Πριν από έναν χρόνο, η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) θεωρούνταν ένα από τα πιο επιτυχημένα λαϊκιστικά κόμματα στην Ευρώπη. Τώρα, με τα στελέχη του να λύνουν τις διαφορές τους με μπουνιές, έχει γίνει συνώνυμο των σκανδάλων και των εσωκομματικών αντιπαραθέσεων.
«Πρόκειται για τραγωδία, και μόλις τελειώσαμε την τέταρτη πράξη», σχολίασε η επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος Αλις Βαϊντέλ στους «Financial Times». «Αυτή τη στιγμή κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πόσο θα διαρκέσει αυτό το δημόσιο θέαμα».
Το AfD έχει στην ουσία παραλύσει από την αδυσώπητη εσωκομματική μάχη για την εξουσία μεταξύ δύο από τα πιο προβεβλημένα στελέχη του – του επικεφαλής Γιοργκ Μόιτεν, καθηγητή Οικονομικών, και του Αντρέας Κάλμπιτζ, που ηγείται της ακροδεξιάς, εθνικιστικής πτέρυγας του κόμματος.
Την περασμένη εβδομάδα ο Μόιτεν πήρε το πάνω χέρι όταν δικαστήριο του Βερολίνου απέρριψε την προσπάθεια του Κάλμπιτζ να αποκαταστήσει την ιδιότητα μέλος του κόμματος. Επίσης αναγκάστηκε να παραιτηθεί από την κοινοβουλευτική ομάδα του AfD στο ανατολικό κρατίδιο του Βρανδεμβούργου αφότου έστειλε έναν συνάδελφο βουλευτή στο νοσοκομείο με βαριές κακώσεις. Ο Κάλμπιτζ, πρώην αλεξιπτωτιστής των ειδικών δυνάμεων, χτύπησε μέσα το τοπικό κοινοβούλιο του Βρανδεμβούργου τον Ντένις Χόλοχ, επίσης βουλευτή του AfD, τόσο πολύ ώστε του προκάλεσε ρήξη σπλήνας. Ο Κάλμπιτζ έκανε λόγο για «ατυχές συμβάν», όμως άλλα μέλη της κοινοβουλευτικής ομάδας τον κατηγορούν για ένα μοτίβο βίαιων συμπεριφορών, ενώ περιγράφουν πως αφότου έδειρε τον Χόλοχ τον κορόιδευε, αποκαλώντας τον «εύθραυστο μαμόθρεφτο».
Ο Μόιτεν, που είχε πρωτοστατήσει στην εκδίωξη του Κάλμπιτζ από το κόμμα, πανηγύρισε τονίζοντας ότι η δικαστική απόφαση «τράβηξε το χαλί κάτω από τα πόδια όλων αυτών που είχαν αμφιβολίες για τη νομιμότητα της προσέγγισής μας». Αλλοι διαφώνησαν. Η Βαϊντέλ, αντίπαλος του Μόιτεν, είπε πως η εικόνα του κόμματος δέχθηκε ισχυρό πλήγμα.
Η πορεία του κόμματος έδειχνε πολύ διαφορετική πριν από έναν χρόνο. Το AfD απολάμβανε ακόμα οφέλη από τις αντιδράσεις της γερμανικής κοινωνίας στην πολιτική των «ανοιχτών θυρών» της καγκελαρίου Μέρκελ στο Μεταναστευτικό και στις δημοσκοπήσεις συγκέντρωνε άνω του 15% – κάνοντάς το το πιο επιτυχημένο δεξιό κόμμα στη γερμανική μεταπολεμική ιστορία. Ηταν το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης στην Μπούντεσταγκ και είχε εκπροσώπηση και στα 16 τοπικά κοινοβούλια της Γερμανίας. Ομως τους τελευταίους μήνες τα ποσοστά του δείχνουν να υποχωρούν. Εν μέρει λόγω της πανδημίας, καθώς οι πατριώτες ψηφοφόροι φαίνεται να επιστρέφουν στους Χριστιανοδημοκράτες της Μέρκελ. Δημοσκόπηση το περασμένο Σάββατο δείχνει την υποστήριξη προς το AfD να έχει περιοριστεί στο 9%, πολύ πίσω από τους Πράσινους με 19%, τους Σοσιαλδημοκράτες με 16% και τους Χριστιανοδημοκράτες με 36%.
Αν και η απραξία του AfD στη διάρκεια της πανδημίας έπαιξε ρόλο, η αντιπαράθεση μεταξύ Μόιτεν και Κάλμπιτζ φαίνεται ότι συνέβαλε πολύ στην αποξένωση των ψηφοφόρων. Η ένταση μεταξύ τους εξελίχθηκε σε ανοιχτό πόλεμο τον Μάιο, όταν ο Μόιτεν κατηγόρησε τον Κάλμπιτζ πως είχε κρύψει τους δεσμούς του με ακροδεξιές οργανώσεις όταν εντάχθηκε στο AfD και έτσι τον διέγραψε από το κόμμα.
«Το μυστικό της επιτυχίας του AfD ήταν πως αποτελούσε συμμαχία ακραίων και μετριοπαθών δυνάμεων», σχολιάζει ο Βόλφγκανγκ Σρέντερ, πολιτικός επιστήμονας στο Κέντρο Κοινωνικών Επιστημών του Βερολίνου. «Εάν ο Μόιτεν διώξει όλους τους εξτρεμιστές, θα καταστρέψει αυτή την επιτυχημένη φόρμουλα». Ομως τον Μάρτιο το δίκτυο των ακροδεξιών στο εσωτερικό του AfD, γνωστό ως Πτέρυγα, χαρακτηρίστηκε από τις μυστικές υπηρεσίες της Γερμανίας ως «ακροδεξιό» και τέθηκε επισήμως υπό παρακολούθηση. Λίγο μετά, ο Μόιτεν το διέλυσε. Και δείχνει αποφασισμένος να το κρατήσει μακριά από το AfD.