Την πρόοδο που έχει πετύχει το γυναικείο κίνημα τα τελευταία 30 χρόνια σε ό,τι αφορά την ισότητα στους εργασιακούς χώρους και τις δυνατότητες οικονομικής δραστηριότητας απειλεί να αναστρέψει η πανδημία του COVID-19, προειδοποιεί το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ). Διότι οι γυναίκες είναι πιο ευάλωτες στην οικονομική κρίση που έφερε η πανδημία, όπως διαπιστώνουν σε κοινό άρθρο τους στο ιστολόγιο του Ταμείου η επικεφαλής Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα και οι συνεργάτιδές της Στεφανία Φαμπρίτσιο, Τσενγκ Χουν Λιμ και Μαρίνα Ταβάρες.
Ασφαλώς οι αρνητικές για τις γυναίκες επιπτώσεις (και) αυτής της κρίσης και η συνολική οπισθοδρόμηση στον αγώνα για την ισότητα των φύλων θα μπορούσαν να μετριαστούν με καλά σχεδιασμένες πολιτικές, σημειώνουν οι τέσσερις γυναίκες.
ΟΙ ΛΟΓΟΙ. Γιατί όμως ο COVID-19 είχε δυσανάλογες οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις στις γυναίκες συγκριτικά με τους άνδρες; Για πολλούς λόγους, απαντούν.
Πρώτον, είναι περισσότερες οι γυναίκες που δουλεύουν σε κοινωνικούς τομείς που έχουν πληγεί καίρια από την κρίση εξαιτίας των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης. Πρόκειται για τον ευρύτερο τομέα των υπηρεσιών, των λιανικών πωλήσεων, του τουρισμού και των ξενοδοχείων, για ειδικότητες όπου δεν είναι δυνατή η τηλεργασία. Στις ΗΠΑ η ανεργία των γυναικών ήταν υψηλότερη κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες από αυτή των ανδρών το διάστημα Απριλίου – Ιουνίου 2020.
Δεύτερον, στις αναπτυσσόμενες χώρες πολύ περισσότερες γυναίκες συγκριτικά με τους άνδρες απασχολούνται στη «μαύρη οικονομία». Αυτό σημαίνει ότι εισπράττουν χαμηλές αμοιβές σε μετρητά και δεν έχουν καμία νομική προστασία ούτε δικαιώματα για σύνταξη και υγειονομική περίθαλψη. Στην Κολομβία η φτώχεια των γυναικών αυξήθηκε κατά 3,3% εξαιτίας του lockdown. Ο ΟΗΕ εκτιμά ότι στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική ο αριθμός των φτωχών θα αυξηθεί κατά 15,9 εκατομμύρια και θα φθάσει στα 214 εκατ. λόγω της πανδημίας. Το μεγαλύτερο ποσοστό της αύξησης θα είναι γυναίκες και κορίτσια.
Τρίτον, οι γυναίκες συνήθως επιτελούν περισσότερη απλήρωτη δουλειά στο σπίτι συγκριτικά με τους άνδρες (2,7 ώρες περισσότερο για την ακρίβεια). Οι υποχρεώσεις τους το διάστημα της πανδημίας σε ό,τι αφορά τη φροντίδα των παιδιών και των ηλικιωμένων της οικογένειας αυξήθηκαν κάθετα.
Και μετά το άνοιγμα των οικονομιών, η επιστροφή στις εργασίες τους απαιτεί περισσότερο χρόνο. Μετά το lockdown στον Καναδά η απασχόληση των γυναικών αυξήθηκε κατά 1,1%, ενώ των ανδρών κατά 2,4%.
Τέταρτον, οι πανδημίες στις αναπτυσσόμενες χώρες στερούν από πολλές γυναίκες την εκπαίδευση. Πολλά κορίτσια αναγκάζονται να εγκαταλείψουν το σχολείο για να συνεισφέρουν στο οικογενειακό εισόδημα. Μετά την κρίση του ιού Εμπολα στη Λιβερία στο σχολείο επέστρεψαν κατά 25% λιγότερα κορίτσια από αγόρια.
Στην Ινδία μετά το lockdown οι γάμοι αυξήθηκαν κατά 30% καθώς οι οικογένειες προσπάθησαν να εξασφαλίσουν το μέλλον των κοριτσιών τους. «Πρόκειται για μια μεγάλη απώλεια σε ανθρώπινο κεφάλαιο», σημειώνουν η Γκεοργκίεβα και οι συνεργάτιδές της.
ΠΑΡΤΕ ΜΕΤΡΑ. Οι συντάκτριες του άρθρου απευθύνουν έκκληση στις κυβερνήσεις να υιοθετήσουν μέτρα όπως να αυξήσουν την εισοδηματική στήριξη στα πιο ευάλωτα μέλη της κοινωνίας και στις φτωχότερες οικογένειες, παρέχοντας κίνητρα για εργασία και υπηρεσίες κοινωνικής φροντίδας. Επίσης προτείνουν την υγειονομική στήριξη των ευάλωτων και τον οικογενειακό προγραμματισμό, την στήριξη των μικρών οικογενειακών επιχειρήσεων και των αυτοαπασχολούμενων. Ζητούν, τέλος, από τις κυβερνήσεις να άρουν τα νομικά προσκόμματα που στερούν από τις γυναίκες την ισότιμη με τους άνδρες πρόσβαση στην απασχόληση και τροφοδοτούν υπογείως τις εναντίον τους προκαταλήψεις. «Η γυναίκα είναι ο νέγρος του κόσμου», τραγουδούσε πριν από μισό αιώνα ο Τζον Λένον. Δεν άλλαξαν δα και τόσο πολλά από τότε.