρική. Επιπλέον, εκβιάζει την Ευρώπη με το «όπλο της μετανάστευσης», όπως προειδοποιούν οι διπλωμάτες των Βρυξελλών. Εάν η ΕΕ δεν συμμορφώνεται, ανοίγει τα σύνορα και στέλνει ξανά εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες στην Ευρώπη. Ο κυνικός ρόλος του «μπράβου» της ΕΕ πληρώνεται σε δισεκατομμύρια».

Πρωτοσέλιδο της γερμανικής εφημερίδας «Die Zeit»

H εβδομαδιαία εφημερίδα Die Zeit σε πρωτοσέλιδο σχόλιό της αναφέρεται στην απόφαση του Τούρκου Προέδρου Ταγίπ Ερντογάν να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί.

Όπως αναφέρει η Deutsche Welle, η Zeit σχολιάζει: «Φυσικά αυτή η απόφαση έχει και μια συμβολική αξία που δεν πρέπει κανείς να υποτιμά και συσπειρώνει τη χώρα παρά τα εμπόδια (το εξωτερικό! οι κοσμικοί! οι άλλοι!) πίσω από την ισχυρή απόφαση του αρχηγού. Οι δείκτες πάντως στις δημοσκοπήσεις υπήρξαν και καλύτεροι, η οικονομία επίσης. Εκτός όμως από τους πολιτικούς τακτικισμούς υπάρχει και μια εσωτερική πάλη ιδεών: μια ακόμα προσπάθεια να πνιγεί το πνεύμα των διαδηλώσεων στο πάρκο Γκεζί το 2013 και να αποθαρρύνουν όλους αυτούς τους ανθρώπους στην Τουρκία που θέλουν έναν ανοιχτό τρόπο ζωής. Όλους αυτούς που αναζητούν τη συμφιλίωση με τους ίδιους και τον κόσμο. Ή απλά θέλουν μια δουλειά και μια καλή ζωή, ανεξάρτητα σε ποια πολιτική ή θρησκεία πιστεύουν ή από ποιο έθνος προέρχονται».

Και η εφημερίδα επισημαίνει σχετικά με το αν ο Ερντογάν θα τα καταφέρει: «Πρόσφατα μια δημόσια τηλεδιάσκεψη νέων, ο Ερντογάν δέχθηκε τόσα πολλά αρνητικά σχόλια που η υπηρεσία αυτή των σχολίων διακόπηκε στο διαδίκτυο. Η αντιπολίτευση δεν παίζει αυτό το παιχνίδι του πολιτικού διχασμού.Επιπλέον δημιουργούνται νέα κεντροδεξιά κόμματα στην Τουρκία, εν μέρει και από κόμματα που έχουν αποσχισθεί από το κόμμα του Ερντογάν. Η απόφαση του Ερντογάν δεν έχει στήριξη. Πολλοί άνθρωποι στην Τουρκία δεν είναι κατά των μεταρρυθμίσεων αλλά η τιμή για ένα κιλό κρεμμύδια έχει μεγαλύτερη σημασία για τη ζωή τους από ό,τι να φουσκώνουν για λίγες μέρες από περηφάνια για τον Σουλτάνο Φατίχ Μεχμέτ».