Τρεις τέως υπουργοί, πριν από τις καταγγελίες του πραγματογνώμονα Δημήτρη Λιότσιου, είχαν εξεταστεί ως μάρτυρες στο πλαίσιο της κύριας ανάκρισης για τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι. Ωστόσο, όπως προκύπτει από το περιεχόμενο τους δεν έχουν να εισφέρουν κανένα ουσιαστικό στοιχείο στην ποινική διερεύνηση της υπόθεσης .
«Ο Πρωθυπουργός είχε δώσει την αποκλειστική αρμοδιότητα στα ζητήματα που αφορούσαν την πολιτική προστασία, στον Αναπληρωτή Υπουργό που τότε ήταν ο κ. Τόσκας. Εγώ, στο μόνο που μπορούσα να συμμετέχω, ήταν στη νομοθετική πρωτοβουλία ενός νόμου, τον οποίο όφειλα να συνυπογράψω», καταθέτει χαρακτηριστικά ο τέως υπουργός Εσωτερικών Πάνος Σκουρλέτης.
Συγκεκριμένα , στις 6 Φεβρουαρίου 2020 , καταθέτει ενώπιον του ανακριτή η τέως υπουργός Προστασίας του Πολίτη Όλγα Γεροβασίλη , η οποία αναφέρει : «Την 23η Ιουλίου 2018 ήμουν Υπουργός Διοικητικής Ανασυγκρότησης και βρισκόμουν στην Άρτα. Από τα MME ενημερώθηκα για την πυρκαγιά στην Κινέτα όπως και στο Νταού Πεντέλης. Παρακολουθούσα με αγωνία, τηλεφωνικές επικοινωνίες δεν είχα με κανέναν. Ήρθα στην Αθήνα και δεν συμμετείχα πουθενά». Ο ανακριτής τη ρωτά για διάφορα στελέχη της Πυροσβεστικής και της Αστυνομίας τα οποία η κ. Γεροβασίλη, όπως λέει, τα γνωρίζει στο πλαίσιο των καθηκόντων της, χωρίς να προβαίνει σε οποιοδήποτε άλλο σχόλιο ή κρίση.
Ο Νίκος Τόσκας, αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη κατέθεσε στον ανακριτή στις 5 Φεβρουαρίου. Στις 12 το μεσημέρι ενημερώθηκε για τη φωτιά στην Κινέτα και πήγε στο Συντονιστικό Κέντρο περίπου στις 3 το μεσημέρι. Αν και δεν είχε λεπτομερή ενημέρωση για το πόσες δυνάμεις πήγαν στην περιοχή, ο τότε υπουργός καταθέτει ότι κανένα πρόβλημα δεν υπήρχε εκείνη την ώρα με τα εναέρια μέσα πυρόσβεσης και τους ισχυρούς ανέμους. Περίπου στις 16.40 έμαθε για τη φωτιά στο Νταού Πεντέλης κι ότι ο αρχηγός του ΠΣ Σ.Τερζούδης του είπε ότι θα πάρει όλα τα εναέρια μέσα από την Κινέτα και θα τα στείλει στην Πεντέλη. Στις 18.20 ενημερώθηκε ότι η φωτιά έφτασε στη λεωφόρο Μαραθώνος και ήταν πλέον ανεξέλεγκτη και ότι «πλέον δεν θα μπορούσε να υλοποιηθεί κανένα σχέδιο απομάκρυνσης πολιτών».
