Ανοιχτό παράθυρο για νέα μέτρα στήριξης το 2020 αλλά και το 2021 αφήνει το οικονομικό επιτελείο, το οποίο έχει διαμορφώσει ειδικό αποθεματικό για πρόσθετες παρεμβάσεις και μέτρα στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις από την πανδημία.
Οι ενδεχόμενες παρεμβάσεις θα συμπεριληφθούν στο τελικό σχέδιο του προϋπολογισμού τον Νοέμβριο και σε αυτό το πλαίσιο, σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Οικονομικών, το αποθεματικό θα ανέλθει σε 3,2 δισ. ευρώ συνολικά, καθώς στο 1 δισ. ευρώ προστίθενται 600 εκατ. ευρώ για δαπάνες Covid, αλλά και 1,2 δισ. ευρώ από τα κοινοτικά κονδύλια.
Βαρόμετρο για τις επόμενες κινήσεις είναι η πορεία της υγειονομικής κρίσης και τα δημοσιονομικά το επόμενο δίμηνο, με τον Οκτώβριο να εκτιμάται πως θα είναι μήνας δείκτης. Περί τις 15 Οκτωβρίου το οικονομικό επιτελείο θα στείλει τον Προϋπολογισμό στις Βρυξέλλες με τις πληροφορίες να αναφέρουν πως πέραν του βασικού σεναρίου για 8,2% ύφεση το 2020 θα περιλαμβάνει ενδεχομένως μία αναφορά για δυσμενές σενάριο. Επίσης, ξεκινούν οι διαβουλεύσεις για την 8η αξιολόγηση, ενώ σε εξέλιξη είναι η προετοιμασία του σχεδίου επενδύσεων, το οποίο θα στείλει η Ελλάδα στην Κομισιόν για το Ταμείο Ανάκαμψης.
Σύμφωνα με το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο (ΕΔΣ), σχετικά με τις μακροοικονομικές προβλέψεις που υιοθετούνται στο προσχέδιο του ετήσιου Κρατικού Προϋπολογισμού, αναφέρει πως οι εκτιμήσεις του Υπουργείου Οικονομικών ως προς την διαμόρφωση των βασικών μεγεθών της οικονομίας, τόσο κατά το έτος 2020 όσο και κατά το έτος 2021, πραγματοποιούνται σε οικονομικές συνθήκες μεγάλης αβεβαιότητας λόγω της πανδημίας αλλά και ιδιαίτερων γεωπολιτικών προκλήσεων. Επιπλέον, το σενάριο του Υπουργείου Οικονομικών εκτιμά ότι δεν θα πραγματοποιηθεί μία νέα σημαντική περιστολή της οικονομικής δραστηριότητας (lockdown) σε περιφερειακό ή εθνικό επίπεδο κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2020 και ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα θα αντιστραφεί το κλίμα αβεβαιότητας που δημιουργούν οι τρέχουσες εξελίξεις στην πανδημία.
Πηγή αβεβαιότητας
Σε ό,τι αφορά στις προβλέψεις για το έτος 2021, η κύρια πηγή αβεβαιότητας σχετίζεται με την εξέλιξη της πανδημίας Covid-19, ενώ είναι κρίσιμη και η εξέλιξη των γεωπολιτικών προκλήσεων. H κρίσιμη παραδοχή του προσχεδίου είναι ότι το επιδημιολογικό φαινόμενο θα παρουσιάσει σημαντική ύφεση, ειδικά μετά τον Απρίλιο του 2021, και δεν θα απαιτηθούν δραστικού τύπου περιορισμοί στην κοινωνική και οικονομική δραστηριότητα σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Συνεπώς, οι υγειονομικές εξελίξεις αναδεικνύονται σε καθοριστικό παράγοντα ως προς την πραγμάτωση των εκτιμήσεων τόσο για το τρέχον (2020) όσο και για το επόμενο έτος (2021).
Η εκτίμηση για τον ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ κατά το έτος 2021 (+7,5%) υποδηλώνει ότι η ελληνική οικονομία αναμένεται να ανακτήσει μεγάλο μέρος των απωλειών λόγω της κρίσης (ανάκαμψη τύπου V), με το ΑΕΠ σε σταθερές τιμές να διαμορφώνεται σε 191,6 δισ. ευρώ το 2021, έναντι 194,4 δισ. ευρώ το 2019. Η πρόβλεψη αυτή είναι αισιόδοξη και βασίζεται σε ευνοϊκές παραδοχές για την πορεία της ιδιωτικής κατανάλωσης, του ακαθάριστου σχηματισμού παγίου κεφαλαίου, των εξαγωγών, του αποπληθωριστή, στην εκταμίευση επενδυτικών πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ, καθώς και στα δημοσιονομικά μέτρα ενίσχυσης της οικονομίας γενικότερα και των εισοδημάτων ειδικότερα. Επιπρόσθετα, αποκλίνει αισθητά προς τα πάνω σε σχέση με τις αντίστοιχες προβλέψεις του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, οι οποίες ωστόσο έλαβαν χώρα προτού οριστικοποιηθούν τα ευρωπαϊκά μέτρα για την αντιμετώπιση της κρίσης (Ταμείο Ανάκαμψης). Αντίθετα, υπάρχει μεγαλύτερη σύγκλιση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Επομένως, όπως τονίζει Συμβούλιο, μολονότι δεν μπορεί να αποκλειστεί η περίπτωση ισχυρής μεγέθυνσης το 2021, αυτή προϋποθέτει την επιτυχή ολοκλήρωση στοχευμένων εθνικών και ευρωπαϊκών οικονομικών πολιτικών στήριξης της οικονομίας και την ομαλή αποκλιμάκωση των επιπτώσεων της πανδημίας αλλά και των εκτιμήσεων για την εξέλιξη της οικονομίας το 2020.
