Αναζήτηση
O αστροφυσικός Καρλ Σαγκάν συνήθιζε να λέει ότι οι εντυπωσιακοί ισχυρισμοί απαιτούν εντυπωσιακές αποδείξεις. Το κύριο ερώτημα που δημιουργείται μετά τις ανακοινώσεις επιστημόνων για την πιθανότητα ύπαρξης ζωής στον πλανήτη Αφροδίτη, είναι εάν οι αποδείξεις είναι τόσο εντυπωσιακές ώστε να ικανοποιείται ο νόμος του Σαγκάν.
Τα στοιχεία είναι απλά: στην ατμόσφαιρα της Αφροδίτης υπάρχει φωσφίνη (ένα άτομο φωσφόρου συνδεδεμένο με τρία άτομα υδρογόνου, PH3), ένα εξαιρετικά σπάνιο μόριο στη φύση, το οποίο στη Γη προέρχεται είτε από τη δραστηριότητα ορισμένων μικροβίων που ζουν χωρίς οξυγόνο ή από βιομηχανικές διαδικασίες.
Εάν το ίδιο ισχύει και για την Αφροδίτη, η απλή παρουσία φωσφίνης θα ήταν ένας δείκτης μικροβιακής δραστηριότητας στην ατμόσφαιρά της. (Διότι το να υπάρχει βιομηχανική δραστηριότητα στην Αφροδίτη θα ήταν ακόμη πιο απίθανο). Κάποιες αβιοτικές (μη βιολογικές) διεργασίες είναι γνωστό ότι μπορούν να παράγουν φωσφίνη, συμπεριλαμβανομένης της ηφαιστειακής δραστηριότητας, της αστραπής και της ηλιακής ακτινοβολίας, αλλά όχι στις παρατηρούμενες ποσότητες τώρα. Η απλούστερη υπόθεση είναι ότι υπάρχουν μικρόβια στην ατμόσφαιρα της Αφροδίτης.
Η σύγχρονη αστρονομία έχει αποκαλύψει πως οι θερμοκρασίες στην Αφροδίτη αγγίζουν τους 460 βαθμούς Κελσίου, είναι ξερή σαν μια απέραντη έρημος και η ατμόσφαιρά της είναι γεμάτη από θειικό οξύ – όλα αυτά κάνουν τον πλανήτη ένα από τα πιο απίθανα μέρη για να εξελιχθεί η ζωή, τουλάχιστον όπως τη γνωρίζουμε στη Γη. Ομως τα δεδομένα κυριαρχούν: στον δηλητηριώδη αέρα του πλανήτη Αφροδίτη υπάρχει άφθονη φωσφίνη και αυτό πρέπει να εξηγηθεί.
Υπάρχει ζωή
H 34χρονη Κλάρα Σόουζα-Σίλβα εργάζεται στο ΜΙΤ, σε μια από τις ομάδες των ειδικών που έκανε την ανακοίνωση η οποία ειδικεύεται στον εντοπισμό όλων των πιθανών χημικών συστατικών στην ατμόσφαιρα ενός πλανήτη που δείχνει την ύπαρξη ζωής. Εχουν καταλήξει στο συμπέρασμα πως όπου υπάρχει φωσφίνη υπάρχει ζωή. «Βάσει των γνώσεών μας από τη χημεία, τη φυσική, τη φασματοσκοπία και την Αφροδίτη, η πιο πιθανή εξήγηση είναι πως εντοπίσαμε φωσφίνη. Και είμαι πεπεισμένη, ότι η πιο πιθανή εξήγηση για τη φωσφίνη, όσο τρελό και εάν ακούγεται, είναι πως υπάρχει ζωή. Θα πρέπει να μελετήσουμε την Αφροδίτη σε βάθος και να βρούμε αποδείξεις. Μέχρι στιγμής έχουμε αποκλείσει όλες τις άλλες πιθανότητες προέλευσης της φωσφίνης και συνεχίζουμε. Εάν βρούμε ότι υπάρχει ζωή εκεί, αλλάζουν τα πάντα. Δεν σημαίνει απλά ότι δεν είμαστε μόνοι μας. Θα σημαίνει ότι εάν υπάρχει ζωή στη Γη και στην Αφροδίτη, τότε η ζωή στο σύμπαν είναι πιο συνήθης απ’ όσο πιστεύουμε. Αυτό θα σημαίνει ότι ίσως υπάρχουν εκατοντάδες, χιλιάδες διαφορετικές βιοχημικές μορφές στον γαλαξία και στα ηλιακά συστήματα που είναι κοντά στον δικό μας. Ελπίζω. Εάν υπάρχει ζωή στην Αφροδίτη θα υπάρχει και σε πολλά άλλα μέρη».
Είναι δυνατόν να υπάρχει ζωή σε έναν πλανήτη με τόσο υψηλή θερμοκρασία; Είναι, απαντά ο Τζόναθαν Λουνίν καθηγητής Φυσικών Επιστημών και πρόεδρος του τμήματος Αστρονομίας του πανεπιστημίου Κορνέλ. «Είναι, εάν σκεφτούμε ότι μπορεί να υπάρχει στη δροσερή μέση ατμόσφαιρα του πλανήτη, εκεί όπου παρατηρούμε ένα παχύ στρώμα σταγονιδίων θειικού οξέος. Αλλωστε από το 1967 ο Καρλ Σαγκάν είχε γράψει πως μπορεί να υπάρχει ζωή στα σύννεφα της Αφροδίτης – στα στρώματα των νεφών θειικού οξέος, εκεί όπου οι θερμοκρασίες μοιάζουν με αυτές στη Γη και μικρές ποσότητες νερού εμφανίζονται.
Ο Λουνίν, προσθέτει ένα σημαντικό ερώτημα: Εάν αποδεχθούμε ότι η φωσφίνη παρήχθη βιολογικά, από πού προήλθε η ζωή; Διότι είναι ένα άλλο πράγμα να φανταστούμε τη ζωή να προσαρμόζεται και να επιβιώνει οπορτουνιστικά στα νέφη της Αφροδίτης αλλά είναι κάτι εντελώς διαφορετικό να φανταστούμε ότι η ζωή μπορεί να δημιουργήθηκε εκεί, συμπιεσμένη ανάμεσα στην κόλαση της επιφάνειας και τα παγωμένα άκρα της ανώτερης ατμόσφαιρας του πλανήτη.
