Σε πόλεμο νεύρων επιδίδεται η Άγκυρα μετά την απόσυρση του Oruc Reis στο λιμάνι της Αττάλειας, και την ενδεχομένως, πρόσκαιρη αποκλιμάκωση της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο, που σηματοδότησε η κίνηση αυτή.
Κίνηση η οποία, όπως επισημαίνουν διπλωματικές πηγές, δεν επιτρέπει εφησυχασμό στην Αθήνα, η οποία ούτως ή άλλως τηρεί στάση αναμονής περιμένοντας κι άλλα βήματα από τη γειτονική χώρα, που θα δείξουν ότι έχει διάθεση για πραγματική αποκλιμάκωση της έντασης.
Τα «ήξεις αφήξεις», στα οποία επιδίδονται τις τελευταίες ώρες κορυφαίοι τούρκοι αξιωματούχοι, καταδεικνύουν ένα επικοινωνιακό παιχνίδι της τουρκικής ηγεσίας, που επιβεβαιώνει την ορθότητα της ελληνικής επιλογής να παραμένει επιφυλακτική για τις επόμενες κινήσεις των Τούρκων, καθώς δεν αποκλείεται να υπάρξει ένα προσωρινό πάγωμα των προκλητικών κινήσεων και μετά να επανέλθουν.
Τη σκυτάλη, στο «μπαράζ» ανακοινώσεων από πλευράς της Άγκυρας για την επιστροφή του Oruc Reis στο λιμάνι της Αττάλειας, πήρε ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο οποίος αφού επανέλαβε ότι το πλοίο επέστρεψε για συντήρηση, κατηγόρησε την Ελλάδα για «μαξιμαλιστικές θέσεις», προσθέτοντας ότι λειτουργεί με τα «κόμπλεξ μιας μικρής χώρας».
Το ερευνητικό σκάφος Oruc Reis, μετά από ένα μήνα περιπλάνησης στην Ανατολική Μεσόγειο, αγκυροβόλησε την Κυριακή στην Αττάλεια. Ωστόσο αυτό που επί της ουσίας, έκανε η Τουρκία ήταν ότι άφησε να ολοκληρωθεί η τελευταία, μιας σειράς NAVTEX που είχε εκδώσει για παράνομες έρευνες στην Ανατολική Μεσόγειο και απλώς φρόντισε, υπό την πίεση του διεθνούς παράγοντα αλλά και ενόψει της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ στις 24 -25 Σεπτεμβρίου, να μην ανανεώσει και επεκτείνει χρονικά και γεωγραφικά τις έρευνες του Oruc Reis.
Επιχειρεί μάλιστα να εμφανίσει ως κίνηση καλής θέλησης την ενέργεια αυτή, σπεύδοντας να ζητήσει ανταλλάγματα.
Στο μεταξύ, αύριο στις Βρυξέλλες, αναμένεται να γίνει, η συνάντηση σε στρατιωτικό επίπεδο μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας και ΝΑΤΟ για να συνεχιστεί η συζήτηση ως προς τις προτάσεις του γγ ΝΑΤΟ με τις ελληνικές παρατηρήσεις, αναφέρουν διπλωματικές πηγές.
«Η Ελλάδα λειτουργεί με τα κόμπλεξ μιας μικρής χώρας»
Τη σκυτάλη των ανακοινώσεων στις οποίες έχει επιδοθεί τις τελευταίες ώρες η τουρκική πλευρά, πήρε ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο οποίος επανέλαβε την θέση ότι το Oruc Reis, επέστρεψε για συντήρηση. «Δεν εκδώσαμε νέα Navtex, επειδή το Oruc Reis χρειάζεται συντήρηση. Δεν υπήρχε κανένας λόγος για νέα Navtex υπό αυτά τα δεδομένα. Κάποιοι αντιλήφθηκαν την κίνηση αυτή σαν οπισθοχώρηση, και η αντιπολίτευση της χώρας σκέφτηκε έτσι, αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια» ανέφερε ο Τσαβούσογλου, μιλώντας στο τηλεοπτικό δίκτυο NTV.
