Από την άνοιξη του 2022 όλα αλλάζουν στον τρόπο που θα γίνονται οι προσλήψεις στο Δημόσιο. Με μια μεταρρύθμιση που πρόκειται να φέρει στη Βουλή τον επόμενο μήνα το υπουργείο Εσωτερικών, το ΑΣΕΠ μεταμορφώνεται και ενισχύεται, με στόχο τις διαφανείς και γρήγορες διαδικασίες πρόσληψης τακτικού προσωπικού.
Με υποχρεωτική γραπτή διαδικασία, στα πρότυπα των πανελλαδικών εξετάσεων, θα γίνονται πλέον οι προσλήψεις στον δημόσιο τομέα. Οι υποψήφιοι θα εξετάζονται, με το σύστημα των πολλαπλών επιλογών, σε τρία τεστ. Πρόκειται για τεστ γνώσεων, τεστ δεξιοτήτων αλλά και τεστ προσωπικότητας. Οπως εξηγούν από το υπουργείο Εσωτερικών, κάθε υποψήφιος θα εξετάζεται σε γνωστικό επίπεδο πάνω στο αντικείμενο της θέσης που προκηρύσσεται, σε επίπεδο δεξιοτήτων, κατά πόσο δηλαδή μπορεί να αντεπεξέλθει στην επίλυση προβλημάτων ή στην αναλυτική σκέψη που έχει, ενώ ιδιαίτερη βαρύτητα θα έχει και το τεστ προσωπικότητας, όπου μέσα και πάλι από τη γραπτή διαδικασία το ΑΣΕΠ θα μπορεί να «βλέπει» στοιχεία της προσωπικότητας του υποψηφίου. Για παράδειγμα, για τις θέσεις των υπαλλήλων γραφείου, θα δίνεται η δυνατότητα να γίνει «διάγνωση» για το εάν έχουν ζητήματα συνεργασίας ή τάσεις συγκεντρωτισμού.
Αξίζει να σημειωθεί πως σε ειδικές κατηγορίες – όπως γίνεται και σήμερα – θα είναι υποχρεωτική η συνέντευξη του υποψηφίου, συνδυαστικά πάντα με τη γραπτή διαδικασία. Τέτοιες περιπτώσεις είναι οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι.
Μια φορά το χρόνο
Σύμφωνα με τα όσα θα περιλαμβάνονται στη μεταρρύθμιση για το ΑΣΕΠ, ο γραπτός διαγωνισμός θα γίνεται μία φορά τον χρόνο – ανάλογα με τις συμμετοχές ίσως «σπάσει» η διαγωνιστική διαδικασία σε δύο Σαββατοκύριακα. Θα βγαίνει, δηλαδή, μία προκήρυξη για το σύνολο των μόνιμων θέσεων. Αυτό που επισημαίνουν άνθρωποι του υπουργείου Εσωτερικών είναι πως στις ομοειδείς κατηγορίες θέσεων, για παράδειγμα για θέσεις υπαλλήλων γραφείου πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, θα είναι κοινά τα τεστ δεξιοτήτων και προσωπικότητας, ενώ θα αλλάζει το τεστ γνώσεων, που θα αφορά συγκεκριμένα την εκάστοτε θέση που προκηρύσσεται.
Μάλιστα, το νέο σύστημα προσλήψεων πρόκειται να στηριχθεί πολύ στη διαλειτουργικότητα. Ετσι, από την άνοιξη του 2022 οι υποψήφιοι δεν θα χρειάζεται να προσκομίζουν αντίγραφα των πτυχίων, μεταπτυχιακών ή τις άδειες άσκησης επαγγέλματος, αλλά αντίθετα θα βεβαιώνονται κατευθείαν στο ΑΣΕΠ από τους αντίστοιχους φορείς, όπως τα πανεπιστήμια, τον ΟΑΕΔ, όταν πρόκειται για ανεργία, και άλλους φορείς του Δημοσίου.
Υπενθυμίζεται πως η εμβληματική αυτή αλλαγή εκσυγχρονισμού και ενίσχυσης του ΑΣΕΠ έρχεται να αντικαταστήσει τον νόμο 2190/1994, γνωστό ως νόμο Πεπονή, που ναι μεν στοχεύει στη διαφάνεια, από την άλλη όμως δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στα τυπικά προσόντα (πτυχία, μεταπτυχιακά, εμπειρία), χωρίς στην πραγματικότητα να προάγει την ικανότητα κάθε υποψηφίου για την εκάστοτε θέση. Δεν είναι λίγοι εκείνοι οι οποίοι υποστηρίζουν πως το σύστημα με το οποίο γίνονται μέχρι σήμερα οι προσλήψεις στέλνει το μήνυμα στους υποψηφίους να αναλωθούν σε ένα κυνήγι πτυχίων και τυπικών προσόντων.
