Τηλεφωνική επικοινωνία είχε το απόγευμα της Πέμπτης ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ.
Κατά τη διάρκεια της συνομιλίας συζητήθηκε η αποκλιμάκωση στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου μετά την αποχώρηση του ερευνητικού πλοίου Oruc Reis.
Η επικοινωνία του πρωθυπουργού με τον ΓΓ του ΝΑΤΟ έρχεται μετά το μπαράζ διπλωματικών επαφών του Ταγίπ Ερντογάν τα τελευταία 24ωρα, που στόχο έχει να κατοχυρώσει τις θέσεις του εν όψει της έναρξης του 61ου γύρου των διερευνητικών επαφών μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας, καθώς και την επικοινωνία που πιθανώς έχει σύντομα με τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Το ενδεχόμενο αυτό άφησε ανοικτό ο ίδιος ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας, ακόμα και πριν από την εξ αναβολής Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 1-2 Οκτωβρίου, ενώ ακόμα και η τουρκική εφημερίδα Hurriyet έγραψε ότι ο τούρκος πρόεδρος έδειξε θετική διάθεση κατά τη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης που είχε με την Άνγκελα Μέρκελ και τον Εμανουέλ Μακρόν την Τρίτη.
«Θετικό βήμα επαναπροσέγγισης» χαρακτήρισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης τη συμφωνία για την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών. Κατά τη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης κορυφής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι απαιτείται να υπάρξει «συνέχεια και συνέπεια από την τουρκική πλευρά» για να επιτευχθεί ουσιαστική αποκλιμάκωση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, θέτοντας ως προϋπόθεση την ανάγκη να τερματιστούν οι προκλήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ.
Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ επίσης καλωσόρισε τις εξελίξεις δηλώνοντας ότι «η Τουρκία και η Ελλάδα είναι πολύτιμοι σύμμαχοι και το ΝΑΤΟ είναι πλατφόρμα διαλόγου».
Οι επιδιώξεις Τουρκίας και Ελλάδας
Η Άγκυρα επί της ουσίας επιμένει σε έναν διάλογο με θεματολογία ευρύτερη που δεν θα αφορά αποκλειστικά τον καθορισμό θαλάσσιων ζωνών (ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας) και προς σ’ αυτή την κατεύθυνση άλλωστε κινήθηκε και ο Ερντογάν στις συνομιλίες που είχε με τους Ευρωπαίους ηγέτες και τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ.
Προς αυτή την κατεύθυνση λειτουργεί η τουρκική Navtex για ασκήσεις στα νησιά του του Βορειοανατολικού Αιγαίου και συγκεκριμένα αυτή την φορά στη Λήμνο την Τετάρτη και Πέμπτη. Ο συμβολισμός της έκδοσης αυτής της Navtex είναι εμφανής καθώς εκδόθηκε την ώρα που η Αθήνα ανακοίνωνε την έναρξη των διερευνητικών επαφών και συνδέεται με την αξίωση της Τουρκίας για την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Αιγαίου.
Από την πλευρά της, η Αθήνα διαμηνύει πως η ατζέντα αφορά στη συζήτηση της βασικής διαφοράς των ελληνοτουρκικών από το 1974 μέχρι σήμερα, δηλαδή τον καθορισμό θαλασσίων ζωνών υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ, και δεν περιλαμβάνει όσα κατά καιρούς ζητά ο Ταγίπ Ερντογάν. Επί τούτου, οι δύο πλευρές θα επιδιώξουν να βρουν κοινό σημείο για τους όρους ενδεχόμενου διαλόγου, κάτι που έσπευσε εξαρχής να ξεκαθαρίσει ο Νίκος Δένδιας, ο οποίος διευκρίνισε πως δεν πρόκειται για διαπραγματεύσεις αλλά για συζητήσεις που θα καθορίσουν τους κανόνες βάσει των οποίων θα προκύψουν διαπραγματεύσεις.
«Αυτό που είχε διαφανεί από την πρώτη αποκλιμάκωση που επιχείρησε η Τουρκία μετουσιώνεται σε κάτι χειροπιαστό που είναι η επανέναρξη των επαφών, κάτι που λόγω της αναβολής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, πάει για αργότερα» είπε ο κ. Πέτσας τονίζοντας πως το σημαντικό είναι ότι εφόσον ξεκινήσουν οι διερευνητικές επαφές να πάμε σε μία ύφεση της προκλητικής συμπεριφοράς.
«Είναι αδιανόητο να συζητούμε για την οριοθέτηση των θαλασσίων μας ζωνών και να βλέπουμε πλοία στην περιοχή» σημείωσε.
Επανέλαβε πως υπάρχει απόλυτος συντονισμός με την Κύπρο και πως αυτό που έχει σημασία τώρα είναι πώς φτάνουμε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο: «Θα φτάσουμε με ένα κατάλογο κυρώσεων που έχει υιοθετηθεί από το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων και θα εγκριθεί από τους ηγέτες σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, αλλά αυτό που θα απασχολήσει κυρίως αυτές τις ημέρες προετοιμασίας και τις δια ζώσης επαφές των ηγετών είναι με ποιο τρόπο θα ενεργοποιηθούν αυτές οι κυρώσεις σε περίπτωση συνέχισης της προκλητικής συμπεριφοράς, για παράδειγμα στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας».
