Αναζήτηση
Ισως τα χέρια μας είναι πιο ταλαιπωρημένα από ποτέ καθώς εκτός από την αφυδάτωση που προκαλεί ο ήλιος, η τακτική απολύμανσή τους (αλλά και η χρήση ισχυρών απορρυπαντικών για την απολύμανση των χώρων όπου παραθερίζουμε ή μένουμε) αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητάς μας.
Πρόκειται, όμως, για ένα ισχυρό «όπλο» κατά του νέου κορωνοϊού – αντάξιου της μάσκας και της τήρησης των αποστάσεων ασφαλείας. Υπό μία, όμως, προϋπόθεση, όπως υπογραμμίζουν οι επιστήμονες του Οργανισμού Ελέγχων Φαρμάκων και Τροφίμων των ΗΠΑ (FDA) – να μην αποθηκεύουμε τα μπουκαλάκια αντισηπτικού στο αυτοκίνητό μας κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, καθώς οι υψηλές θερμοκρασίες καταστρέφουν τις ιδιότητές τους.
Συνεπώς εκείνοι που επιστρέφουν από τις διακοπές τους ή εκείνοι που μετράνε αντίστροφα για την καλοκαιρινή τους άδεια δεν πρέπει να αμελήσουν να πετάξουν το… ξεχασμένο μπουκάλι αντισηπτικού που είχαν αποθηκεύσει στο αυτοκίνητο για ώρα ανάγκης, καθώς το πιθανότερο είναι να μην τους προσφέρει καμία προστασία παρότι τη χρειάζονται!
Χρήσιμο συμπλήρωμα
Ειδικότερα και σύμφωνα με την Ελληνική Δερματολογική & Αφροδισιολογική Εταιρεία (ΕΔΑΕ) «τα απολυμαντικά αποτελούν ένα χρήσιμο συμπλήρωμα στο πλύσιμο με χλιαρό νερό και σαπούνι για την αντιμετώπιση των παθογόνων μικροοργανισμών, όπως ο νέος κορωνοϊός».
Οι ίδιοι διευκρινίζουν ότι ο ιός αυτός, όπως και πολλά άλλα παθογόνα, δομικά διαθέτει ένα εξωτερικό περίβλημα που λέγεται έλυτρο και αποτελείται από λιπίδια και πρωτεΐνες. Λόγω των λιπιδίων, το έλυτρο διαλύεται εύκολα από το σαπούνι και το χλιαρό νερό και ο κορωνοϊός πεθαίνει. «Ωστόσο το σαπούνι και το νερό δεν είναι πάντοτε εύκαιρα, ενώ το σαπούνισμα δεν σκοτώνει απαραιτήτως όλους τους άλλους παθογόνους μικροοργανισμούς. Ετσι αναλόγως με την περίσταση μπορεί να χρειάζεται απολύμανση».
Τα απολυμαντικά που χρησιμοποιούμε στα χέρια και στις επιφάνειες συνήθως περιέχουν οινόπνευμα (αιθανόλη ή αλκοόλ) σε διάφορες πυκνότητες, διάφορες άλλες αλκοόλες, χλώριο σε ποικίλες μορφές και συγκεντρώσεις ή διάφορα άλλα χημικά συστατικά.
«Τον κορωνοϊό Covid-19 εκτιμάται ότι καταπολεμούν αποτελεσματικότερα ορισμένα από αυτά. Μελέτες που είχαν γίνει με τους παλαιότερους λοιμογόνους κορωνοϊούς SARS και MERS, είχαν δείξει ότι αποτελεσματικά εναντίον τους ήταν τα απολυμαντικά που περιέχουν: α) αλκοόλ σε περιεκτικότητα 62-71%, β) χλώριο (υποχλωριώδες νάτριο) σε συγκέντρωση 0,1%, ή γ) υπεροξείδιο του υδρογόνου σε περιεκτικότητα 0,5%», εξηγούν τα μέλη της ΕΔΑΕ.
Και υπογραμμίζουν ότι «τα αντισηπτικά χεριών με περιεκτικότητα σε οινόπνευμα πάνω από 70% θεωρούνται αποτελεσματικά και εναντίον του νέου ιού».
Επιπλέον, σε ό,τι αφορά προϊόντα με χλώριο ενδείκνυνται μόνο για τις επιφάνειες, γιατί είναι πολύ ερεθιστικά για το δέρμα, ενώ το υπεροξείδιο του υδρογόνου (οξυζενέ) χρησιμοποιείται κυρίως ως απολυμαντικό πληγών και επιφανειών.
Οταν το δέρμα «σκάει»
Με τα αλκοολούχα αντισηπτικά των χεριών μία πιθανή επίπτωση μπορεί να είναι η ξηροδερμία, όπως υπογραμμίζουν τα μέλη της ΕΔΑΕ, η οποία συνήθως παρατηρείται είτε με κακής ποιότητας αντισηπτικά είτε σε άτομα με ευαισθησία στο δέρμα.
