Αναζήτηση
Η παχυσαρκία αναγνωρίστηκε επίσημα ως νόσος το 1948, όπου και διαπιστώθηκε η επιδημική φύση της νόσου και η πληθώρα των ασθενειών που συνδέονται με το αυξημένο σωματικό βάρος.
Ωστόσο, ο Ιπποκράτης υποστήριζε ότι «ο αιφνίδιος θάνατος συναντάται συχνότερα στα παχύσαρκα άτομα» και έδινε συγκεκριμένες διατροφικές οδηγίες στα άτομα αυτά, ενώ ο ινδός χειρουργός Σουσρούτα τον 6ο αιώνα π.Χ. συνέδεσε την παχυσαρκία με το σάκχαρο και τις καρδιαγγειακές παθήσεις. Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα, η παχυσαρκία ήταν δείκτης καλοζωίας και ευμάρειας των βασιλέων, ιδιαίτερα σε καιρούς που οι άνθρωποι πέθαιναν συχνά από λοιμώξεις ή ασιτία. Ακόμη και στην περίοδο της Αναγέννησης, ο Rubens απεικόνιζε τακτικά στους πίνακές του σωματώδεις γυναίκες.
Παχύσαρκο θεωρείται το άτομο που έχει δείκτη μάζας σώματος (που υπολογίζεται από το πηλίκο του βάρους προς το ύψος στο τετράγωνο σε μέτρα) πάνω 30 kgr/m2 ενώ υπέρβαρο είναι το άτομο με δείκτη μάζας σώματος 25-29,9 kgr/m2. Κανονικά, τόσο για άνδρες όσο και για γυναίκες, ο δείκτης μάζας σώματος είναι μεταξύ 19 και 25. Φαίνεται όμως ότι για την πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων σημασία δεν έχει μόνο το πόσα κιλά ζυγίζετε αλλά και η κατανομή του λίπους, δηλαδή το σημείο όπου συγκεντρώνεται το περισσότερο λίπος. Η περίμετρος μέσης που είναι μεγαλύτερη από 102 εκατοστά στους άνδρες και 88 εκατοστά στις γυναίκες δείχνει ότι το άτομο έχει αυξημένο κίνδυνο για προβλήματα υγείας, ειδικά αν έχει και δείκτη μάζας σώματος πάνω από 27.
Πρόσφατα δεδομένα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας καταδεικνύουν την έκταση της νόσου: Το 2016 πάνω από 1,9 δισεκατομμύρια ενήλικοι ήταν υπέρβαροι, και τα 650 εκατομμύρια από αυτούς ήταν παχύσαρκοι. Το πρόβλημα αρχίζει από την παιδική ηλικία. Παγκοσμίως 41 εκατομμύρια παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών και 340 εκατομμύρια παιδιά ηλικίας 5-18 ετών είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα.
Η παχυσαρκία συνοδεύεται από υψηλότερη νοσηρότητα και θνησιμότητα από στεφανιαία νόσο, συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, χρόνια νεφρική νόσο, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, κολπική μαρμαρυγή και ανθεκτική υπέρταση. Στη μελέτη Framingham, οι παχύσαρκοι ασθενείς είχαν διπλάσια πιθανότητα εμφάνισης υπέρτασης σε σχέση με τους λιποβαρείς, αλλά και τριπλάσιο κίνδυνο εμφάνισης στεφανιαίας νόσου. Και στην πρόσφατη εμπειρία με την πανδημία COVID-19, η παχυσαρκία συνδέθηκε με χειρότερη έκβαση σε περίπτωση νόσησης από τον κορωνοϊό.
Ο Κώστας Τσιούφης είναι καθηγητής Καρδιολογίας του ΕΚΠΑ