Παράλληλα χαρακτήρισε την Ελλάδα ως χώρα με κόμπλεξ, κατηγορώντας τη για μαξιμαλιστικές θέσεις:
«Η Ελλάδα ας πούμε τώρα μπορεί να πει πως δεν ισχύει ο χάρτης της Σεβίλλης και οι μαξιμαλιστικές θέσεις της δεν ισχύουν» είπε προσθέτοντας πως «Η Ελλάδα λειτουργεί με τα κόμπλεξ μιας μικρής χώρας».
Παράλληλα εκτίμησε ότι δεν θα επιβληθούν κυρώσεις στην χώρα του: «Δεν περιμένω να μας επιβληθούν κυρώσεις στις 24-25 Σεπτεμβρίου. Αν συμβεί, θα στοχεύσει στα πλοία και στους ανθρώπους μας, έχει συμβεί ξανά στο παρελθόν. Μας έχουν αποτρέψει τέτοια πράγματα παλαιότερα; Όχι!», είπε ο Τσαβούσογλου και πρόσθεσε : «Υπάρχουν κυρώσεις, που καθοδηγούνται από τη Γαλλία, την Ελλάδα και τη Νότια Κύπρο. Αυτές οι τρεις χώρες δουλεύουν πάνω σε αυτές τις κυρώσεις. Ωστόσο, υπάρχουν χώρες μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που λένε όχι σε αυτές τις κυρώσεις».
Νωρίτερα ο τούρκος ΥΠΕΞ, είχε ζητήσει ο διάλογος να γίνει χωρίς προϋποθέσεις.
Μάλιστα, υπογράμμισε πως «αν κάποιοι θέτουν προϋποθέσεις στην Τουρκία, έχουμε κι εμείς προϋποθέσεις και αυτές οι προϋποθέσεις θα πρέπει να εκπληρωθούν».
Παράλληλα, κάλεσε την Ελλάδα, αν πιστεύει ότι έχει δίκιο και οι διεκδικήσεις της είναι σύμφωνες με το διεθνές δίκαιο, να έρθει στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης «με χάρτες, συμφωνίες και παραδείγματα».
Καλίν: θα συνεχίσουμε να υπερασπιζόμαστε τα δικαιώματά μας
Την ίδια ώρα ο εκπρόσωπος της Τουρκικής προεδρίας Ιμπραχίμ Καλίν, διαμηνύει ότι η Τουρκία θα «υπερασπιστεί τα δικαιώματά της και στο μέτωπο και στο τραπέζι».
«Η Τουρκία, υπο την ισχυρή ηγεσία του προέδρου μας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ως ισχυρός παίκτης , θα υπερασπιστεί τα συμφέροντα και τα δικαιώματα της και στο μέτωπο και στο τραπέζι.
Η Ελλάδα και η Ε.Ε. δεν πρέπει να αφήσουν να χαθεί η ευκαιρία που δόθηκε στη διπλωματία και πρέπει να κάνουν αμοιβαία βήματα», γράφει, στον προσωπικό του λογαριασμό στο twitter, o Καλίν προσθέτοντας: «Είναι εφικτή ειρηνική επίλυση των προβλημάτων στην ανατολική Μεσόγειο. Θα συμβάλλουν θετικά οι δίκαιες, ολοκληρωμένες και λογικές προσεγγίσεις. Η Τουρκία δεν έχει βλέψεις στα εδάφη κανενός, όμως έχει την αποφασιστικότητα να μην επιτρέψει να καταπατηθούν τα δικαιώματα της».
Türkiye, Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın dirayetli liderliğinde hem sahada hem de masada güçlü bir aktör olarak hak ve menfaatlerini her zaman koruyacaktır. Yunanistan ve AB ülkeleri diplomasiye tanınan şansı heba etmemeli, mütekabil adımlar atmalıdır.
