Αναζήτηση
Δεκαπέντε δισεκατομμύρια ευρώ έχει χάσει ως σήμερα η χώρα μας από τη φυγή 450.000 επιστημόνων στο εξωτερικό την τελευταία δεκαετία. Το ενδιαφέρον στοιχείο όμως είναι ότι οι αιτίες της φυγής των επιστημόνων από την Ελλάδα δεν είναι μόνο οικονομικής φύσης.
Είναι απόρροια των αθεράπευτων «πληγών» του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος: της έλλειψης αξιοκρατίας, της πελατειοκρατίας, της απουσίας οράματος και στρατηγικής σε εθνικό επίπεδο, της δυσκολίας στην εναρμόνιση συστημάτων εκπαίδευσης. Αυτά προκύπτουν (και καταγράφονται για μια ακόμη φορά) από την έκθεση της Αρχής για την αξιολόγηση των ΑΕΙ (πρώην ΑΔΙΠ) για το 2019 που παραδόθηκε στη Βουλή. Παράλληλα, τα πρώτα αποτελέσματα των διαδικασιών πιστοποίησης που έχουν γίνει σε 77 προγράμματα σπουδών των ελληνικών ΑΕΙ παρουσιάζουν την ίδια εικόνα: μείωση του προσωπικού, προβλήματα στα θέματα εκπαίδευσης και διαδοχής, έλλειψη πολιτικής έρευνας και ανισότητα των δύο φύλων. Συνολικά από την έκθεση της ΑΔΙΠ προκύπτουν και φέτος τα παρακάτω συμπεράσματα:
– Η Ελλάδα κατέχει το μεγαλύτερο ποσοστό ανεργίας πτυχιούχων (16,8%) στην Ευρωπαϊκή Ενωση (με μέσο όρο το 4,5%). Εχει όμως και το υψηλότερο ποσοστό πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στον ενεργό πληθυσμό.
– Στα ελληνικά ΑΕΙ φοιτούν πολλοί φοιτητές, αλλά το ερώτημα είναι πόσοι ολοκληρώνουν τις σπουδές τους. Το 2018, στο ποσοστό αποφοίτων επί των φοιτητών, η Ελλάδα βρισκόταν στην τελευταία θέση στο σύνολο των ευρωπαϊκών χωρών ( με 9,17%) και τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (24,05%).
Τους αριθμούς βέβαια επηρεάζουν και τα μεγάλα ποσοστά αιωνίων – μη ενεργών φοιτητών στα ελληνικά ΑΕΙ. – Η αναλογία διδασκόντων προς φοιτητές δείχνει ότι η Ελλάδα έχει λίγους διδάσκοντες και… γερασμένους.
Συγκεκριμένα η Ελλάδα (4,54%) μαζί με τη Σλοβενία (3,66%), την Ιταλία (4,74%) και την Ελβετία (8,58%) συγκαταλέγονται στις χώρες με τα χαμηλότερα ποσοστά στους διδάσκοντες ηλικίας κάτω των 35 ετών.
– Διαρκώς μειούμενες είναι στη χώρα μας οι δαπάνες για ΑΕΙ και έρευνα, στην οποία όμως η χώρα μας καταγράφει σημαντικές επιδόσεις που πρέπει να αξιοποιηθούν στρατηγικά. Την περίοδο 2008 – 2018 η συνολική μείωση δαπανών για την ανώτατη εκπαίδευση ήταν 58%.
– H χώρα μας βρίσκεται στην 81η θέση παγκοσμίως ως προς την προσέλκυση ταλαντούχων ατόμων, στην 30ή ως προς τη διατήρησή τους και στην 60ή ως προς την ανάπτυξη ταλέντων σε σύνολο 132 χωρών!
– Τέλος, η Ελλάδα καταλαμβάνει την 26η θέση στο σύνολο των 28 κρατών – μελών της ΕΕ ως προς τον δείκτη ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το 2019. Σε σχέση με τις ψηφιακές δεξιότητες κατατάσσεται σε μια από τις τελευταίες θέσεις (25η) μεταξύ των χωρών της ΕΕ με το 54% των ατόμων να μην έχει βασικές σχετικές δεξιότητες. «Πράσινα πανεπιστήμια» και πιστοποίηση
Η έκθεση μετράει τρία «πράσινα πανεπιστήμια» στην Ελλάδα, σύμφωνα με το σύστημα κατάταξης UI Green Metric (μια πρωτοβουλία των πανεπιστημίων της Ινδονησίας από το 2010).
Στη λίστα αυτή, για το 2019, περιλαμβάνονται τα: Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων (1ο στην Ελλάδα, 98ο στην Ευρώπη), Πανεπιστήμιο Μακεδονίας (2ο στην Ελλάδα, 169ο στην Ευρώπη) και Πανεπιστήμιο Κρήτης (3ο στην Ελλάδα, 200ό στην Ευρώπη). Οσον αφορά την πιστοποίηση των προγραμμάτων σπουδών τους από τα οποία έχει περάσει το 50% σχεδόν των ΑΕΙ της χώρας καταγράφονται οι παρακάτω συστάσεις: – Ελλειψη αυτονομίας των Ιδρυμάτων και εφαρμογής της Διασφάλισης Ποιότητας με ενιαίο τρόπο σε όλα τα τμήματά τους.
– Μειωμένη χρηματοδότηση, έλλειψη προσωπικού, μη αξιοποίηση της εξωτερικής χρηματοδότησης.
– Ανάγκη άμεσης ανάπτυξης αποτελεσματικής στρατηγικής.
– Εμπλοκή των κοινωνικών εταίρων στη διασφάλιση ποιότητας και ουσιαστική εμπλοκή των φοιτητών στη διασφάλιση ποιότητας, τη βελτίωση των υποδομών και του εργασιακού περιβάλλοντος. – Ελεγχο των συστημάτων που είναι επιρρεπή σε σφάλματα ακρίβειας και αξιοπιστίας.
– Ρύθμιση αδυναμιών σε σύστημα εισαγωγής των φοιτητών, μαθησιακούς πόρους και φοιτητική στήριξη.
