Τα κρούσματα και τα θύματα του ιού SARS-CoV-2 σε παγκόσμια κλίμακα βαίνουν αυξανόμενα, ενώ στη χώρα μας το δεύτερο κύμα της πανδημίας αρχίζει να είναι πλέον γεγονός.
Η μάσκα, ως μέσο προστασίας από τη διασπορά της νόσου, επιτέλους, έπαψε να διχάζει τους ειδικούς και σήμερα μαζί με το πλύσιμο των χεριών και την τήρηση των αποστάσεων έχει γίνει αναπόσπαστο δεδομένο ενός νέου τρόπου ζωής, με τον οποίο, ως πολίτες, οφείλουμε να προσαρμοστούμε ενεργά και ενσυνείδητα, τουλάχιστον όσο διαρκεί η πορεία του δεύτερου κύματος.
Γιατί, όμως, είναι τόσο χρήσιμη και απαραίτητη η χρήση μάσκας εν μέσω της πανδημίας; Μα γιατί η κύρια οδός μετάδοσης και διασποράς της νόσου COVID-19 είναι τα εκπνεόμενα σταγονίδια.
Τι είναι αυτά και πώς παράγονται; Οταν ένα ρεύμα αέρα έρχεται σε επαφή με μια υγρή επιφάνεια, μόρια του νερού παρασύρονται από τη ροή του αέρα και υπό μορφή σταγονιδίων ακολουθούν την πορεία του ρεύματος.
Αυτό ακριβώς συμβαίνει και με το αναπνευστικό μας σύστημα κατά την εκπνοή. Η ροή, δηλαδή, του εκπνεόμενου αέρα παρασύρει σταγονίδια από την επιφάνεια των αεροφόρων οδών που είναι οι βλεννογόνοι της τραχείας και των βρόγχων, ο λάρυγγας, ο φάρυγγας, η στοματική, η ρινική κοιλότητα, ακόμη και τα χείλη μας.
Οταν κάποιος νοσεί, είναι ασυμπτωματικός ή προσυμπτωματικός φορέας της νόσου, τα σταγονίδια αυτά αποτελούν το κύριο όχημα μέσω του οποίου ο ιός SARS-CoV-2 διασπείρεται στο περιβάλλον και μολύνει άλλα άτομα.
Ποια είναι λοιπόν η πορεία και η τύχη των εκπνεόμενων σταγονιδίων και των ιών που τυχόν μεταφέρονται με αυτά;
Οσο μεγαλύτερη είναι η ροή του εκπνεόμενου αέρα, όπως συμβαίνει με τον βήχα, το φτέρνισμα, το τραγούδι ή με τη δυνατή ομιλία, τόσο μακρύτερα εκτοξεύονται τα επικίνδυνα αυτά σταγονίδια.
Τα σχετικά μεγάλης διαμέτρου καθιζάνουν πρώτα και σε απόσταση περίπου 1,5 έως 2,0 μέτρων από την εκπνοή, ενώ τα μικρότερης διαμέτρου σταγονίδια διανύουν απόσταση 7-8 μέτρων μέχρις ότου κατακαθίσουν.
Η διάρκεια της αιώρησης των σταγονιδίων στον αέρα ποικίλλει από μερικά δευτερόλεπτα για τα μεγάλα μέχρι και ολόκληρες ώρες για τα μικρά, ιδίως εάν εκλύονται σε κλειστούς, μη επαρκώς εξαεριζόμενους χώρους. Στη συνέχεια όλα καθιζάνουν στο έδαφος, στο δάπεδο ή σε κάποια επιφάνεια, όπου ανάλογα με το υλικό της επιφάνειας και τις συνθήκες του περιβάλλοντος ο ιός που τυχόν έχει επικαθίσει σε αυτά μπορεί να επιβιώσει από λίγες ώρες έως και μερικά εικοσιτετράωρα.
Σε όλη την παραπάνω διαδρομή του, ο εποχούμενος ενός σταγονιδίου κορωνοϊός είναι δυνατόν να μολύνει ένα ή και περισσότερα άτομα, είτε εισπνεόμενος μαζί με το σταγονίδιό του στη φάση της αιώρησης, είτε μεταφερόμενος στο στόμα, τη μύτη ή το πρόσωπο ενός υγιούς ατόμου, με χέρια που ήρθαν σε επαφή με μολυσμένες επιφάνειες, όσο ο ιός επιβίωνε σε αυτές.
Με βάση τα παραπάνω, γίνεται προφανής ο αποτελεσματικός ρόλος της μάσκας στη μείωση της μεταδοτικότητας του ιού: η μάσκα αφενός ελαττώνει τη συνολική παραγωγή ιικού φορτίου στο περιβάλλον από διεγνωσμένους ασθενείς, ασυμπτωματικούς ή προσυμπτωματικούς φορείς του ιού, αφετέρου προστατεύει τους υγιείς από την εισπνοή ιικού φορτίου ικανής ποσότητας για πρόκληση νόσου.
Ο υπογράφων επανέρχεται στην προ μηνός διατυπωθείσα πρόταση για γενική χρήση μάσκας σε όλους τους κλειστούς δημόσιους χώρους και στους ανοικτούς όπου πιθανόν δεν τηρούνται οι αποστάσεις.
ΥΓ: Απολογούμαι δημόσια διότι το άρθρο αυτό έπρεπε να είχε γραφεί πριν από τη λήξη του lockdown. Ισως η μάσκα να είχε καθιερωθεί από τότε.
