Ελπίδες να ανοίξουν οι ιστορικοί κινηματογράφοι Αττικόν και Απόλλων

Ραντεβού τον Δεκέμβριο στους κινηματογράφους «Αττικόν» και «Απόλλων» θα δώσουν οι σινεφίλ, καθώς οι δύο άθικτες εσωτερικά αλλά «εγκαυματίες» στην πρόσοψή τους ιστορικές αίθουσες της οδού Σταδίου προγραμματίζεται να επαναλειτουργήσουν. Προϋπόθεση ωστόσο για να ανάψει η μηχανή προβολής είναι να ψηφιστεί εντός του Ιουλίου, όπως φαίνεται ότι έχει δρομολογηθεί, η νομοθετική ρύθμιση που ετοιμάζει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης σε στενή συνεργασία με το Μέγαρο Μαξίμου και η οποία εκτιμάται ότι θα λύσει τον γόρδιο δεσμό ανάμεσα στο Ιδρυμα Σταματίου Δεκόζη – Βούρου (ΙΣΔΒ), στο οποίο ανήκουν οι κινηματογράφοι, και το Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών / Ιδρυμα Βούρου – Ευταξία, στο οποίο το ΙΣΔΒ οφείλει περισσότερα από 27 εκατ. ευρώ.

«Είναι πολύ σημαντικό για όλους να επιστρέψουν οι κινηματογραφικές αίθουσες, αλλά και όλα τα γύρω καταστήματα, που εντάσσονται στο ίδιο ακίνητο, στη δημόσια σφαίρα» λέει στα «ΝΕΑ» ο πρόεδρος του Ιδρύματος Βούρου – Ευταξία, Αντώνης Γ. Βογιατζής. «Πιστεύω ότι θα τις ξεκλειδώσουμε ως το τέλος του χρόνου, και πιθανότατα πριν από τα Χριστούγεννα. Χρησιμοποιώ το ρήμα “ξεκλειδώσουμε” διότι εσωτερικά οι χώροι είναι σε άριστη κατάσταση. Οι όποιες φθορές έχουν γίνει από το πεζοδρόμιο και έως τα εκδοτήρια. Εχουμε ήδη έτοιμες μελέτες ώστε να γίνουν οι απαραίτητες εργασίες που θα επιτρέψουν την ασφαλή προσέλευση του κοινού, το κόστος των οποίων εκτιμούμε ότι θα κυμανθεί περί τα 500.000 ευρώ. Επιπλέον είμαστε σε επαφή με απογόνους της οικογένειας του Ερνέστου Τσίλλερ ώστε να διοργανώσουμε σε δεύτερο χρόνο και μια έκθεση στο φουαγέ για τη ζωή και το έργο του αρχιτέκτονα, την υπογραφή του οποίου φέρει το κτίριο».

Οκτώ χρόνια

Δεν είναι η πρώτη φορά που μετά την πυρκαγιά της 12ης Φεβρουαρίου 2012 (και όχι εκείνη του Μαΐου του 2010, όπως πιστεύουν πολλοί, με τις τραγικές συνέπειες για τους τρεις εργαζομένους στη Μαρφίν) ανάβει μια σπίθα ελπίδας για την επιστροφή του «Απόλλων» και του «Αττικόν» στην πολιτιστική ζωή της Αθήνας. Κι αυτό διότι μέσα σε αυτά τα οκτώ χρόνια έγιναν κινήσεις που αποσκοπούσαν από την επαναλειτουργία τους υπό το τρέχον ιδιοκτησιακό καθεστώς έως την αναγκαστική πώλησή τους μέσω πλειστηριασμού. Για διαφορετικούς λόγους κάθε φορά, όμως, δεν υπήρξε ουδεμία εξέλιξη και οι κινηματογράφοι εξακολουθούν να παραμένουν απρόσιτοι για το κοινό και τυλιγμένοι σε αντιαισθητικά ελενίτ, διατηρώντας μία ακόμη ανοιχτή πληγή στην ήδη επιβαρυμένη εικόνα της πόλης.

