Την 4η θέση στη σπατάλη τροφίμων καταλαμβάνει η Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Σύμφωνα με νεότερη έκθεση του ΙΟΒΕ, κατά κεφαλήν πετούμε κάθε χρόνο 196 κιλά τρόφιμα.
Προχθές, Παγκόσμια Ημέρα Ευαισθητοποίησης για τις Απώλειες και τη Σπατάλη Τροφίμων, ανακοινώθηκε η «Συμμαχία για τη Μείωση Σπατάλης Τροφίμων» που τελεί υπό την αιγίδα του υπουργείου Περιβάλλοντος, με στόχο να περιοριστούν συντονισμένα οι επιπτώσεις της σπατάλης τροφίμων στο περιβάλλον, την οικονομία και το κοινωνικό σύνολο.
Σημειώνεται πως στη «Συμμαχία για τη Μείωση της Σπατάλης Τροφίμων» συμμετέχουν δημόσιες Αρχές, επαγγελματικοί φορείς, επιχειρήσεις τροφίμων και εστίασης απ’ όλα τα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας, οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών, φορείς της ακαδημαϊκής και ερευνητικής κοινότητας.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος Κωστής Χατζηδάκης, κατά τη διάρκεια τηλεδιάσκεψης, προανήγγειλε ότι το υπουργείο φέρνει μια σειρά από μέτρα για τη μείωση της σπατάλης τροφίμων στο νομοσχέδιο για τα απόβλητα που θα κατατεθεί το επόμενο διάστημα.
Μέτρα και κίνητρα
Οπως έγινε γνωστό, μεταξύ των μέτρων είναι η θέσπιση, πρώτη φορά στην Ελλάδα, της υποχρέωσης να καταγράφουν τα απόβλητα τροφίμων στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων (ΗΜΑ) οι επιχειρήσεις του κλάδου, όπως είναι τα σουπερμάρκετ, τα ξενοδοχεία και τα νοσοκομεία. Στόχος είναι να αποκτήσει η Ελλάδα επίσημη βάση δεδομένων, την οποία θα δημοσιοποιεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Επίσης, όπως ανέφερε ο Κωστής Χατζηδάκης, «σε συνεννόηση με το υπουργείο Οικονομικών θα εξετάσουμε πως μπορούν να απλοποιηθούν οι διαδικασίες για τις δωρεές τροφίμων, όπως για παράδειγμα ποια τρόφιμα μπορούν να δωρίζονται». Διότι, όπως είπε, είναι λυπηρό να πετιούνται βρώσιμα αγαθά την ώρα που κοινωφελή ιδρύματα και άνθρωποι τα χρειάζονται. Η πρόταση περιλαμβάνει και την επιβράβευση των δωρητών τροφίμων.
Στην Ευρωπαϊκή Ενωση στα σκουπίδια καταλήγουν κάθε χρόνο 88 εκατομμύρια τόνοι τροφής. Η σπατάλη αυτή κοστίζει κάθε χρόνο στην ευρωπαϊκή οικονομία 143 δισ. ευρώ, ενώ ευθύνεται για το 15% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Κατά μέσο όρο, κάθε άτομο στην ΕΕ πετάξει στα σκουπίδια 173 κιλά τροφής ετησίως. Την ίδια ώρα, 112 εκατομμύρια Ευρωπαίοι κινδυνεύουν από φτώχεια ή κοινωνικό αποκλεισμό…
Σύμφωνα με τους επιστήμονες της περιβαλλοντικής οργάνωσης WWF και του Βρετανικού Κοινωφελούς Οργανισμού WRAP που συνέταξαν την έκθεση «Μειώνοντας στο μισό την απώλεια και τη σπατάλη τροφίμων στην ΕΕ», η παράγωγη τροφής έχει αναδειχθεί σε μια από τις μεγαλύτερες απειλές για το περιβάλλον σήμερα, συμβάλλοντας μεταξύ άλλων στην κλιματική κρίση.
Κατά τους ειδικούς, μέχρι το 2030, η απώλεια και η σπατάλη τροφίμων θα πρέπει να έχει μειωθεί κατά 50% σύμφωνα με τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ. Οι συντάκτες της έκθεσης απευθύνουν έκκληση για άμεση εφαρμογή μέτρων στην ΕΕ, όπως για παράδειγμα αυστηρότερο κανονιστικό πλαίσιο.
Ειδικότερα, συστήνεται μεταξύ άλλων η θέσπιση πρόσθετων κανονιστικών ρυθμίσεων υπό μορφή νομοθεσίας που θα καθιστά υποχρεωτική την πρόληψη της σπατάλης τροφίμων σε συγκεκριμένους κλάδους, όπως για παράδειγμα το λιανεμπόριο, που θα αποτρέπει αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, οι οποίες οδηγούν σε σπατάλη σε επίπεδο γεωργικών εκμεταλλεύσεων ή θα επιβάλλει ως υποχρεωτική τη μέτρηση των απορριμμάτων σε όλες τις μεγάλες επιχειρήσεις τροφίμων
Αδράνεια από την Ελλάδα
Στην περίπτωση της Ελλάδας, οι συντάκτες της έκθεσης επισημαίνουν πως παρότι στη χώρα μας σημειώνεται εδώ και χρόνια οικονομική και κοινωνική κρίση, με σημαντικό αριθμό πολιτών να μαστίζεται από επισιτιστική ανασφάλεια, οι νομοθετικές πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει μέχρι στιγμής για τον περιορισμό της σπατάλης τροφίμων (π.χ. η απαλλαγή ΦΠΑ για δωρεές τροφίμων) είναι ελάχιστες και δεν επαρκούν.
Κατά τους ειδικούς, η αδράνεια δεν μπορεί να αποτελέσει επιλογή. Στο πλαίσιο αυτό, η WWF Ελλάς έχει προτείνει στο υπουργείο Περιβάλλοντος, μεταξύ άλλων, την παροχή κινήτρων για την ενίσχυση της δωρεάς τροφίμων μέσα από την ανάπτυξη οικονομικών εργαλείων και την αποσαφήνιση των πινάκων ευθυνών στη διαδικασία δωρεάς.
Επίσης έχει προταθεί και η άμεση εκπόνηση σχεδίου δράσης για την πρόληψη απωλειών τροφίμων, το οποίο θα περιλαμβάνει μέτρα ανά κλάδο. Μεταξύ άλλων προτείνεται η νομοθετική ρύθμιση για τη θέσπιση απλών και κοινών κανόνων σήμανσης προς διευκόλυνση των καταναλωτών, η αλλαγή στα marketing standards με στόχο τη μείωση της ποσότητας των μη επιλέξιμων φρούτων και λαχανικών για αισθητικούς λόγους, καθώς και η προώθηση ενεργειών για τα κοντόληκτα προϊόντα προκειμένου να μπορούν να διατεθούν στους καταναλωτές σε χαμηλότερες τιμές.
