Αναζήτηση
Πρωτολειτούργησαν στο βόρειο Λονδίνο το 1967, ενώ στην Ελλάδα έκαναν την εμφάνισή τους τη δεκαετία του 1980 και η χρήση τους ξεκίνησε την επόμενη δεκαετία.
Αν και άπαντες χρησιμοποιούμε τα μηχανήματα αυτόματης ανάληψης χρημάτων ή αλλιώς ΑΤΜ, ελάχιστοι γνωρίζουν ποιος τα δημιούργησε και πώς εμπνεύστηκε την ιδέα.
Ο άνθρωπος πίσω από τα ΑΤΜ είναι ο Τζον Άντριαν Σέφερν – Μπάρον και γεννήθηκε σαν σήμερα το 1925 στο Σίλονγκ της Ινδίας, που τότε ανήκε στη Βρετανική Αυτοκρατορία. Οι σπουδές του στην ιστορία και τα οικονομικά τον οδήγησαν στο Εδιμβούργο και ύστερα στο Κέιμπριτζ.
Τη δεκαετία του 1960, και ενώ εργαζόταν σε μια τυπογραφική εταιρεία, του ήρθε η ιδέα που έμελλε να αλλάξει τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων.
Η έμπνευση και το πρώτο μηχάνημα
Η έμπνευση του ήρθε στο μπάνιο του σπιτιού του: Σκέφτηκε να κατασκευάσει έναν αυτόματο πωλητή σοκολάτας και λίγα λεπτά αργότερα αποφάσισε να αντικαταστήσει τη σοκολάτα με μετρητά. Σε μια συνέντευξή του είχε δηλώσει «Σκέφτηκα ότι πρέπει να υπάρχει τρόπος να μπορώ να κάνω ανάληψη χρημάτων οπουδήποτε κι αν βρίσκομαι, στο Ηνωμένο Βασίλειο ή στον κόσμο».
Ο Σέφερντ – Μπάρον αναζήτησε διάφορες τράπεζες για να υλοποιήσουν την ιδέα του και η πρώτη που πείστηκε να συνεργαστεί μαζί του ήταν η Barclays. Μετά από ένα ποτήρι τζιν, ο τότε διευθύνων σύμβουλος της τράπεζας υπέγραψε συμβόλαιο μαζί του για την εξέλιξη της ανακάλυψής του.
Το πρώτο μηχάνημα τοποθετήθηκε στο υποκατάστημα της Barclays στο Ένφιλντ του Βόρειου Λονδίνου στις 27 Ιουνίου 1967, μέρα που θεωρείται ως γενέθλια του ΑΤΜ. Οι πλαστικές κάρτες δεν είχαν εφευρεθεί ακόμα και το ΑΤΜ χρησιμοποιούσε ειδικές επιταγές, εμποτισμένες με άνθρακα 14, μία ουσία με ήπια ραδιενεργή ακτινοβολία. Το μηχάνημα την ανίχνευε και στη συνέχεια την ταίριαζε μ’ έναν αριθμό ασφαλείας.
Ο κωδικός ασφαλείας PIN
Ένα παράπλευρο προϊόν της εφεύρεσης της αυτόματης μηχανής ανάληψης χρημάτων ήταν ο κωδικός ασφαλείας, ο γνωστός μας PIN. Αρχικά, ο Σέφερντ-Μπάρον ήθελε το ΡΙΝ να αποτελείται από έξι ψηφία, αλλά η γυναίκα του, σε μία κουβέντα που είχαν στο τραπέζι της κουζίνας, τον συμβούλεψε να μην ξεπερνά τα τέσσερα, γιατί αλλιώς η ίδια δεν θα μπορούσε να θυμάται τον κωδικό.
Έτσι, κατέληξαν σε μια συμβιβαστική λύση. Αυτή του τετραψήφιου κωδικού ασφαλείας PIN, που παραμένει σε αυτή τη μορφή χωρίς να έχουν καταγραφεί προβλήματα.
Οι ανταγωνιστές του Μπάρον
Ταυτόχρονα με τον Μπάρον, υπήρχαν και άλλοι επίδοξοι εφευρέτες που ήθελαν να κερδίσουν την πρωτιά στη λειτουργία ενός ΑΤΜ. Αρχικά, οι τραπεζίτες είχαν σκεφτεί πως πρέπει να υπάρξει ένας τρόπος, ώστε οι συναλλαγές των πελατών να γίνονται και εκτός των ωραρίων των τραπεζών. Η ανάπτυξη των ηλεκτρονικών υπολογιστών έλυσε πολλά τεχνικά ζητήματα και έτσι ξεκίνησαν οι πρώτες προσπάθειες.
Στις 30 Ιουνίου 1960, ο φωτογράφος και εφευρέτης Λούθερ Σίμτζιαν από τις ΗΠΑ κατασκεύασε το Bankograph. Ο «τραπεζογράφος» ήταν μια αυτόματη μηχανή καταθέσεων χρημάτων μέσω φακέλων. Στους φακέλους ο κόσμος μπορούσε να βάλει χρήματα, κέρματα ή και επιταγές. Το 1961, το μηχάνημα εγκαταστάθηκε πειραματικά στη Νέα Υόρκη από την City Bank, αλλά έξι μήνες μετά αφαιρέθηκε. Οι πολίτες φάνηκε πως δεν ήταν ιδιαίτερα εξοικειωμένοι με αυτού του τύπου τις συναλλαγές και έτσι το μηχάνημα αποσύρθηκε λόγω έλλειψης ενδιαφέροντος.
Αντίστοιχες προσπάθειες έγιναν από τράπεζες της Σουηδίας και της Αγγλίας, αλλά ο Μπάρον κέρδισε την πρωτιά, γιατί το «δικό του» ΑΤΜ πρόλαβε να κυκλοφορήσει νωρίτερα. Ο πρώτος πελάτης που πραγματοποίησε ανάληψη μετρητών ήταν ο κωμικός Ρεγκ Βάρνεϊ. Στην Ελλάδα, τα πρώτα ΑΤΜ τοποθετήθηκαν τη δεκαετία του 1980, από την Alpha Bank το 1983 και την Citibank το 1985. Ωστόσο, ξεκίνησαν να χρησιμοποιούνται ευρέως την επόμενη δεκαετία…
Ο Τζον Σέφερντ – Μπάρον πέθανε στο Ίνβερνες της Σκωτίας στις 15 Μαΐου του 2010, σε ηλικία 85 ετών.
Πηγές: SanSimera.gr και Mixanitouxronou.gr
