Οι ανακατατάξεις που έφερε η πανδημία στην ζήτηση των ακίνητων μέσω Airbnb αλλά και η ανάπτυξη πανεπιστημιακών σχολών σε διάφορες πόλεις στην ελληνική περιφέρεια οδηγεί σε σημαντικές αλλαγές τον χάρτη της φοιτητικής στέγης επηρεάζοντας τόσο την προσφορά κατοικιών όσο και τις τιμές των ενοικίων.
Η μείωση της ζήτησης για βραχυχρόνιες μισθώσεις έφερε αύξηση της προσφοράς κατοικιών στην Αθήνα σχεδόν κατά 80% ενώ στη Θεσσαλονίκη κατά 25%, με αποτέλεσμα την αποκλιμάκωση και των τιμών των ενοικίων το τελευταίο τρίμηνο ενώ η ανάπτυξη των περιφερειακών πανεπιστημίων και εντός της Αττικής επηρέασε τις τιμές, αφού μετατόπισε το ενδιαφέρον για ενοικιάσεις κατοικιών περισσοτέρων φοιτητών σε περιοχές γύρω από τα πανεπιστήμια και όχι στις παραδοσιακές γειτονιές της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Ενδεικτικό είναι ότι σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο αρκετές περιοχές περιφερειακά της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης σημείωσαν αύξηση τιμών, όπως για παράδειγμα το Αιγάλεω, ενώ σε άλλες πόλεις της Ελλάδας οι τιμές έφτασαν να παρουσιάζουν αύξηση έως και 22% σε σχέση με πέρσι, όπως στο Ναύπλιο.
Η πανδημία
Τις τάσεις που διαφαίνονται στις τρέχουσες τιμές των φοιτητικών κατοικιών προς ενοικίαση δείχνει έρευνα που πραγματοποίησε τον Αύγουστο η ιστοσελίδα αγγελιών ακινήτων «Spitogatos». Σύμφωνα με την έρευνα, αν και οι τιμές των φοιτητικών ενοικίων παρουσιάζουν αύξηση σε ετήσια βάση σε σχέση με το 2019, το τελευταίο τρίμηνο σημειώθηκε αποκλιμάκωση των τιμών ειδικά στην πρωτεύουσα, όπου καταγράφεται πτώση (μέχρι και 30% στην Καισαριανή και 15% στον Νέο Κόσμο) ενώ στη Θεσσαλονίκη η πτώση φτάνει το 11%.
Τις τιμές των ενοικίων επηρέασε σημαντικά η αύξηση της προσφοράς ακινήτων για μακροχρόνια ενοικίαση σε σχέση με το 2019, με αποτέλεσμα πλέον να είναι προς διάθεση μεγάλος αριθμός ακινήτων για φοιτητές τα περισσότερα από τα οποία είχαν την προηγουμένη διετία βγει από την αγορά, είχαν ανακαινιστεί και διατίθενται μόνο για τουρίστες και βραχυχρόνια μίσθωση. Αντίθετα το γεγονός ότι ο αριθμός των διαθέσιμων φοιτητικών σπιτιών στην υπόλοιπη Ελλάδα παραμένει στα ίδια επίπεδα έχει ως αποτέλεσμα να επηρεάζει προς τα επάνω τις τιμές.
«H σημαντική αύξηση που παρατηρείται στον αριθμό διαθέσιμων φοιτητικών κατοικιών στην πρωτεύουσα, όπως και η μικρή πτώση των τιμών ενοικίασης το τελευταίο τρίμηνο, οφείλεται αναμφίβολα εν μέρει στη μείωση των ακινήτων που διατίθενται προς βραχυχρόνια μίσθωση. Το φαινόμενο αυτό, το οποίο είχε επηρεάσει εντυπωσιακά τον κλάδο του Real Estate εν γένει, είχε οδηγήσει σε μεγάλη μείωση της διαθεσιμότητας των φοιτητικών διαμερισμάτων στις περιοχές της Ελλάδας όπου λειτουργούν σχολές και πανεπιστήμια, ιδιαίτερα τις πιο τουριστικές. Αυτό είχε ως άμεση συνέπεια τόσο την αύξηση των τιμών των φοιτητικών διαμερισμάτων, όσο και στο να αλλάξουν οι “πιάτσες”, καθώς οι φοιτητές άρχισαν να προσανατολίζονται σε πιο οικονομικές συνοικίες. Φέτος φαίνεται να υπάρχει μια αντίστροφη τάση αυτού του φαινομένου» λέει ο CEO του Spitogatos, Δημήτρης Μελαχροινός προσθέτοντας ότι δεν είναι απίθανο να υπάρξουν περαιτέρω μεταβολές των τιμών και της διαθεσιμότητας το φθινόπωρο και εξαιτίας της πανδημίας αλλά και του τρόπου με τον οποίο θα γίνουν τα μαθήματα στα πανεπιστήμια.