— Ibrahim Kalin (@ikalin1) September 14, 2020
Τουρκικές απαιτήσεις για ανταλλάγματα και διάλογο εφ’ όλης της ύλης
Η Άγκυρα, επιχειρεί να εμφανίσει ως κίνηση καλής θέλησης την απόσυρση του Oruc Reis, σπεύδοντας να ζητήσει ανταλλάγματα. Ενδεικτικές είναι οι δηλώσεις Ακάρ ο οποίος είπε: «Είμαστε υπέρ του διαλόγου και των σχέσεων καλής γειτονίας με την Αθήνα, αν ικανοποιηθούν οι επιθυμίες και απαιτήσεις μας. Θέλουμε την επίλυση των προβλημάτων που υπάρχουν. Περιμένουμε και από την Αθήνα ανάλογη κίνηση με τη δική μας (Oruc Reis) προκειμένου να ξεκινήσουμε διάλογο».
Ο ίδιος χαρακτήρισε «προγραμματισμένη δραστηριότητα» την απόσυρση του πλοίου, λέγοντας ότι στο πλαίσιο των σχεδιασμών θα γίνονται κινήσεις «μπρος και πίσω».
Σε συνέντευξή του στο τουρκικό ειδησεογραφικό πρακτορείο «Ανατολού» από το Κας με φόντο το Καστελλόριζο, ο Ακάρ, υποστήριξε ότι υπάρχουν νησιά των οποίων δεν έχει δοθεί η κυριαρχία στην Ελλάδα με συμφωνίες, κατηγορώντας την χώρα μας ότι ερμηνεύει τα πάντα με βάση τα δικά της συμφέροντα και ότι συμπεριφέρεται εγωιστικά. “Πρέπει να συζητήσουμε αυτή την κατάσταση, τη μεταβίβαση της κυριαρχίας μέσω των συμφωνιών κι ότι πρέπει να ανακτήσουμε τα δικαιώματά μας και το δίκαιό μας εδώ. Τα δικαιώματά μας και το δίκαιό μας πρέπει να αναγνωριστούν”, υποστήριξε.
Στο ίδιο μήκος κύματος ο υπουργός Ενέργειας της Τουρκίας, Φατίχ Ντονμεζ, υποστήριξε ότι το Oruc Reis, επέστρεψε στα τουρκικά παράλια για ανεφοδιασμό και συντήρηση και πως έχουν συγκεντρωθεί σεισμικά δεδομένα από την περιοχή.
Ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας υποστήριξε σε tweet του ότι οι έρευνες του Oruc Reis, που ξεκίνησε σεισμικές έρευνες στη Μεσόγειο στις 10 Αυγούστου, «έχει συλλέξει μέχρι στιγμής 3.525 χιλιόμετρα σεισμικών δεδομένων στη συγκεκριμένη περιοχή».
Διεμήνυσε δε, πως το ερευνητικό σκάφος θα συνεχίσει τις εργασίες του.
«Η Τουρκία θα συνεχίσει τις έρευνες και τις γεωτρήσεις στη Μεσόγειο, σύμφωνα πάντα με το Διεθνές Δίκαιο».
Oruç Reis Sismik Araştırma Gemisine ilişkin kamuoyu duyurusu pic.twitter.com/sYtNemqLWj
— Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (@TCEnerji) September 13, 2020
Ωμές απειλές κατά της Κύπρου
Κι ενώ συμβαίνουν όλα αυτά ο τούρκος Υπουργός Άμυνας, βάζει στο στόχαστρό του την Κύπρο και προχωρά σε ωμές απειλές.
Ο Χουλουσί Ακάρ, που βρίσκεται στα κατεχόμενα για την παρακολούθηση της κοινής τουρκικής-τ/κ άσκησης «Μεσογειακή θύελλα – 2020», δήλωσε προκλητικά: «Για εμάς η Κύπρος αποτελεί εθνικό ζήτημα και γι’ αυτό είμαστε εδώ. Όποια κι είναι η αποστολή μας, είμαστε έτοιμοι να κάνουμε ο,τιδήποτε για την ασφάλεια και την επιβίωση των Τ/Κ αδελφών μας στο ίδιο πνεύμα και ενθουσιασμό και στην ίδια βάση, που το κάναμε και το 1974», ανέφερε προκλητικά ο τούρκος υπουργός.
