Αναζήτηση
Μια έκταση πολύ μεγαλύτερη από αυτήν που καταλαμβάνει ο Δήμος της Αθήνας διεκδικεί η Μονή Αγίου Βησσαρίωνος (Δούσικου) στον Δήμο Πύλης Τρικάλων. Για την ακρίβεια, διεκδικεί 53.000 στρέμματα (ο Δήμος Αθηναίων καταλαμβάνει μια έκταση 38.960 στρεμμάτων ή 38,95 τετραγωνικών χιλιομέτρων).Και ποιο είναι το πρόβλημα; Το πρόβλημα είναι ότι το τελευταίο διάστημα εκατοντάδες ιδιοκτήτες έχουν… χάσει τον ύπνο τους, αφού κινδυνεύουν να χάσουν ακίνητα, αγροκτήματα κι άλλα περιουσιακά στοιχεία.
Τι έχει γίνει: η Μονή δεν είχε υποβάλει έγκαιρα δήλωση ιδιοκτησίας για τη διεκδικούμενη έκταση και κατέθεσε ένσταση κατά ιδιοκτητών (ιδιωτών και Δημοσίου) τον Οκτώβριο του 2018. Στη συνέχεια, εξαιτίας – και – των μέτρων που πάρθηκαν για την καταπολέμηση της πανδημίας, οι ενδιαφερόμενοι, πληρεξούσιοι δικηγόροι και τεχνικοί σύμβουλοι, δεν μπορούσαν να παραστούν στις συνεδριάσεις των Επιτροπών Ενστάσεων, αλλά ήταν υποχρεωμένοι μέχρι την προηγούμενη ημέρα της συνεδρίασης να προσκομίσουν στο Γραφείο Κτηματογράφησης τον φάκελο της υπόθεσής τους. Οι συνεδριάσεις των Επιτροπών Ενστάσεων – στην πλειονότητά τους – ολοκληρώθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα, οι περισσότερες ερήμην των ενδιαφερομένων… Οπως εξηγεί, μιλώντας στα «ΝΕΑ», ο δικηγόρος Αρης Μερεντίτης (η ιδιότητά του είναι διττή: ως δικηγόρος ασχολείται με την υπόθεση και ως ιδιοκτήτης κινδυνεύει κι αυτός να χάσει περιουσιακά στοιχεία), εκτιμάται ότι πάνω από 500 ιδιοκτήτες θίγονται και κινδυνεύουν από την ένσταση της Μονής, ανάμεσά τους και η σύζυγος του πρώην πρωθυπουργού Δάφνη Σημίτη.
Το θέμα απέκτησε διαστάσεις τις τελευταίες ημέρες, όταν εκατοντάδες ιδιοκτήτες σπιτιών και οικοπέδων της περιοχής άρχισαν να λαμβάνουν ειδοποιητήρια για την ένσταση που υπέβαλε στο Κτηματολόγιο η Μονή.«Πολλοί ιδιοκτήτες πληροφορήθηκαν το ζήτημα μία ή δύο ημέρες πριν από τη συνεδρίαση της Επιτροπής Ενστάσεων ή ακόμη και την ίδια ημέρα, με συνέπεια να είναι παντελώς αδύνατο να προστατεύσουν τα δικαιώματά τους. Και τώρα, μέχρι να βγουν οι αποφάσεις προς το τέλος του χρόνου, κάθονται σε… αναμμένα κάρβουνα», επισημαίνει χαρακτηριστικά ο Αρης Μερεντίτης.
Υπόμνημα
Από την πλευρά του Δήμου Πύλης, εξηγούν, έχουν καταθέσει υπόμνημα στο Κτηματολόγιο, μια και ο Δήμος εδώ και χρόνια εκμεταλλεύεται την ξυλεία του δάσους. «Θα περιμένουμε την απόφαση του Κτηματολογίου κι αν δεν είναι υπέρ μας θα προσφύγουμε στα πολιτικά δικαστήρια», λένε.
Η έκταση εκτείνεται από το χωριό Στουρναρέικα μέχρι και μετά το Περτούλι καθώς και σε τεράστιες εκτάσεις (και ολόκληρους οικισμούς) στα χωριά Ελάτη, Παράμερο, Καλόγηροι, Ξυλοχώρι, Βροντερό και Νεραϊδοχώρι. Το θέμα, ωστόσο, όπως επισημαίνει ο Αρης Μερεντίτης, δεν αφορά μόνο τον Δήμο Πύλης αλλά και το Πανεπιστημιακό Δάσος Περτουλίου, καθώς ένα μεγάλο μέρος της διεκδικούμενης έκτασης (30.000 στρέμματα) βρίσκεται στην κατοχή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ).
«Η έκταση μας ανήκει…». Οπως υποστηρίζει, μιλώντας στα «ΝΕΑ», ο δικηγόρος της Μονής Δήμος Θανάσουλας, η Μονή είναι ιδιοκτήτρια μιας συγκεκριμένης δασικής έκτασης με ισχυρούς και νόμιμους τίτλους από τα χρόνια του Βυζαντίου, που όμως έχουν αναγνωριστεί τόσο από τους Οθωμανούς όσο και από το σύγχρονο ελληνικό κράτος, και μάλιστα με τελεσίδικη και αμετάκλητη δικαστική απόφαση του Διοικητικού Δικαστηρίου του υπουργείου Γεωργίας το 1929.