Στις 4-2-2020 καταθέτει ως μάρτυρας ο τέως υπουργός Εσωτερικών Πάνος Σκουρλέτης , ο οποίος λέει τα εξής :
«Ήμουν στο Υπουργείο Εσωτερικών. Δεν ενημερώθηκα από κανέναν για τη φωτιά, μόνο από τα MME. Φαινόταν πολύς καπνός στην Αθήνα και τηλεφώνησα στον κ. Τόσκα λέγοντας του “τι γίνεται με την πυρκαγιά στην Κινέτα;”. Μετά από κάποιες ώρες του είπα ότι θα πάω και εγώ να τον δω. Εκείνος ήδη είχε μεταβεί στο ΕΣΚΕ στο Χαλάνδρι. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να σημειώσω ότι η παρουσία μου στο ΕΣΚΕ είχε να κάνει περισσότερο με ηθική συμπαράσταση και των ανθρώπων που είναι επιφορτισμένοι με την ευθύνη διαχείρισης της πυρκαγιάς. Όταν ενημέρωσα τηλεφωνικώς τον κ. Τόσκα ότι θα πάω, μου είπε ότι υπάρχει και καινούργια πυρκαγιά, στο Νταού Πεντέλης και λόγω των ανέμων αυτό τους προβληματίζει. Ήταν μετά τις 17.00 και ενημέρωσα και τον κ. Βορίδη με τον οποίο συνομιλούσαμε ήδη από τις προηγούμενες ημέρες για την επιτροπή που θέλαμε να συστήσουμε για την ψήφο των Ελλήνων στο εξωτερικό. Στη συζήτηση επάνω του ανέφερα ότι υπάρχει και μια πυρκαγιά στο Νταού Πεντέλης. Στο ΕΣΚΕ έφτασα 17.30 – 18.00 με επιφύλαξη για τον ακριβή χρόνο. Αμέσως πήγα στο γραφείο του κ. Τερζούδη και ήταν μόνο ο κ. Τόσκας εκεί. Από καιρού εις καιρό ερχόντουσαν και άτομα από το θάλαμο επιχειρήσεων και τον ενημέρωναν για την πορεία της πυρκαγιάς. Ο κ. Ματθαιόπουλος ήρθε κάποια στιγμή, δεν θυμάμαι ακριβώς την ώρα. Εμείς ήμασταν στο Γραφείο του Αρχηγού, ο οποίος πηγαινοερχόταν. Ο κ. Καπάκης ήταν εκεί.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Όσο χρόνο βρισκόσασταν στο ΕΣΚΕ μπορείτε να μας πείτε ποια ήταν η ενημέρωση που σας έδινε ο κ Τερζούδης για την πυρκαγιά τόσο στην Κινέτα όσο και στο Νταού Πεντέλης;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Σε γενικές γραμμές θυμάμαι να μας λέει ότι κατευθύνονται δυνάμεις για την αντιμετώπιση της πυρκαγιάς και μας ανέφερε για τους ισχυρούς ανέμους. Θέλω να επισημάνω ότι την ίδια ώρα ενημερωνόμασταν και από τα MME (όση αξιοπιστία έχουν τα ρεπορτάζ) και δεν μπορώ να σας πω με ακρίβεια για την ενημέρωση που μας έδινε ο αρχηγός εκείνες τις στιγμές. Αυτό που θυμάμαι από την ενημέρωση που είχαμε από τον κ. Τερζούδη, βασικό αίτιο της επελθούσας τραγωδίας ήταν ότι η φωτιά δεν μπορούσε να ελεγχθεί λόγω της έντασης των ανέμων.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Γνωρίζετε ότι κατά την έναρξη της πυρκαγιάς, στις 16.41 που το έμαθε το ΕΣΚΕ, μέχρι τις 17.30 που φέρεται η πυρκαγιά να πέρασε τη Μονή Παντοκράτορος με κατεύθυνση δυτική προς Ν. Βουτζά, δεν επιχείρησε κανένα εναέριο μέσο πλην ενός έρικσον που φέρεται να έκανε μία ρίψη και να έφυγε; ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Όχι, δεν το γνωρίζω αυτό.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Είχατε ενημερωθεί για πιθανή πυρκαγιά στην περιοχή Καλαμάκι Αττικής ή για πυρκαγιά στα διυλιστήρια της ΜΟΤΟΡ OIA;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Αυτό που άκουσα από τους επιτελείς στο ΕΣΚΕ, θυμάμαι σίγουρα τον κ. Τερζούδη, ήταν ότι κοντά στα διυλιστήρια είχε ξεσπάσει πυρκαγιά και ότι έπρεπε αυτό να το προσέξουμε. Για πυρκαγιά μέσα στην ΜΟΤΟΡ OIA δεν άκουσα.