Στάση αναμονής από την Αθήνα- Κρίσιμο το επόμενο δεκαήμερο
Το επόμενο δεκαήμερο μέχρι τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, θεωρείται κρίσιμο και αποκαλυπτικό ως προς τις πραγματικές προθέσεις της Τουρκίας, αλλά και τα επόμενα βήματα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Η Αθήνα τηρεί στάση αναμονής, αποτιμώντας ως θετικό βήμα από πλευράς Άγκυρας να αποσύρει το Orus Reis, τονίζοντας όμως πως για να αποφύγει η γειτονική χώρα την επιβολή κυρώσεων στη Σύνοδο Κορυφής, οι κινήσεις της θα πρέπει να έχουν συνέχεια και συνέπεια.
Όπως αναφέρει η εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ», «η διεθνής καταδίκη της τουρκικής επιθετικότητας, η εντεινόμενη πίεση στην Αγκυρα από το Βερολίνο, τις Βρυξέλλες και στην τελευταία φάση και από την Ουάσιγκτον για αποκλιμάκωση και η διαρκής ενημέρωση της διεθνούς κοινότητας, οργανισμών και συμμαχιών ενώσεων εκ μέρους της Αθήνας για το σύνολο των εξελίξεων που αφορούν τις απειλές και τις παράνομες κινήσεις της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο εκτιμάται ότι συνέβαλαν στην αλλαγή πλεύσης του τουρκικού σκάφους. Μια πρώτη «νίκη» της Αθήνας, που ωστόσο δεν επιτρέπει εφησυχασμό, όπως επισημαίνουν και διπλωματικές πηγές».
Ο πρωθυπουργός από τη Θεσσαλονίκη εξάλλου, φρόντισε να υπενθυμίσει στην Τουρκία, ότι οι κυρώσεις είναι ένα ενδεχόμενο που παραμένει στο τραπέζι κι εξαρτάται από τη συμπεριφορά της Άγκυρας, αν και η Αθήνα, όπως είπε, δεν θα ήθελε να φτάσει στο σημείο ν’ απαιτήσει την επιβολή τους.
«Μπορώ να συναντηθώ με τον Ερντογάν , δεν είμαι αρνητικός σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο» τόνισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ερωτηθείς για την επόμενη ημέρα των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Ως προς το διάλογο και το περιεχόμενό του, ο πρωθυπουργός ξεκαθάρισε για μία ακόμη φορά ότι ο διάλογος δεν μπορεί να περιλαμβάνει κάτι διαφορετικό από αυτό που η ελληνική πλευρά θεωρεί ως τη μία και μόνη διαφορά με την Τουρκία: την οριοθέτηση δηλαδή των θαλασσίων ζωνών.
Ελληνοτουρκική συνάντηση υπό το ΝΑΤΟ
Στο μεταξύ, αύριο στις Βρυξέλλες, αναμένεται να γίνει, η συνάντηση σε στρατιωτικό επίπεδο μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας και ΝΑΤΟ για να συνεχιστεί η συζήτηση ως προς τις προτάσεις του γγ ΝΑΤΟ με τις ελληνικές παρατηρήσεις, αναφέρουν διπλωματικές πηγές.
Η Ελλάδα έχει καταθέσει τα σχόλιά της και σύμφωνα με πληροφορίες, η γραμματεία του ΝΑΤΟ τα υιοθέτησε. Η χώρα μας ζητά, σεβασμό στο διεθνές δίκαιο της θάλασσας και να μην υπάρξει ξανά παρόμοια κατάσταση. Σύμφωνα με διπλωματικές «πηγές», η Αθήνα έβαλε όρο να φύγουν τα τουρκικά πλοία από την ελληνική υφαλοκρηπίδα και τώρα πλέον μπορεί να συζητήσει.
Το ΝΑΤΟ πάντως ξεκαθάρισε ότι δεν θα εμπλακεί στην ουσία των ελληνοτουρκικών και το κείμενο Στόλτενμπεργκ κάνει λόγο για διμερείς και νατοϊκούς διαύλους επικοινωνίας για αποκλιμάκωση.