Σπανίως ένα συνέδριο θυμίζει τόσο σημείο καμπής όσο το επικείμενο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ. Ομως όσα θα διεξαχθούν το φθινόπωρο στο κόμμα θα καθορίσουν τη μετέπειτα περίοδο στον προοδευτικό χώρο, αλλά και τον τρόπο που ο ΣΥΡΙΖΑ θα αντιλαμβάνεται, από εδώ και στο εξής, τον εαυτό του.
Οι υπολογισμοί για το συνέδριο του φθινοπώρου γίνονταν με βάση το καλό σενάριο σχετικά με τον κορωνοϊό – αυτό όμως σήμερα όσο πάει και απομακρύνεται.
Το συνέδριο, από την άλλη, δεν μπορεί να περιμένει για πολύ: αφενός γιατί οι διαμάχες που έχουν ξεκινήσει ανάμεσα στα στελέχη των διαφορετικών θα ενταθούν όσο περνάει ο καιρός και αφετέρου γιατί ο κομματικός μηχανισμός, που περίμενε τις εσωκομματικές διαδικασίες και τον προσυνεδριακό διάλογο για να πάρει μπροστά, θα «σκουριάσει» στην αναμονή. Την εβδομάδα που έρχεται, λοιπόν, θα ξεκινήσουν οι πρώτες συζητήσεις για τον τρόπο που θα μπορούσε να διεξαχθεί το συνέδριο, εξετάζοντας το ενδεχόμενο ακόμα και της εξ ολοκλήρου διαδικτυακής διαδικασίας.
Το μόνο βέβαιο είναι πως η εσωκομματική αντιπολίτευση θα απαιτήσει όσο το δυνατόν περισσότερο διάλογο. Ειδικά από τη στιγμή που οι συνεδριακές εργασίες έχουν στόχο τον μετασχηματισμό του κόμματος, οι «μάχες», πολιτικές και ιδεολογικές, για τη μορφή του νέου ΣΥΡΙΖΑ αναμένονται σφοδρές.
Οσοι γνωρίζουν από συνέδρια ξέρουν πως διάλογος σημαίνει τουλάχιστον μια στοιχειώδη φυσική παρουσία, που διευκολύνει τις διαδικασίες να τρέξουν πιο εύκολα και διευκολύνει και τον διάλογο επί της πολιτικής ουσίας – ο οποίος ενδεχομένως θα χαθεί πίσω από τις οθόνες. Γι’ αυτό και το σενάριο που ακούγεται περισσότερο σ’ αυτή τη φάση, πριν ακόμα συσταθεί η Επιτροπή Συνεδρίου, προβλέπει και μειωμένες παρουσίες και διαδικτυακές ψηφοφορίες. Η εμπιστοσύνη, πάντως, προς την ηγεσία έχει κλονιστεί σχετικά με την εφαρμογή του καταστατικού ήδη από τον τρόπο με τον οποίο συγκροτήθηκε η Κεντρική Επιτροπή Ανασυγκρότησης του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία – πράγμα που πλέον εκφράζεται ανοιχτά σε διαδικτυακές πλατφόρμες που πρόσκεινται στους «53». Τα στελέχη αυτά θέλουν να διεξαχθεί μια κανονική συζήτηση για τη φύση του κόμματος από το συνέδριο και ύστερα, αλλά και για τις επιλογές της ηγεσίας να κλίνει προς «ανδρεοπαπανδρεϊκές» θέσεις και συμπεριφορές.
Παράλληλα, θέλουν να απαντήσουν στην κριτική που ασκείται στον Ευκλείδη Τσακαλώτο, στον οποίο κάποιοι εκ των προεδρικών, όπως ο Παύλος Πολάκης, χρεώνουν τη δημιουργία ταμειακού αποθέματος και την εφαρμογή των μνημονιακών πολιτικών που θεωρείται πως κόστισε στις εκλογές του περασμένου Ιουλίου.
Το συνέδριο, όμως, πέρα από τα όποια ιδεολογικά ζητήματα, θα δείξει αν και κατά πόσο και η δομή του κόμματος θα στραφεί προς το πασοκικό παράδειγμα. Η εκλογή του προέδρου από τη βάση, όπως έχει κατ’ επανάληψη συμβεί στην ελληνική Κεντροαριστερά, είναι ένα από τα σημεία που θα συζητηθεί πολύ το επόμενο διάστημα, όταν θα ξεκινήσει ο προσυνεδριακός διάλογος – και έχει ιδιαίτερη (και σημειολογική) σημασία για τα στελέχη εκείνα που προέρχονται από το ΠΑΣΟΚ. Ενα σενάριο θέλει κάποιους εκ των προεδρικών να προωθούν και τη δημιουργία πειθαρχικού οργάνου και την πρόβλεψη διαγραφών.
Κάτι τέτοιο, όμως, εκτιμάται πως πολύ δύσκολα θα φτάσει να συζητηθεί επί της ουσίας, καθώς ειδικά τη συγκεκριμένη στιγμή θα δημιουργούσε περαιτέρω αναταραχή προς το εσωτερικό του κόμματος – όταν υποστηρικτές της ηγεσίας κάνουν έμμεσες αναφορές σε αποχωρήσεις.