Και συμπληρώνει: «Σήμερα ο Δήμος Πύλης και το ελληνικό Δημόσιο αμφισβητούν τα όρια αυτής της έκτασης. Η Μονή έχει προ πολλού ανακοινώσει ότι δεν πρόκειται να αμφισβητήσει αλλά αναγνωρίζει ιδιωτικά δικαιώματα που τυχόν βρίσκονται σε αυτές τις εκτάσεις».
Από την πλευρά του, ο Αρης Μερεντίτης τονίζει πως «όλα τα θιγόμενα ακίνητα, τα τελευταία 100 χρόνια, ήταν στη νομή και την κατοχή είτε του ελληνικού Δημοσίου είτε ιδιωτών, οι οποίοι έκαναν αλλεπάλληλες αγοραπωλησίες ακινήτων, απέκτησαν οικοδομικές άδειες και έχτισαν σπίτια πληρώνοντας τους ανάλογους φόρους. Η Μονή, ακόμη και στην περίπτωση που δεν δικαιωθεί από τις Επιτροπές Ενστάσεων, θα προσφύγει στα πολιτικά δικαστήρια όλων των βαθμών. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι πολύ δύσκολα θα αντέξουν πολλοί ιδιώτες τον χρονοβόρο και κοστοβόρο δικαστικό αγώνα».
Κλείνει το… μάτι στους ιδιώτες
Η Μονή «κλείνει το μάτι» στους ιδιώτες, συνεχίζει ο Αρης Μερεντίτης. Ενδεικτική είναι η επιστολή που έστειλε σε πολλούς ιδιώτες (3 Ιουλίου 2020), στην οποία, μεταξύ άλλων, αναφέρει πως «(…) επιθυμεί στην παρούσα φάση την κατοχύρωση της περιουσίας της στο σύνολό της και κατόπιν θα πράξει τα δέοντα ώστε να εξασφαλίσει και την επιμέρους αναγνώριση της δικής σας κυριότητας επί της εκτάσεως /εκτάσεων που δικαιούσθε».
Κοινώς, κατά τον ίδιο, η λογική είναι «αφήστε να πάρω εγώ τις ιδιοκτησίες από το Δημόσιο και μετά θα σας δώσω ό,τι (εγώ κρίνω πως) δικαιούσθε (!)».
Οπως εξηγεί ο Αρης Μερεντίτης, σε αντίθεση με τα αυτοκρατορικά χρυσόβουλα που επανεισήχθησαν με διάταγμα του 1835 (με περιορισμούς βέβαια), τα χρυσόβουλα των σουλτάνων δεν αποτελούν πηγή δικαίου για το ελληνικό δικανικό σύστημα.
«Η εγκυρότητά τους ως τίτλων ιδιοκτησίας, σύμφωνα με το ισχύον ελληνικό δίκαιο, έχει απασχολήσει τα δικαστήρια της χώρας. Συντάγματα και νόμοι του ελληνικού κράτους περιόρισαν ένα μεγάλο μέρος του βυζαντινορωμαϊκού δικαίου, προσδίδοντάς του ιστορική απλώς αξία. Ιδίως δε το ιδιοκτησιακό καθεστώς της γης αλλοιώθηκε ανά τους αιώνες, όχι μόνο από συνταγματικές και νομοθετικές διατάξεις, αλλά και με διάφορους άλλους τρόπους, όπως για παράδειγμα απώλεια δικαιωμάτων λόγω αχρησίας».
Σηκώθηκε το χαλί και φάνηκαν τα προβλήματα
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΠΟΜΙΔΑ Στράτο Παραδιά, το Κτηματολόγιο σήκωσε το… χαλί και φάνηκαν τα προβλήματα από τις κάθε είδους διεκδικήσεις από το Δημόσιο και όχι μόνο. Αυτή τη στιγμή, όπως λέει, έχουν συσσωρευτεί πάνω από 200 χιλιάδες ενστάσεις κατά των κτηματολογικών αναρτήσεων, αλλά και ένας τεράστιος αριθμός δικών στα πολιτικά δικαστήρια.
Ενδεικτικές είναι δύο περιπτώσεις: των Βριλησσίων και του Λάγιου Λακωνίας. Στα Βριλήσσια, το 2018, κοινοποιήθηκαν σε ιδιοκτήτες διαμερισμάτων πάνω από 100 αγωγές από το υπουργείο Οικονομικών, ενώ δεν παρατάθηκε για όλους η προθεσμία για δικαστικές διορθώσεις. Σήμερα, δύο χρόνια αργότερα, κατά τη δημοτική Αρχή, οι κάτοικοι εξακολουθούν να βρίσκονται σε «ομηρεία». Στο Λάγιο, σε πέντε μήνες από σήμερα, οι 165 κάτοικοι (αν στο μεταξύ δεν αλλάξει κάτι) θα πρέπει να παραδώσουν τα σπίτια και τις περιουσίες τους στο κράτος…
Από το Κτηματολόγιο αναγνωρίζουν το πρόβλημα, αφού, όπως λένε πηγές που γνωρίζουν καλά το θέμα, σε πολλά μέρη της χώρας υπήρχαν χρυσόβουλα και χοτζέτια πασάδων, τα οποία επικαλούνται πολλές μονές που διεκδικούν μέχρι και ολόκληρες πόλεις (!). Οπως λένε, «νομοτελειακά το Κτηματολόγιο θα “αναγκάσει” Πολιτεία και Εκκλησία να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι και να διαπραγματευτούν».
