Η «Ημέρα της Νίκης» είναι μια από τις σημαντικότερες εθνικές εορτές στην Τουρκία με την οποία τιμάται η νίκη του τουρκικού στρατού επί των ελληνικών δυνάμεων, στη μάχη που διεξήχθη στις 30 Αυγούστου του 1922 στο Ντουμπλουπινάρ, κοντά στο Αφιόν Καραχισάρ της Μικράς Ασίας, με ήττα του ελληνικού στρατού.
Η μάχη αυτή αποτέλεσε τη θρυαλλίδα που ανάγκασε τις ελληνικές δυνάμεις να αρχίσουν την υποχώρησή τους προς τα μικρασιατικά παράλια, καταδιωκόμενες από τα στρατεύματα των Νεότουρκων του στρατηγού Μουσταφά Κεμάλ, οδηγώντας στο άδοξο τέλος της Μικρασιατικής Εκστρατείας .
Πώς φτάσαμε στην οδυνηρή ήττα
Μετά τη λήξη του Μεγάλου Πολέμου, και με εντολή των νικητριών συμμαχικών δυνάμεων (Αγγλία και Γαλλία) τα ελληνικά στρατεύματα είχαν αποβιβαστεί στη Σμύρνη στις 2 Μαΐου του 1919 με σκοπό να εγκαταστήσουν ελληνική διοίκηση -υπό συμμαχικό έλεγχο- και να προστατεύσουν τους χριστιανικούς, και όχι μόνο, πληθυσμούς από ατάκτους και από αυθαιρεσίες της Οθωμανικής διοίκησης.
Την άνοιξη του 1921, ο ελληνικός στρατός, ύστερα από στρατιωτικό συμβούλιο, αποφάσισε προέλαση προς την Άγκυρα με στόχο να εξαλείψει την ολοένα αυξανόμενη απειλή της ανερχόμενης δύναμης των Νεότουρκων οι οποίοι υπό την ηγεσία του Μουσταφά Κεμάλ επιδίδονταν σε πόλεμο φθοράς εξαντλώντας τις ήδη καταπονημένες -από την εκστρατεία και από τον Μεγάλο Πόλεμο- ελληνικές δυνάμεις.
Η προέλαση προς την Άγκυρα αποδείχτηκε δίκοπο μαχαίρι καθώς ο ελληνικός στρατός από τη μία διεύρυνε επικίνδυνα (σε σχέση με τις επιχειρησιακές δυνατότητές του) την έκταση του μετώπου, ενώ παράλληλα καθίστατο όλο και πιο δυσχερής η γραμμή ανεφοδιασμού και επικοινωνίας με τα μετόπισθεν.
Από τον Σεπτέμβριο του 1921 ο κύριος όγκος των ελληνικών δυνάμεων είχε συγκεντρωθεί σε καίρια στρατηγικά σημεία (Εσκί-Σεχίρ και Αφιόν-Καραχισάρ), χωρίς όμως να καταφέρουν να εξαλείψουν την τουρκική απειλή.
Σε αντίθεση με τους Έλληνες αξιωματικούς, ο Κεμάλ Ατατούρκ γνώριζε πολύ καλά τις δυνάμεις και τη μαχητική ικανότητα του αντιπάλου. Χαρακτηριστικό είναι ότι από τους 177.000 Έλληνες στρατιώτες, μόνο οι 70.000 ήταν μάχιμοι στην πρώτη γραμμή ενώ οι υπόλοιποι απασχολούνταν σε διοικητικές υπηρεσίες, φρουρές συγκοινωνιακών γραμμών, σταθμῶν, αποθηκών, νοσοκομείων, λιμανιών, αποσπάσματα καταδίωξης ατάκτων, ληστών κ.α.
Ο Κεμάλ ως αρχιστράτηγος του τουρκικού στρατού με μυστική συμφωνία με τους Γάλλους (Συνθήκη της Αγκύρας, 20 Οκτωβρίου 1921) ακύρωσε τη συνθήκη των Σεβρών, ενώ παράλληλα οι Γάλλοι εγκατέλειψαν την Κιλικία αφήνοντας άφθονο πολεμικό υλικό στα χέρια των Τούρκων.