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Μπορείτε να μου πείτε αν είχατε ενημέρωση από ένα σημείο και μετά, όταν πλέον η πυρκαγιά στο Μάτι Αττικής, είχε φτάσει μέχρι τη θάλασσα, αν υπήρχαν άνθρωποι στη θάλασσα και αν η πυροσβεστική είχε φροντίσει να στείλει λέμβους για την περισυλλογή τους;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Κάποια στιγμή ενημερώθηκα, πάλι από τον κ. Τερζούδη και τους επιτελείς του, ότι υπήρχαν άνθρωποι στη θάλασσα. Δεν άκουσα όμως τίποτα άλλο σχετικά με λέμβους της πυροσβεστικής. Γνωρίζω ότι την περισυλλογή πολλών ανθρώπων την έκαναν από τη θάλασσα καΐκια ιδιωτικά, με Αιγύπτιους κυρίως ψαράδες, τους οποίους εν συνεχεία, όταν τους γνώρισα, φροντίσαμε να πάρουν την ελληνική ιθαγένεια και τους βραβεύσαμε. Ο συνδυασμός των κλιματικών συνθηκών με τα χαρακτηριστικά του δομημένου περιβάλλοντος, δημιουργούσε εκείνη την ημέρα, ένα ασφυκτικό πλαίσιο στην αντιμετώπιση της όλης κατάστασης.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Γνωρίζετε αν υπήρχε σχέδιο εκκένωσης από τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ο Πρωθυπουργός είχε δώσει την αποκλειστική αρμοδιότητα στα ζητήματα που αφορούσαν την πολιτική προστασία, στον Αναπληρωτή Υπουργό που τότε ήταν ο κ. Τόσκας. Εγώ, στο μόνο που μπορούσα να συμμετέχω, ήταν στη νομοθετική πρωτοβουλία ενός νόμου, τον οποίο όφειλα να συνυπογράψω.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Κατά το χρόνο που βρισκόσασταν στο ΕΣΚΕ, ακούσατε αν έλαβε μέρος στην πυρκαγιά στο Μάτι εναέριο μέσο από την Αεροπορία Στρατού; ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Όχι, δεν άκουσα και δεν το ξέρω.
Η κατάθεση του Ν. Τόσκα
Την 23η-7-2018 είχα προγραμματισμένη ιατρική εξέταση στο 401 νοσοκομείο. Πράγματι πήγα και έκανα την εξέταση για την οποία χρειάστηκε να μου κάνουν και μέθη. Εν συνεχεία ο ιατρός μου συνέστησε να μεταβώ σπίτι για να ξεκουραστώ. Ωστόσο λίγο μετά τις 12.00 ειδοποιήθηκα από το ΕΣΚΕ για την πυρκαγιά στην Κινέτα και πήγα στο ΕΣΚΕ περίπου στις 15.00 (με επιφύλαξη για την ακριβή ώρα). Πήγα στο γραφείο του Αρχηγού κ. Τερζούδη, το οποίο είναι απέναντι από το γραφείο του συντονιστή του ΕΣΚΕ κ. Φωστιέρη, και με ενημέρωσε για την κατάσταση της πυρκαγιάς στην Κινέτα στα Γεράνεια Όρη·
ΕΡΩΤΗΣΗ: Μπορείτε να μας πείτε τι ενημέρωση ακριβώς είχατε για την εξέλιξη της πυρκαγιάς στην Κινέτα και για τις δυνάμεις που λάμβαναν μέρος εκείνες τις ώρες;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Δεν μου ανέφερε λεπτομέρειες, ωστόσο μου είπε ότι είχαν κινητοποιηθεί δυνάμεις επίγειες και εναέριες.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Εκείνη τη στιγμή σας ανέφερε αν είχαν πρόβλημα τα εναέρια μέσα; και πιο συγκεκριμένα αν είχαν πρόβλημα να απογειωθούν ή να προσγειωθούν λόγω των ανέμων;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Όχι, μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν υπήρχε πρόβλημα.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Σας ανέφερε ο κ. Τερζούδης αν υπήρξε πυρκαγιά μέσα στη ΜΟΤΟΡ OIA ή γύρωθεν των διυλιστηρίων; και αν ναι, τι ώρα σας το ανέφερε;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Κάποια στιγμή μου ανέφερε, νομίζω ο κ. Τερζούδης, και πιθανόν να ήταν παρών και ο κ. Ματθαιόπουλος, ότι η πυρκαγιά ήταν στον περίγυρο των διυλιστηρίων, ότι είχαν στείλει επίγειες δυνάμεις, δεν θυμάμαι όμως να μου αναφέρουν για εναέριο. Μου είπαν ότι θα στείλουν ένα έρικσον. Δεν μπορώ να σας απαντήσω για την ώρα ακριβώς, πάντως ήταν λίγο πριν ξεσπάσει η πυρκαγιά στο Νταού Πεντέλης. ‘Αλλη ενημέρωση για περιστατικό ή συμβάν μέσα στη ΜΟΤΟΡ OIA δεν είχα γιατί δεν προέκυψε κάτι στη συνέχεια.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Εσείς όσο χρόνο βρισκόσασταν στο ΕΣΚΕ και μέχρι τις 16.40 δώσατε οδηγίες στο πεδίο της φωτιάς και δη στους πυροσβέστες που επιχειρούσαν;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Όχι, δεν έδωσα καμία οδηγία σε κανέναν πυροσβέστη στο πεδίο της πυρκαγιάς.