«Τα καλής ποιότητας αλκοολούχα αντισηπτικά συνήθως δεν προκαλούν ξηροδερμία, διότι περιέχουν μαλακτικούς παράγοντες που τα καθιστούν πιο φιλικά προς το δέρμα. Αν, όμως, ένα άτομο έχει προδιάθεση και ευαισθησία στο δέρμα όχι μόνο μπορεί να εκδηλώσει ξηροδερμία με αυτά, αλλά ακόμα και δερματίτιδα εξ επαφής».
Πιο συγκεκριμένα, τα προβλήματα αυτά μπορεί να εμφανιστούν κυρίως με την επαναλαμβανόμενη, συχνή χρήση. Η δερματίτιδα εξ επαφής εκδηλώνεται με συμπτώματα που κυμαίνονται από ήπια έως πολύ σοβαρά, και συμπεριλαμβάνουν ξηρότητα, ερεθισμό, κνησμό, απολέπιση, σκασίματα στο δέρμα, ρωγμές ή ακόμα και αιμορραγία και πόνο.
Μία άλλη πιθανή επίπτωση, όπως αναφέρουν οι ειδικοί, είναι η αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής, η οποία οφείλεται στα λοιπά συστατικά των αντισηπτικών, αλλά είναι σπάνια. Στις πιο σοβαρές μορφές της, οι οποίες είναι ακόμα σπανιότερες, η αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής μπορεί να συνοδεύεται από συμπτώματα αναφυλαξίας (π.χ. δυσκολία στην αναπνοή, πρήξιμο στο πρόσωπο, στα χείλη, τη γλώσσα κ.λπ.).
Αλλοι επιβαρυντικοί παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο δερματίτιδας κατά τη συνεχή χρήση των αντισηπτικών χεριών, είναι τα αρώματα και τα συντηρητικά που ενδέχεται να περιέχουν, το συνεχές πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και νερό μετά τη χρήση του αντισηπτικού (αυτό δεν πρέπει να γίνεται) και η χρήση γαντιών ενόσω τα χέρια είναι ακόμα υγρά από το αντισηπτικό ή από το πλύσιμο.
Στη λίστα των «μη» πρέπει να συμπεριλάβει κανείς και το πλύσιμο των χεριών με καυτό νερό και το συνεχές στέγνωμαείτε στον καυτό αέρα είτε με κακής ποιότητας υφασμάτινες ή χάρτινες πετσέτες. Η δερματίτιδα είναι επίσης πιθανότερη σε όσους δεν χρησιμοποιούν τακτικά ενυδατικές κρέμες χεριών.
Τι μπορείτε να κάνετε
Μη χρησιμοποιείτε τα απολυμαντικά και τα αντισηπτικά ως εναλλακτική λύση στο σαπούνισμα. Το πρώτο και κυριότερο μέσον καθαρισμού και απολύμανσης των χεριών και των επιφανειών είναι το πλύσιμο με σαπούνι και νερό.
Να διαβάζετε προσεκτικά τις οδηγίες χρήσης των απολυμαντικών και των αντισηπτικών και να τις ακολουθείτε πιστά.
Να φυλάτε τα προϊόντα αυτά σε θερμοκρασία δωματίου, μακριά από την υγρασία και τη ζέστη.
Να διατηρείτε σφικτά κλειστά τα μπουκάλια όταν δεν τα χρησιμοποιείτε.
Μην αφήνετε τα προϊόντα αυτά εκτεθειμένα στα μικρά παιδιά. Μπορεί κατά λάθος να τα καταπιούν και να κινδυνέψει η υγεία τους.
Μην εκθέτετε μεγάλες επιφάνειες του σώματός σας στα αλκοολούχα αντισηπτικά. Ούτε να χρησιμοποιείτε φωτιστικό οινόπνευμα ως αντισηπτικό χεριών, επειδή δεν βρήκατε αντισηπτικό ή λοσιόν οινοπνεύματος (και αυτή περιέχει μαλακτικούς παράγοντες). Με το φωτιστικό οινόπνευμα υπάρχει κίνδυνος σοβαρού δερματικού ερεθισμού και εγκαύματος.
Να θυμάστε ότι τα αλκοολούχα αντισηπτικά είναι εύφλεκτα. Επομένως μην τα χρησιμοποιείτε δίπλα σε φωτιά, ούτε να ανάβετε τσιγάρο πριν στεγνώσουν εντελώς στο δέρμα σας.
Μη ξεχνάτε να ενυδατώνετε συχνά τα χέρια σας και αν είναι δυνατόν μετά από κάθε πλύσιμο ή χρήση αντισηπτικού.