Η πυρκαγιά στην οποία οφείλεται το κλείσιμο του «Απόλλων» και του «Αττικόν» ξεκίνησε από το πατάρι του καταστήματος Κόστα Μπόντα επί των οδών Σταδίου και Χρήστου Λαδά. Το συγκεκριμένο πατάρι διαπερνούσε όλα τα καταστήματα του συγκεκριμένου οικοδομικού τετραγώνου επί της οδού Σταδίου και για τον λόγο αυτό η φωτιά προκάλεσε περιορισμένης έκτασης ζημιές στο μπροστινό τμήμα των δύο κινηματογράφων και μόνο.

Κόντρες ιδρυμάτων

Και μπορεί η 12η Φεβρουαρίου 2012 να μοιάζει ως ημερομηνία που σήμανε την αντίστροφη μέτρηση για την τύχη των δύο αιθουσών, τα προβλήματα ωστόσο είχαν αρχίσει 23 χρόνια νωρίτερα. Το ημερολόγιο έδειχνε 1988 όταν ο Λάμπρος Ευταξίας εξείδικευσε τον σκοπό του ΙΣΔΒ που είχε δημιουργήσει μαζί με τον θείο του Αλέξανδρο Βούρο το 1959. Σύμφωνα με τα νέα δεδομένα, το Ιδρυμα θα διέθετε 40% εκ των ετησίων εσόδων του προς ενίσχυση του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, 40% προς ενίσχυση του ετέρου Ιδρύματος που είχε δημιουργήσει ο ίδιος το 1973 και λειτούργησε το 1980, του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών, και 20% ανάλογα με τις αποφάσεις της διοικούσας επιτροπής. Η χρηματοδότηση του ενός Ιδρύματος προς το άλλο όμως έγινε μόνο για έναν χρόνο (1988). Από το 1989 και εξής η διακοπή ροής χρημάτων έγινε αφορμή να ξεκινήσουν δικαστικοί αγώνες ανάμεσα στα δύο Ιδρύματα λόγω της άρνησης του ΙΣΔΒ να καταβάλλει την ανωτέρω χρηματοδότηση προς το Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών. Το τελευταίο κατέφευγε στα δικαστήρια για να διεκδικήσει τα οφειλόμενα, κάτι που συνεχίζεται έως σήμερα.

Ανάμεσα στα πυρά των δύο Ιδρυμάτων βρέθηκαν και οι κινηματογραφικές αίθουσες, καθώς κτιριακά ανήκουν στο ΙΣΔΒ. Οταν το Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών δικαιώθηκε στα ανώτατα δικαστήρια το 2012 για να εισπραχθούν τα οφειλόμενα, διατάχθηκε αναγκαστική κατάσχεση μεταξύ άλλων του μισθώματος από τους κινηματογράφους και όλα τα καταστήματα που βρίσκονται στο ίδιο ακίνητο. Η πυρκαγιά όμως έγινε αφορμή να πάψει να υφίσταται το συγκεκριμένο έσοδο ως συνέπεια της αναστολής λειτουργίας των επιχειρήσεων.

Η διαμεσολάβηση του δήμου

Στο επόμενο επεισόδιο αυτής της πολύπλοκης ιστορίας εμπλέκεται ο Δήμος Αθηναίων με τον τέως δήμαρχο Γιώργο Καμίνη, του οποίου τη διαμεσολάβηση ζήτησαν οι διοικούντες το Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών. Και αυτή η προσπάθεια έπεσε στο κενό. Ο λόγος; Και πάλι η διένεξη των δύο Ιδρυμάτων. Αν και το κόστος των εργασιών αποκατάστασης της εισόδου των κινηματογράφων είχε εκτιμηθεί, σύμφωνα με τον Αντώνη Βογιατζή, περί τα 500.000 ευρώ και άρα η αποζημίωση της ασφαλιστικής εταιρείας ύψους 670.000 ευρώ αρκούσε για το έργο, το έτερο Ιδρυμα, που είναι και ιδιοκτήτης των αιθουσών, τις εκτίμησε προς 1,1 εκατ. ευρώ. Ο τέως δήμαρχος για να καλύψει την «τρύπα» που προέκυπτε απευθύνθηκε στο Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος, το οποίο όμως έθεσε έναν όρο: το Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών να μην εκπλειστηριάσει τις κινηματογραφικές αίθουσες για μία πενταετία, διότι το ΙΣΝ χρηματοδοτεί κοινωφελείς οργανισμούς και όχι ιδιώτες. Αν οι αίθουσες κατόπιν πλειστηριασμού αγοράζονταν από ιδιώτες, το ΙΣΝ θα είχε παραβεί τις αρχές του. Επίσης ζήτησε να επιτηρεί την εκτέλεση της σύμβασης. Με τη σειρά τους, όμως, αν τα μέλη του ΔΣ του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών δέχονταν να μην εκπλειστηριάσουν τους κινηματογράφους, θα βρίσκονταν υπόλογα περί απιστίας απέναντι στο Ιδρυμα που υπηρετούν αφιλοκερδώς και στους υπαλλήλους του. Το αποτέλεσμα ήταν να ναυαγήσει και αυτή η απόπειρα επίλυσης του προβλήματος και να δημιουργηθεί ακόμη ένα μέτωπο αντιδικίας, με πρωταγωνιστές τον Γιώργο Καμίνη και τον Αντώνη Βογιατζή, η οποία ακόμη εκκρεμεί στη Δικαιοσύνη, καθώς ο τέως δήμαρχος διατηρεί πλέον την ιδιότητα του ευρωβουλευτή.

