Κι αν δεν τα ράπιζε χωρίς έλεος εδώ και αιώνες η βροχή; Κι αν δεν τα είχαν ανατινάξει οι Ταλιμπάν; Κι αν δεν είχαν την ατυχία να βρεθούν μέσα στον σύγχρονο αστικό ιστό και τις επιβλαβείς συνέπειές του; Πώς θα ήταν η όψη έξι μνημείων σε διαφορετικές γωνιές του πλανήτη αν ο άνθρωπος, ο χρόνος και η φύση δεν τα είχαν κακοποιήσει; Ελάχιστα δευτερόλεπτα μόνο είναι αρκετά ώστε τα κατάλοιπά τους – τα οποία έχουν συμπεριληφθεί στον κατάλογο των μνημείων της UNESCO που κινδυνεύουν – να αποκτήσουν ύψος, να καταλάβουν και τις τρεις διαστάσεις στον χώρο και να αποκαλύψουν το αλλοτινό τους μεγαλείο, χάρη στην τεχνολογία και πιο συγκεκριμένα στα μορφότυπο εναλλαγής γραφικών, δηλαδή τα γνωστά σε όλους μας αρχεία GIF.

Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος του δημιουργικού γραφείου Neomam (στο παρελθόν είχε «ανασυστήσει» με ανάλογο τρόπο και τον Παρθενώνα), των αρχιτεκτόνων Γελένα Πόποβιτς και Κέρεμκαν Κιριλμάζ και του εξειδικευμένου στο βιομηχανικό ντιζάιν Ερντεμ Μπάτιρμπεκ βρέθηκαν φρούρια και ναοί, τείχη, θέατρα με εντυπωσιακά σκηνικά οικοδομήματα, αλλά και ολόκληρες πολιτείες.

Μνημεία

Μία από τις πρώτες πόλεις που αποφάσισαν οι επιστήμονες να «αναστήσουν» είναι η Χάτρα στο σημερινό Ιράκ. Μέχρι πρόσφατα επρόκειτο για την καλύτερα διατηρημένη αρχαία πόλη των Πάρθων. Ο ηγέτης των Σασσανιδών Αρδασίρ κατέστρεψε την πόλη τον 3ο αι. μ.Χ. και τα εντυπωσιακά ερείπιά της ήρθαν και πάλι στο φως τον 19ο αι. Η UNESCO την ενέταξε στον κατάλογο με τα απειλούμενα μνημεία όταν έγινε στόχος των τζιχαντιστών, οι οποίοι με σφαίρες και βαριοπούλες επιτέθηκαν στα κατάλοιπά της καταστρέφοντας κτίρια και αγάλματα ως μάρτυρες του πολυθεϊσμού.

Θύμα του εμφυλίου πολέμου που ταλανίζει τη Λιβύη είναι η Λέπτις Μάγκνα – η ελληνιστική Νεάπολις – που γνώρισε μέρες δόξας επί του ρωμαίου αυτοκράτορα Σεπτίμιου Σεβήρου στα τέλη του 1ου αι. μ.Χ. καθώς ευεργετήθηκε για να ξεπεράσει την Καρχηδόνα. Από τη συγκεκριμένη πόλη «ξαναζωντανεύει» το εντυπωσιακό της θέατρο, το οποίο είχε χτιστεί σε έναν χαμηλό λόφο και διέθετε ένα πλούσια διακοσμημένο διώροφο σκηνικό οικοδόμημα.

Κατ’ εξοχήν έμβλημα της υπό απειλή πολιτιστικής κληρονομιάς η Παλμύρα μετατράπηκε εκτός των άλλων σε τόπο μαρτυρίου για τον 82χρονο επικεφαλής αρχαιολόγο του χώρου Χαλίντ Αλ Ασαντ, ο οποίος αρνήθηκε να αποκαλύψει πού ήταν κρυμμένες πολύτιμες αρχαιότητες στους πολεμιστές του ISIS. Ο ναός του Μπελ του 1ου αι., με τα δύο άδυτα και τους κορινθιακούς κίονες, είναι εκείνος που ως το 2015 θεωρούνταν ο καλύτερα σωζόμενος στη Συρία. Σήμερα ό,τι απέμεινε από εκείνον, κι αφού ανατινάχθηκε από τα μέλη του ISIS, ανασυστήνεται χάρη στην ψηφιακή τεχνολογία.

Σε μια άλλη γωνιά του πλανήτη, στον Παναμά, το οχυρό Σαν Λορέντζο βρίσκεται ανάμεσα σε δύο πυρά: στις δυνάμεις της θάλασσας που χτυπούν την παράκτια πλευρά του και στην αστικοποίηση που πλήττει το χερσαίο τμήμα του. Χαρακτηριστικό δείγμα της εξέλιξης της ισπανικής αποικιοκρατικής αμυντικής αρχιτεκτονικής το εν λόγω φρούριο αποκτά τώρα μια δεύτερη, ψηφιακή, ζωή.

Την ίδια χρονιά που κηρύχθηκε μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, το 2106, εντάχθηκε και στον κατάλογο των μνημείων που κινδυνεύουν η Ναν Μαντόλ, η πόλη που είναι χτισμένη πάνω σε περισσότερα από 100 τεχνητά νησιά σε έναν κοραλλιογενή ύφαλο. Γνωστή και ως η Βενετία του Ειρηνικού με τα παλάτια, τους ναούς και τα σπίτια που θεωρούνται χαρακτηριστικά του πολιτισμού των λαών του Ειρηνικού και δεν κατοικείται από το 1820 κινδυνεύει από τις βροχοπτώσεις και από την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη του φυτικού βασιλείου.

Τελευταίο μνημείο που απέκτησε το δικό του GIF είναι η παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ και τα τείχη που την περιβάλλουν. Το Τείχος των Δακρύων χρονολογείται στα χρόνια του Ηρώδη περί το 20 π.Χ. και ο Θόλος του Βράχου χτίστηκε το 688, ενώ πλήθος μνημείων ακόμη περιλαμβάνονται στην πόλη που θεωρείται μία από τις αρχαιότερες του κόσμου. Η UNESCO την έχει εντάξει στη λίστα των μνημείων που κινδυνεύουν λόγω της σοβαρής καταστροφής που οφείλεται στην ταχεία αστικοποίηση αλλά και στις ταραχές που