Η τελευταία σκηνή από την εξαιρετική ταινία με τίτλο «The Truman Show» (ο Big Brother στα καλύτερά του) είναι επική.
Εκεί ο σπουδαίος Τζιμ Κάρεϊ, απαλλαγμένος από την κάμερα που παρακολουθούσε τη ζωή του, αποχαιρετά τον φανταστικό κόσμο του «Μεγάλου Αδελφού» με μια βαθιά υπόκλιση και λέει: «You never had a camera in my head».
«Δεν είχες ποτέ μια κάμερα στο μυαλό μου», είπε μπαίνοντας στην πραγματική ζωή.
Μου το θύμισε όλο αυτό το σκηνικό που έχει στηθεί από προχθές με τον Big Brother, τα τηλεσκουπίδια που βλέπουμε, την υποκρισία της κοινωνίας της κλειδαρότρυπας, την «οργή» του κόσμου που οδήγησε στην γενικευμένη αντίδραση κατά του ριάλιτι.
Και γενικώς όλο αυτό το διαδικτυακό «κίνημα» που υποτίθεται ότι συνέβαλε στην απομάκρυνση του… μάτσο άνδρα που θεωρεί ότι ο βιασμός είναι παιχνίδι και κουτσομπολιό αρσενικών.
Το ερώτημα είναι ένα; Εχουμε μια κάμερα στο μυαλό μας εμείς;
Είμαστε αυθύπαρκτες προσωπικότητες που έχουν στέρεες ιδέες για θέματα όπως ο σεξισμός, η κουλτούρα του βιασμού, η βία σε βάρος γυναικών (και ανδρών), ο ρατσισμός, η ομοφοβία, η ξενοφοβία;
Ή απλά μια μεγάλη πλειοψηφία, που κατά κύριο λόγο εκφράζεται μέσα από τα social media, ετεροπροσδιορίζεται και ακολουθεί απλά την… μόδα;
Μήπως δηλαδή υποκρινόμαστε ότι εξοργιζόμαστε, ότι αντιδρούμε, ότι είμαστε κάθετα αντίθετα σε φαινόμενα τύπου Big Brother και του γνωστού πλέον «Κρητίκαρου» που απειλούσε τις γυναίκες με βιασμό εν είδει παιχνιδιού;
Μήπως απλά περνά η mainstream άποψη, αυτή που κυριαρχεί στα social media από τους… influencers, γίνεται ντόρος για το θεαθήναι μία – δύο ημέρες ή λίγες εβδομάδες και στη συνέχεια το ξεχνάμε;
Και εξηγούμαι γιατί το πιστεύω αυτό:
Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι το Big Brother σαρώνει σε τηλεθέαση. Σάρωνε και πριν από 20 χρόνια, το ίδιο και τώρα. Μάλιστα 1 στους 3 που παρακολουθεί είναι νέος και με υψηλό μορφωτικό επίπεδο.
Δηλαδή την «κλειδαρότρυπα» δεν την επιλέγουν μόνον οι μεσήλικες ή οι συνταξιούχοι, αλλά και νέα παιδιά.
Τι περίμεναν άραγε από ένα τηλεσκουπίδι; Ποιότητα; Να μιλάνε για τον Μάρξ, τον Βαν Γκονγκ και τον Καντ;
Επομένως, η συνυπευθυνότητα στην αθλιότητα είναι δεδομένη. Οποιος επιλέγει την κλειδαρότρυπα είναι ένοχος διότι επιλέγει να στηρίζει ανοησίες. Και γιατί επιλέγει να έχει στην αυλή του τα σκουπίδια.
Ένα το κρατούμενο της υποκρισίας γιατί υπάρχουν και άλλα.
Δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού σιχαίνεται οτιδήποτε τουρκικό.
Κι όμως, τα τουρκικά σήριαλ είναι πρώτα σε τηλεθέαση. Δεν μπορεί, επομένως, να είσαι «τουρκοφάγος» του διαδικτύου αλλά στο σπίτι σου, αγκαλιά με τη γυναίκα σου ή τη… γάτα σου να βλέπεις σαν τρελός τουρκικές σαπουνόπερες.
Άλλη υποκρισία; Είναι και η πιο επικίνδυνη. Κι έχει να κάνει με την Παιδεία των Ελλήνων, με το πώς μεγαλώνουν τα παιδιά, με το ποιες αρχές τους δίνει το σχολείο και η οικογένεια.
Δεν μπορεί π.χ. να γίνεσαι ο… Τσε Γκεβάρα του twitter κατά του «Κρητίκαρου», και λίγη ώρα μετά να βρίζεις τη γυναίκα σου, τη σύντροφό σου, τον ομοφυλόφιλο του διπλανού γραφείου ή την εύσωμη γειτόνισσα.
Δεν μπορεί στα λόγια να καταδικάζεις τον σεξισμό ή τη βία κατά των γυναικών και ταυτόχρονα να ζεις με όλα τα στερεότυπα που σου έμαθε ο μικρόκοσμός σου.
Είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι χιλιάδες από τους νέους που εξοργίστηκαν (και μπράβο τους) με το Big Brother έχουν «παραδοθεί» στα ήθη και έθιμα που έμαθαν στη ζωή τους.
Εμαθαν ότι η γυναίκα είναι «γκόμενα» που… πάντα θα τα θέλει και ο άνδρας πάντα πρέπει να της τα δίνει.
Εμαθαν ότι η γυναίκα είναι για το σπίτι, για να μεγαλώσει τα παιδιά, να υπομένει το κέρατο, να συγχωρεί, να μαραζώνει περιμένοντας το αρσενικό – κυνηγό.
Εμαθαν ότι άμα φοράει λίγα ρούχα ένα κορίτσι στο δρόμο είναι, αν όχι πόρνη, στην καλύτερη περίπτωση… ελαφρών ηθών.
Διδάχθηκαν ότι μπορεί να σηκώσει το χέρι του και ρίξει και κανένα χαστούκι, γιατί έτσι πρέπει.
Είδαν τον πατέρα του να δέρνει ή να βρίζει τη μητέρα του. Είδε τον γείτονα να διώχνει από το διαμέρισμα την «αδερφή», άκουσε τον «κυρ Παντελή», τον γνωστό έλληνα νοικοκύρη να λέει «καλά του έκαναν του κάθε Ζακ Κωστόπουλου», γιατί τα… ήθελε.
Δυστυχώς υπάρχουν άπειρα παραδείγματα που αναδεικνύουν την κυριαρχία της πατριαρχικής κοινωνίας, της ομοφοβικής κοινωνίας, της ρατσιστικής κοινωνίας που ακόμη και σήμερα δεν έχει πρόβλημα να βουλιάξουν μερικά πλοία με μετανάστες.
Συμπερασματικά; Καλώς εξεγέρθηκε ο κόσμος απέναντι σε μια αθλιότητα που βγαίνει σε πανελλήνια μετάδοση.
Όμως, αυτό δεν είναι αρκετό. Την αθλιότητα την πολεμάς καθημερινά. Με τη συμπεριφορά σου, με την στάση ζωής και με την εκπαίδευση που δίνεις στους δικούς σου ή στους φίλους σου.
Η κλειδαρότρυπα, και ότι αυτή φέρνει μαζί της (σεξισμό, ανδροκρατία, προσβολή προσωπικοτήτων) είναι ανάμεσά μας.
Δεν είναι μόνο στην τηλεόραση. Και είναι υποκριτικές οι μάχες χαρακωμάτων κατά των φθηνών τηλεοπτικών προγραμμάτων όταν… η κάμερα του Truman Show βρίσκεται, δυστυχώς στο μυαλό μας…