Στις 26 Αυγούστου ο Μουσταφά Κεμάλ ηγήθηκε της επίθεσης στην κοιλάδα του Αφιόν Καραχισάρ με το παράγγελμα «Στόχος μας η Μεσόγειος». Την επόμενη ημέρα το στράτευμα των 23.000 Τούρκων είχε καταφέρει να απωθήσει τους 16.000 εξουθενωμένους και ελλιπώς εξοπλισμένους Έλληνες των Α’ και Γ’ Σωμάτων Στρατού.
Τέσσερις ημέρες μετά, στις 30 Αυγούστου ο ελληνικός στρατός ηττήθηκε στο Ντουμλούπιναρ και η υποχώρησή του συνεχίστηκε ως τις 9 Σεπτεμβρίου, ημέρα της άλωσης της Σμύρνης από τους Τούρκους.
Ημέρα εθνικής ανάτασης για τους Τούρκους
Κάθε χρόνο στις 30 Αυγούστου η «Ημέρα της Νίκης» γιορτάζεται με κάθε επισημότητα και πλήθος εκδηλώσεων, με αποκορύφωμα τις στρατιωτικές παρελάσεις που διεξάγονται σε πολλές πόλεις της Τουρκίας.
Σε κάθε γωνιά της χώρας πραγματοποιούνται μεγαλοπρεπείς τελετές με τιμώμενο πρόσωπο τον ιδρυτή της Τουρκικής Δημοκρατίας, Μουσταφά Κεμάλ και ύμνους προς τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις.
Παραδοσιακά, ο πιο επιβλητικός εορτασμός γίνεται στην Άγκυρα, αλλά η πιο παραστατική παρέλαση λαμβάνει χώρα στην παραλιακή ζώνη της Σμύρνης, όπου αναπαρίσταται η κατάληψη της πόλης από τους Τούρκους στις 9 Σεπτεμβρίου με έκδηλα ανθελληνικό χαρακτήρα και αναπαραστάσεις της εισόδου σε αυτήν των κεμαλικών στρατευμάτων (σ.σ παραλείπεται βεβαίως οποιαδήποτε αναφορά στην καταστροφή της και στις σφαγές των αμάχων).
Φέτος ο εορτασμός πραγματοποιείται στο πλαίσιο που επιτάσσει η πανδημία του κοροναϊού, με αυστηρά μέτρα προστασίας και αποφυγή του συνωστισμού, όπως αναφέρει ο τουρκικός Τύπος.
Σύμφωνα με το πρωτόκολλο, ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν απηύθυνε διάγγελμα προς τον λαό και σύμφωνα με το εθιμοτυπικό παρίσταται στην τελετή αποφοίτησης της Τουρκικής Πολεμικής Ακαδημίας, ενώ ακολουθεί μεγάλη δεξίωση στο Λευκό Παλάτι, την προεδρική κατοικία στην Κωνσταντινούπολη.
«Παράσταση φωτός» από 300 UAV
Στο προεδρικό μέγαρο θα πραγματοποιηθεί στις 20:30 συναυλία ατις μπάντες της τουρκικής Προεδρίας και του υπουργείο Άμυνας. Η συναυλία θα μεταδοθεί ζωντανά μέσω YouTube και social media. Mετά το τέλος της, στο έχει ανακοινωθεί ότι θα πραγματοποιηθεί, επίσης στο Προεδρικό Μέγαρο, μια «παράσταση φωτός» υπό τον τίτλο «Νίκη στις 30 Αυγούστου» με τη χρήση 300 μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα (UAV). Οι φιγούρες που συμβολίζουν τη συνοχή, την κινητοποίηση, τον αγώνα και τη νίκη του τουρκικού έθνους στον πόλεμο της Ανεξαρτησίας θα απεικονίζονται στον ουρανό με οπτική έκφραση.