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Κατά το χρόνο που βρισκόσασταν στο ΕΣΚΕ δώσατε οδηγίες στον κ. Τερζούδη ή στον κ. Ματθαιόπουλο ή στον κ. Φωστιέρη, όσον αφορά το επιχειρησιακό κομμάτι;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Όχι, δεν έδωσα καμία οδηγία, ζητούσα ενημέρωση, εξηγήσεις και δικαιολογητικές σκέψεις.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι ώρα μάθατε για την πυρκαγιά στο Νταού Πεντέλης;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Αμέσως μόλις ενημερώθηκε το ΕΣΚΕ, ενημερώθηκα και εγώ από τον κ. Φωστιέρη. Δεν μπορώ να σας πω ακριβώς την ώρα, πάντως μετά τις 16.40.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Μπορείτε να μας πείτε ακριβώς την ενημέρωση που είχατε μόλις ενημερώθηκε το ΕΣΚΕ από την ηγεσία του Πυροσβεστικού Σώματος;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ότι υπήρχε πυρκαγιά στο Νταού Πεντέλης. Εγώ είπα να βάλουν προτεραιότητες και να μου πουν τι ακριβώς θα κάνουν. Ο Αρχηγός κ. Τερζούδης μου είπε ότι θα φροντίσει να πάρει όλα τα εναέρια από την Κινέτα και να τα πάει στο Νταού Πεντέλης, επίσης όσα αεροπλάνα ήταν σε εφεδρεία στα τρία αεροδρόμια, Ελευσίνας, Τανάγρας και Τατοίόυ. Επίσης και στα επίγεια μέσα που βρίσκονταν στην Αττική, θα έδινε εντολή να κατευθυνθούν προς την πυρκαγιά στο Νταού. Εκείνη τη στιγμή τέθηκε και το θέμα της εκκένωσης των κατασκηνώσεων. Αμέσως μετά, ενημερώθηκα από τον κ. Φωστιέρη, ότι έκλεισαν και τα τρία αεροδρόμια λόγω των ισχυρών πλευρικών ανέμων. Σε κάποια φάση μου είπαν, ότι για κάποιο χρονικό διάστημα έκλεισε και το αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος, με αποτέλεσμα να υπάρχει προβληματισμός για το που θα προσγειωθούν τα εναέρια, που βρίσκονταν ήδη στον αέρα, όταν τελειώσουν τα καύσιμα τους. Επειδή υπήρχε πρόβλημα στα αεροδρόμια της Αττικής, δόθηκε εντολή να απογειωθούν τα αεροσκάφη καναντέρ της Σάμου και της Ανδραβίδας. Γνωρίζω ότι γύρο στις 17.05 – 17.10 πήγε ένα έρικσον στο Νταού Πεντέλης για να επιχειρήσει.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Γνωρίζετε αν το συγκεκριμένο έρικσον έκανε ρίψεις; και αν ναι, πόσες;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Όχι δεν το γνωρίζω. Εγώ ρωτούσα συνέχεια για εναέρια αν υπήρχαν και αν πήγαν. Δεν είχα πάρει απάντηση ότι είχε πάει άλλο εναέριο στην περιοχή μέχρι τις 17.30 όπως με ρωτήσατε.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Γνωρίζετε αν από τις 17.30 έως και τις 18.00 επιχείρησε άλλο εναέριο μέσο το οποίο έκανε και ρίψεις;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Δεν είχα ενημέρωση αν πήγε στο Νταού Πεντέλης κάποιο εναέριο από τις 17.30 έως τις 18.00 γιατί είχε προηγηθεί η ενημέρωση ότι είχαν κλείσει τα αεροδρόμια.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Γνωρίζετε από τη θητεία σας στον Ελληνικό Στρατό για 35 χρόνια, αν υπάρχει δυνατότητα να απογειωθεί ένα αεροπλάνο της αεροπορίας στρατού με μια απλή προφορική εντολή και εν συνεχεία να επιχειρήσει;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Όχι, δεν μπορεί να γίνει, εκτός αν έχει προηγηθεί σχεδιασμός της επιχείρησης και η εντολή αφορά την εκτέλεση της συγκεκριμένης επιχείρησης . Σε πολύ εξαιρετικές περιπτώσεις μπορεί να γίνει απογείωση και οι λεπτομέρειες της εντολής, να δοθούν, δια ασυρμάτου στον αέρα. Είναι οι περιπτώσεις κυρίως των αναχαιτίσεων και των πυροσβεστικών αεροπλάνων σε κάποιες περιπτώσεις.