Για να αντιμετωπίσει τα έξοδά του το Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών (βρίσκεται επί της οδού Ι. Παπαρρηγοπούλου στην Πλατεία Κλαυθμώνος), έχει περιορίσει κατά πολύ τις δραστηριότητές του, ενώ οφείλει χρήματα και στους εργαζομένους του, οι οποίοι έχουν δεχθεί (πλην ενός) εδώ και οκτώ χρόνια να μην αμείβονται πλήρως έως ότου εξοικονομηθούν οι πόροι που θα επιτρέψουν την ομαλή λειτουργία του Ιδρύματος.

Η λύση του πλειστηριασμού

Η επόμενη λύση που είχε στα χέρια του το ΔΣ ήταν ο πλειστηριασμός των ακινήτων του οφειλέτη, δεδομένου μάλιστα ότι οι δύο κινηματογράφοι ήταν θωρακισμένοι ως προς τη χρήση τους ως κηρυγμένοι διατηρητέοι από το 1984 και δεν ελλόχευε ο κίνδυνος να αλλοιωθεί ο χαρακτήρας τους. Από την επιλογή αυτή, πρόβλημα να δημιουργούνταν ενδεχομένως στην Εθνική Λυρική Σκηνή, καθώς το δεύτερο μεγάλο οικοδόμημα ιδιοκτησίας ΙΣΔΒ βρίσκεται στην Καλλιθέα και είχε παραχωρηθεί αρχικώς με χρησιδάνειο και κατόπιν με μίσθωση για τις πρόβες των καλλιτεχνών και την προετοιμασία των παραστάσεων της ΕΛΣ, οπότε η αλλαγή ιδιοκτησίας ίσως και να δημιουργούσε πρόβλημα στον φορέα που το χρησιμοποιεί.

«Πριν από έναν χρόνο, στις 10 Ιουλίου 2019, αποφασίσαμε να σταματήσουμε τη διαδικασία του πλειστηριασμού ή της εκκαθάρισης του ΙΣΔΒ, δεδομένου ότι εδώ και τουλάχιστον μία διετία είναι ακέφαλο», λέει ο Αντώνης Βογιατζής. Η νομοθετική ρύθμιση που προωθείται τώρα προβλέπει κατά κύριο λόγο τη συγχώνευση των δύο Ιδρυμάτων, γεγονός που αναμένεται να λύσει τα προβλήματα που έχουν ανακύψει και να ικανοποιήσει όλους όσοι έχουν λαμβάνειν από το ΙΣΔΒ. «Είναι η καλύτερη δυνατή λύση και είναι ευτυχές το γεγονός ότι η κυβέρνηση ανέλαβε τη σχετική πρωτοβουλία. Ελπίζω να πάνε όλα καλά και να ψηφιστεί άμεσα, ώστε να γίνει επανεκκίνηση της περιοχής που βρίσκεται στην καρδιά της πόλης. Είναι ενδεικτικό ότι αμέσως μόλις έγινε γνωστό ότι προωθείται λύση και είναι πιο κοντά από ποτέ το ενδεχόμενο να επαναλειτουργήσουν οι κινηματογράφοι έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον για την αξιοποίηση και του καταστήματος από το οποίο ξεκίνησε η πυρκαγιά», καταλήγει ο Αντώνης Βογιατζής.