Για πρώτη φορά μετά από 46 χρόνια, επιτράπηκε η πρόσβαση στην παραλία των Βαρωσίων, στα Κατεχόμενα. Ο μη αναγνωρισμένος από τη διεθνή κοινότητα πρωθυπουργός των Τουρκοκυπρίων μάχεται για την επανεκλογή του την Κυριακή.
Εκατοντάδες άτομα συγκεντρώθηκαν γύρω από την πύλη, που φυλασσόταν από την τουρκοκυπριακή αστυνομία, την Πέμπτη, για να περπατήσουν στον φρεσκοστρωμένο δρόμο από άσφαλτο που οδηγεί στην παραλία, που κάποτε υπήρξε το στολίδι του τουριστικού θέρετρου της Αμμοχώστου. Ο δρόμος ήταν περιφραγμένος με ταινία απαγόρευσης κυκλοφορίας, προκειμένου οι πεζοί να μην προσεγγίσουν τα σπίτια με τα σπασμένα παράθυρα και τις κλειστές επιχειρήσεις. Πολλά από τα εγκαταλελειμμένα κτίρια είναι πλέον καλυμμένα από βλάστηση.
Οι Ελληνοκύπριοι κάτοικοι των Βαρωσίων αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την πόλη μετά την τουρκική εισβολή του 1974. Η περιοχή τέθηκε υπό τουρκικό στρατιωτικό έλεγχο, αποκλείστηκε και αφέθηκε στη φθορά του χρόνου.
«Ένας πόνος χωρίς παρηγοριά»
Για ορισμένους, όπως μια γυναίκα που παρευρέθηκε στο άνοιγμα της παραλίας καλυμμένη με μια τουρκική και μια τουρκοκυπριακή σημαία, ήταν μια στιγμή χαράς, η ευκαιρία της να δει με τα ίδια της τα μάτια μια «ιστορική» στιγμή, όπως δήλωσε σε ξένα ΜΜΕ. Για άλλους, όμως, όπως ο Ελληνοκύπριος με καταγωγή από τα Βαρώσια, Κυριάκος Χαραλαμπίδης, που παρακολούθησε το γεγονός από την τηλεόραση του σπιτιού του στη Λευκωσία, ήταν μια στιγμή γεμάτη πόνο και πικρία. «Παρά το γεγονός ότι το περίμενα, ανατρίχιασα κοιτάζοντας αυτά τα γνώριμα μέρη», δήλωσε ο Χαραλαμπίδης, θεατρικός συγγραφέας, στο Associated Press. «Είναι ένας πόνος χωρίς παρηγοριά… Τα Βαρώσια χάθηκαν».
«Είναι μια φρικτή μέρα», δήλωσε από την πλευρά της η ιστορικός και αρχαιολόγος Άννα Μαραγκού, η οποία ήταν μόλις 22 ετών όταν αναγκάστηκε να διαφύγει.
Πρώην κάτοικοι των Βαρωσίων πραγματοποίησαν διαμαρτυρία το βράδυ της Πέμπτης, στο οδόφραγμα της Δερύνειας.
«Τα Βαρώσια να παραδοθούν στους ιδιοκτήτες τους»
«Πώς μπορεί κανείς να μην είναι ανάστατος με αυτά που είδαμε σήμερα;», δήλωσε ο Ελληνοκύπριος δήμαρχος της Αμμοχώστου, Σίμος Ιωάννου. «Τα Βαρώσια θα έπρεπε να έχουν ήδη παραδοθεί στους πραγματικούς ιδιοκτήτες τους. Πρόκειται για άσκηση ψυχολογικής πίεσης».
Ο πρόεδρος της Κύπρου, Νίκος Αναστασιάδης, αποκάλεσε την κίνηση «παράνομη». Ήδη η ελληνοκυπριακή πλευρά έχει καταδικάσει την κίνηση και έχει ανακοινώσει την πρόθεσή της να προσφύγει στο συμβούλιο ασφαλείας του ΟΗΕ. Η Ρωσία επίσης αποκάλεσε το άνοιγμα της παραλίας απαράδεκτο. Τόσο ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, όσο και ο υπάτος εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική και την Πολιτική Ασφαλείας, Ζοζέπ Μπορέλ, έχουν εκφράσει ανησυχίες για την κίνηση, η οποία όπως λένε θα μπορούσε να αυξήσει την ένταση και να υπονομεύσει κάθε νέα προσπάθεια επανέναρξης των διαπραγματεύσεων.
Η απόφαση, που ελήφθη από την Τουρκία και το τουρκοκυπριακό κράτος που έχει αναγνωριστεί μόνο από την Άγκυρα έχει καταδικαστεί κατάφωρα από την διεθνώς αναγνωρισμένη ελληνοκυπριακή κυβέρνηση.
Ο Κύπριος πρόεδρος δήλωσε ότι πρόκειται για «σκανδαλώδη παραβίαση του διεθνούς δικαίου» και τα ψηφίσματα του συμβουλίου ασφαλείας του ΟΗΕ που θεωρούν «απαράδεκτο» οποιοδήποτε τμήμα των Βαρωσίων να κατοικηθεί από οποιονδήποτε εκτός των νόμιμων κατοίκων του.
Όμως οι Τούρκοι και οι Τουρκοκύπριοι αξιωματούχοι επιμένουν ότι πρόκειται για μια κίνηση που ωφελεί όλες τις πλευρές, και ότι τα δικαιώματα των Ελληνοκύπριων ιδιοκτητών δεν επηρεάζονται από τη στιγμή που προς το παρόν το μόνο τμήμα που ανοίγει είναι η παραλία. Ο Τούρκος υπουργός εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, επισήμανε ότι αναμένεται απογραφή των ιδιοκτησιών, προκειμένου να αποφασιστεί η τύχη των υπόλοιπων Βαρωσίων.
Το συμβούλιο ασφαλείας του ΟΗΕ σχεδιάζει κλειστές διαβουλεύσεις για τα Βαρώσια την Παρασκευή.
Πηγή: Guardian, AFP, Reuters