Επίσης, όσον αφορά τα επίγεια, θέλω να σας πω, ότι μέχρι τις 17.30 είχαν μεταβεί στο Νταού Πεντέλης, τριάντα ένα (31) πυροσβεστικά οχήματα. Αυτό μου το είπε ο Αρχηγός της πυροσβεστικής.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Γνωρίζετε αν και τι ώρα σας ενημέρωσαν ότι η πυρκαγιά στο Νταού Πεντέλης είχε γίνει πλέον ανεξέλεγκτη;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Με ενημέρωσαν από το ΕΣΚΕ ότι η πυρκαγιά έγινε ανεξέλεγκτη, γύρο στις 18.20, όταν έφτασε στη Λ. Μαραθώνος. Οπότε εκείνη τη στιγμή δεν θα μπορούσε να υλοποιηθεί ένα σχέδιο απομάκρυνσης πολιτών.
Τέλος θα ήθελα να σας επισημάνω τα παρακάτω που αφορούν κυρίως την προετοιμασία που είχαμε κάνει για την αντιμετώπιση πυρκαγιάς. Μισθώσαμε παραπάνω ελικόπτερα, συγκεκριμένα 4 βαριά ελικόπτερα αντί 3 τα προηγούμενα χρόνια, το κόστος του καθενός ήταν 3,5 εκατομμύρια δολάρια για την καλοκαιρινή περίοδο. Μισθώσαμε επίσης 9 ελικόπτερα μεσαίου τύπου, αντί 7 τα τελευταία χρόνια, με κόστος 700.000 ευρώ για το καθένα, προμηθευτήκαμε 4 κάδους πυρόσβεσης για τα ελικόπτερα σινούκ μετά από χορηγίες, οι οποίοι κάδοι είχαν να αντικατασταθούν από την δεκαετία του 70. Ενεργοποιήσαμε τους μικρούς κάδους για τα ελικόπτερα ΒΚ, Σχεδιάσαμε συνεργασία με τη Γαλλία και με την πυροσβεστική της Καλιφόρνιας . Υπ’ όψιν, τις ημέρες της συγκεκριμένης πυρκαγιάς, βρίσκονταν στην Αθήνα, δύο Γάλλοι, ανώτεροι αξιωματικοί. Σχεδιάσαμε και εκτελέσαμε μεγάλη άσκηση το Μάιο στην Πεντέλη με τη συνεργασία συναρμόδιων φορέων. Τέλος ιδρύσαμε σχολή πυροσβεστών στην Πτολεμαΐδα, για τους πυροσβέστες που εισήρχοντο με πανελλήνιες εξετάσεις. Άρχισαν να στέλνονται για ανακατασκευή στην Αμερική, οι κινητήρες πυροσβεστικών καναντέρ, κάτι που δεν είχε γίνει από τη προμήθεια των αεροσκαφών το 1974. Και τέλος προσλάβαμε έγκαιρα τους εποχικούς πυροσβέστες που προ βλέπεται. Από πλευράς υπουργείου, αυτά έγιναν σε μια εποχή μεγάλων δημοσιονομικών προβλημάτων.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Γνωρίζετε ότι στις 17.46 απογειώθηκε το έρικσον 864Ν- 194 με εντολή να κατευθυνθεί στην περιοχή Νταού Πεντέλης και να επιχειρήσει και ότι τελικά δόθηκε εντολή εκτροπής από το ΕΣΚΕ, ενώ ήδη είχε κάνει υδροληψία και ήταν σε πορεία ρίψης, και συγκεκριμένα να κατευθυνθεί προς Ίσθμια – Καλαμάκι και πιο συγκεκριμένα στα διυλιστήρια της ΜΟΤΟΡ ΟΙΛ;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Δεν γνωρίζω για την εκτροπή του ελικοπτέρου. Ούτε γνωρίζω ποιος έδωσε την εντολή της εκτροπής.
