Τι είναι αυτό που κάνει μια χώρα πραγματικά ισχυρή;
Δηλαδή, ικανή να την αντιμετωπίζουν με σεβασμό και να μην αντιμετωπίζει μεγάλες αμφισβητήσεις της ακεραιότητας και των κυριαρχικών της δικαιωμάτων.
Το ερώτημα αυτό επανέρχεται στις μέρες γιατί έχουμε να αντιμετωπίσουμε όλο το φάσμα των αμφισβητήσεων που αφετηρία έχουν την προσπάθεια της Τουρκίας να κατοχυρώσει ρόλο «περιφερειακής δύναμης».
Οι συνηθισμένες απαντήσεις σε αυτό το ζήτημα είναι δεδομένες.
Από τη μια, είναι η στρατιωτική ισχύς, η αποτρεπτική ικανότητα, το αξιόμαχο των ενόπλων δυνάμεων κ.λπ.
Από την άλλη, είναι το να έχουμε ισχυρούς συμμάχους που να μπορούν να μας στηρίξουν την κρίσιμη στιγμή απέναντι στην τουρκική επιθετικότητα.
Πιστεύω ότι και οι δύο απόψεις μπορεί να εντοπίζουν πλευρές της πραγματικότητας αλλά δεν επαρκούν.
Η μεν στρατιωτική ισχύς σίγουρα μετράει, αλλά το βασικό είναι να αποφύγεις να χρειαστεί να καταφύγεις σε αυτή.
Οι δε συμμαχίες είναι σίγουρα σημαντικές, όμως υπάρχει πάντα το ερώτημα εάν οι σύμμαχοι στηρίζουν όντως τις ελληνικές θέσεις ή κυρίως προωθούν τα δικά τους συμφέροντα.
Κυρίως, όμως, πιστεύω ότι ξεχνάμε ποια είναι η πραγματική δύναμη μιας χώρας.
Και αυτοί είναι οι άνθρωποί της, όλες και όλοι όσοι κατοικούν, εργάζονται, παράγουν, δημιουργούν, οραματίζονται, αγωνιούν σε αυτόν τον τόπο.
Το εάν αυτοί οι άνθρωποι αισθάνονται ότι ζουν σε μια χώρα που τους σέβεται, τους ανοίγει προοπτικές, αναγνωρίζει τον κόπο και την προσφορά τους, ακούει τις ανησυχίες τους, προσφέρει κοινωνική προστασία και καθαρό περιβάλλον, παιδεία και πολιτισμό, είναι επί της ουσίας πιο σημαντικό από το εάν προμηθευτήκαμε ένα ακόμη οπλικό σύστημα.
Γιατί αυτή τη χώρα κάποιοι πρέπει να την υπερασπιστούν. Και για να την υπερασπιστούν πρέπει να αισθάνονται ότι αυτή η χώρα δεν τους αδικεί και δεν τους προδίδει στην καθημερινότητα τους.
Δεν τους αντιμετωπίζει ως στατιστική παράμετρο ή ως φορολογητέα ύλη.
Δεν τους σπρώχνει στην ανεργία και την απελπισία.
Δεν τους εξωθεί να μεταναστεύσουν.
Να αισθάνονται δηλαδή ότι σε αυτή τη χώρα μπορούν να εργαστούν, να δημιουργήσουν, να ερευνήσουν, να καινοτομήσουν, με αξιοπρέπεια και δικαιοσύνη.
Μια χώρα που σέβεται τους ανθρώπους που κατοικούν σε αυτοί, είτε είναι πολίτες της είτε μετανάστες, θα βρει τους ανθρώπους που εάν χρειαστεί θα την υπερασπιστούν και το κυριότερο θα στείλει το μήνυμα ότι έχει πραγματική κοινωνική συνοχή και «ομοψυχία».
Δεν υποτιμώ τις άλλες παραμέτρους. Όμως, την κρίσιμη ώρα τη διαφορά την κάνουν οι άνθρωποι μιας χώρας. Αυτοί είναι η δύναμή της.