Πτώση 30% στην Αθήνα
Σε ετήσια βάση τα ενοίκια των φοιτητικών κατοικιών παρουσιάζουν μικρές αυξήσεις σε σχέση με το 2019 που διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή. Ωστόσο το τελευταίο τρίμηνο παρατηρείται σταδιακή πτώση, ειδικά στην πρωτεύουσα, όπου καταγράφεται μείωση μέχρι και 30% στην Καισαριανή και 15% στον Νέο Κόσμο, περιοχές που είχαν εγκαταλειφθεί από φοιτητές την προηγουμένη διετία καθώς δεν υπήρχαν διαθέσιμα σπίτια και σε όσα υπήρχαν οι τιμές ήταν απαγορευτικές. Ετσι παραδοσιακά φοιτητικές περιοχές στις οποίες τα σπίτια ήταν δυσεύρετα ή ακριβά το προηγούμενο διάστημα, επιστρέφουν στην «κανονικότητα».
Για παράδειγμα στην Αθήνα το τελευταίο τρίμηνο μειώσεις παρουσιάζουν τα ενοίκια σε περιοχές όπως το Κέντρο της Αθήνας (-7%), το Παγκράτι (-9%), τα Εξάρχεια (-5%), τα Ιλίσσια (-9%) και το Κουκακι (-11%). Αντίσταση παρουσιάζουν ακόμα οι περιοχές του Κολωνακίου και του Μετς όπου οι τιμές σε ετήσια βάση παραμένουν σταθερές.
Αντίστοιχα ίδια εικόνα και στη Θεσσαλονίκη όπου επίσης παρατηρείται μικρή πτώση τιμών το τελευταίο τρίμηνο, σχεδόν σε όλες τις περιοχές φοιτητικού ενδιαφέροντος. Ετσι στο Κέντρο η πτώση είναι της τάξης του 3%, στην Ανω Πόλη στο 4%, στις Σαράντα Εκκλησίες στο 7%, στην Τούμπα στο 5%, με τη Σταυρούπολη να εμφανίζει τη μεγαλύτερη πτώση (-11).
Αυξημένες οι τιμές στις επαρχιακές πόλεις
Εντελώς διαφορετική πάντως είναι η εικόνα στην υπόλοιπη Ελλάδα με τις τάσεις να ποικίλουν από πόλη σε πόλη αλλά τις τιμές των ενοικίων να παρουσιάζουν αυξήσεις τόσο σε ετήσια βάση όσο και το τελευταίο τρίμηνο. Σε αυτό έχει συντελέσει η ανάπτυξη των πανεπιστημίων με περισσότερα τμήματα αλλά και η δημιουργία νέων σχολών σε πόλεις στις οποίες δεν υπήρχαν. Τη μεγαλύτερη αύξηση στις τιμές φοιτητικών κατοικιών σε σχέση με το 2019 παρατηρείται στο Ναύπλιο (22%) και τη Χαλκίδα (15%) και σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο στο Αγρίνιο (23%) και την Τρίπολη (20%).
Αξιοσημείωτη πτώση, αντιθέτως, παρουσιάζουν τόσο σε ετήσια βάση όσο και στο τρίμηνο τα Τρίκαλα κατά 17% και 5% αντίστοιχα, η Ρόδος 7% αλλά και η Χίος κατά 13% σε ετήσια βάση και κατά 3% το τρίμηνο.