«O εκσυγχρονισμός του ν. 2190/1994 εστιάζει στον επανασχεδιασμό των διαδικασιών πρόσληψης στο Δημόσιο κεφαλαιοποιώντας συσσωρευμένες γνώσεις και εμπειρίες προκειμένου να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις και των πολιτών» τονίζει στα «ΝΕΑ» η Βιβή Χαραλαμπογιάννη, γενική γραμματέας Ανθρώπινου Δυναμικού Δημοσίου Τομέα του υπουργείου Εσωτερικών.
Και συμπληρώνει: «Με εφαλτήριο την αμεροληψία και την αντικειμενικότητα που διασφαλίζει μία Ανεξάρτητη Αρχή, δίνεται πλέον έμφαση στον συνδυασμό γνώσεων, δεξιοτήτων και προσωπικότητας του υποψηφίου μέσα από μία ενιαία, αξιοκρατική, γραπτή δοκιμασία, ώστε να επιτύχουμε ότι θα προσλαμβάνεται ο «κατάλληλος» άνθρωπος για κάθε θέση, με γνώσεις, με κίνητρο και επιθυμία να προσφέρει στην κοινωνία.
Σκοπός μας είναι η Δημόσια Διοίκηση να αφουγκράζεται τις σύγχρονες τάσεις, να επενδύει στη στοχευμένη επιλογή ανθρώπινου δυναμικού και να αποτελέσει πρότυπο προωθώντας υψηλού επιπέδου υπηρεσίες σε όλους τους τομείς».
Ο κατάλληλος άνθρωπος
Μέχρι τώρα οι φορείς είχαν τη δυνατότητα να επιλέξουν ανάμεσα στον γραπτό διαγωνισμό και στη μοριοδότηση των προσόντων, με τη συντριπτική πλειοψηφία να επιλέγει τη δεύτερη. «Ετσι, είχε επικρατήσει πως τα τυπικά προσόντα κάνουν έναν υποψήφιο κατάλληλο για τη θέση. Αυτό, όμως, που προσπαθούμε να κάνουμε με τη νέα μεταρρύθμιση και την υποχρεωτική γραπτή διαδικασία είναι να βρούμε ποιος μπορεί να ανταποκριθεί καλύτερα στα καθήκοντα και πιο άμεσα. Ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση» σημειώνουν από το υπουργείο Εσωτερικών.
Γρήγορες διαδικασίες
Ζητήματα χρονικών καθυστερήσεων, που έφταναν ακόμη και τα δύο έτη από την ημέρα που οι φορείς αιτούνταν προσλήψεις μέχρι να κάτσει στην… καρέκλα ο νεοπροσληφθείς υπάλληλος, έρχεται, σύμφωνα με τους ιθύνοντες, να λύσει η μεταρρύθμιση. Μάλιστα, όπως λένε, για τις χρονίζουσες διαδικασίες, δεν έφταιγε απαραίτητα το ΑΣΕΠ. Αρκεί κανείς να αναλογιστεί πως ποσοστό 10% επί των υποβληθεισών αιτήσεων αφορούσε ενστάσεις κυρίως για τη συνάφεια των πτυχίων και της εμπειρίας. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της προκήρυξης για τους εκπαιδευτικούς δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Οι αιτήσεις που υπεβλήθησαν έφτασαν τις 120.000 ενώ οι ενστάσεις άγγιξαν τις 12.000, γεγονός που σημαίνει μεγάλη καθυστέρηση στην έκδοση των οριστικών αποτελεσμάτων και πολλές επιπλέον εργατοώρες για την Ανεξάρτητη Αρχή.
Το μεγάλο, λοιπόν, στοίχημα για το υπουργείο είναι οι φορείς να υποβάλλουν τα αιτήματά τους για προσλήψεις τον Μάιο και μέσα σε έναν χρόνο το προσωπικό, το οποίο έχει αιτηθεί, να βρίσκεται στη θέση του.
Συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Αλλαγές, όμως, έρχονται και στη διαδικασία πρόσληψης των εργαζομένων ορισμένου χρόνου, καθώς το υπουργείο ετοιμάζει πλατφόρμα κοινή για όλους τους φορείς του Δημοσίου, η οποία θα δίνει τη δυνατότητα στο ΑΣΕΠ να ελέγχει τις ενστάσεις και να βγάζει γρηγορότερα τα αποτελέσματα. Παράλληλα, γίνεται προσπάθεια να ομογενοποιηθούν οι μοριοδοτήσεις για τις ίδιες κατηγορίες έκτακτου προσωπικού, ώστε να μην υπάρχουν διαδικασίες διαφορετικών ταχυτήτων.
