Κόμμα αρχηγού ή κόμμα του κόμματος; Το ερώτημα συνεχίζει να αιωρείται στον ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία ενόψει και των νέων διεργασιών για το κόμμα. Οπως εξάλλου ανέφερε η τελευταία απόφαση του Πολιτικού Συμβουλίου του κόμματος, «όλες οι οργανώσεις θα προετοιμάσουν και θα ολοκληρώσουν νομαρχιακές συνδιασκέψεις μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου του 2021 ώστε να συζητηθούν τα κρίσιμα πολιτικά ζητήματα, αλλά και να προκύψουν νέες ενιαίες νομαρχιακές επιτροπές σε όλη την Ελλάδα».
Μια όχι και τόσο εύκολη υπόθεση αφού, όπως προβλέπουν γνώστες του παρασκηνίου της Κουμουνδούρου, εδώ θα παιχθεί το επόμενο μπρα ντε φερ πασοκογενών – κομματικών με επίδικο αυτή τη φορά τις ποσοστώσεις των μελών για τις νέες οργανώσεις. Για άλλους πάλι θα επαναληφθεί το επεισόδιο μεταξύ αυτών που θέλουν ένα περονικό κόμμα με τον Αλέξη Τσίπρα παντοδύναμο και εγγυητή της διεύρυνσης και εκείνων που θέλουν Αλ. Τσίπρα αλλά και ένα δυνατό κόμμα με εσωτερική συλλογική λειτουργία ως θεσμικό και πολιτικό αντίβαρο.
Πινγκ πονγκ δηλώσεων
Η εβδομάδα πάντως που πέρασε είχε δύο διαφορετικά χτυπήματα που αποτυπώνουν τις δύο διαφορετικές αντιλήψεις εντός ΣΥΡΙΖΑ για τον ρόλο του προέδρου. Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος διατήρησε μια είδους ένταση αφού στο «Βήμα της Κυριακής» είπε μεταξύ άλλων: «Φυσικά δεν υποτιμώ τη συμβολή των προσωπικοτήτων, για παράδειγμα ο ΣΥΡΙΖΑ χρωστά στον Αλέξη την έννοια της κυβερνώσας Αριστεράς.
Σε κάθε περίπτωση όμως το αρχηγικό κόμμα – που άλλωστε δεν είναι και στις προθέσεις του Αλέξη – είναι στα αζήτητα της Ιστορίας». Ο Τσακαλώτος εξελίσσεται εντός ΣΥΡΙΖΑ σε δυαδικό πόλο και είναι γνωστό πως στηρίζει ένα συλλογικό κόμμα. Δεν άργησε να του απαντήσει ο Παύλος Πολάκης απ’ τη μεριά των προεδρικών (βασικά της ομάδας των Νίκου Παππά, Ρένας Δούρου κ.λπ.) αν και το πιο πολιτικό χτύπημα έγινε από έναν επίσης προεδρικό της ίδιας παρέας, τον Χρήστο Σπίρτζη: «Δεν μπορεί κανείς να μην αναγνωρίσει τον ιδιαίτερο ρόλο των ηγετών του προοδευτικού κόσμου κατά τις περιόδους που η Αριστερά έγραψε ιστορία και προσέφερε υπηρεσίες στον τόπο, η συμβολή τους είναι αδιαμφισβήτητη» τόνισε, μιλώντας στο Θέμα Radio και συμπλήρωσε: «Δεν μπαίνει θέμα συζήτησης και δεν μπαίνει θέμα συζήτησης και για την τρέχουσα συγκυρία όπου ο Αλέξης Τσίπρας ηγείται του ΣΥΡΙΖΑ. Ας ερωτηθούν και όσοι ψηφίζουν ΣΥΡΙΖΑ για τον ρόλο του προέδρου μας. Ολα τα άλλα περιττεύουν».
Οι τάσεις και οι μάχες
Τι λέει όμως ο ίδιος ο Τσίπρας και πώς καταμερίζονται οι υπόλοιπες τάσεις στη συζήτηση τούτη; Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ επαναλαμβανόμενα το τελευταίο διάστημα τονίζει στους συνομιλητές του πως δεν συμπροεδρεύει, στέλνοντας σαφές μήνυμα προς πολλούς παραλήπτες. Ο ίδιος δεν τάσσεται με ένα αρχηγικό κόμμα αλλά επίσης τάσσεται με τη διεύρυνση. Την τελευταία δεν την βλέπει ως επίδικο μιας θολής ευρείας παράταξης αλλά ενός αριστερού κόμματος που θα είναι ραχοκοκαλιά μιας προοδευτικής παράταξης. Αυτό είναι και το σημείο ισορροπίας σήμερα με τους παλιούς κομματικούς, την ομάδα Βούτση, τους 53 και άλλους.
Και εδώ γίνεται πιο ζωηρή η κουβέντα. Οι της Προοδευτικής Συμμαχίας θέλουν έναν Τσίπρα αρχηγό, που θα καθορίζει τις εξελίξεις. Κυρίως όμως η δική τους ανάγνωση θέλει έναν πανίσχυρο πρόεδρο που θα επιβάλλεται στις δυνάμεις της λεγόμενης αριστερής καθαρότητας και θα λειτουργεί προωθητικά στο κόμμα του 3% – όπως ολίγον βιτριολικά τους λένε. Εδώ θα πρέπει να διευκρινιστεί βέβαια πως και οι της ΠΣ δεν είναι σε ενιαία τροχιά. Οι πιο πασοκογενείς καταγράφονται με την παραπάνω θέση αλλά και η ομάδα των Νίκου Παππά – Παύλου Πολάκη – Χρήστου Σπίρτζη και Γιώργου Τσίπρα. Ακόμη και το πρόσφατο χτύπημα της Ζανέτ Τσίπρα, μέλους της ΚΕ του κόμματος, για υπακοή στη γραμμή (με αιχμή κατά του Ευκλ. Τσακαλώτου), εδώ εγγράφεται. Αυτή η τάση θα δώσει μάχη για καλύτερη ποσόστωση συμμετοχής των πασοκογενών στα όργανα.
Δεν αμφισβητούν, αλλά…
Οι της Προοδευτικής Συμμαχίας, που εγγράφονται στο λεγόμενο μεταρρυθμιστικό προοδευτικό ρεύμα και την Πρωτοβουλία Γέφυρα, έχουν μια άλλη θέση. Είναι γνωστό πως στελέχη όπως ο Νίκος Μπίστης, ο Σωτήρης Βαλντέν, ο Αντώνης Λιάκος, η Μαρία Ρεπούση, ο Παναγιώτης Παναγιώτου, συνομιλούν καλύτερα πάνω σε μια επικράτεια σημείων με την τάση των 53. Εκτός των εθνικών θεμάτων, ας πούμε, συμφωνούν και με τη διαμόρφωση ενός συλλογικού κόμματος με λειτουργία. Με όργανα. Με αναφορά στη διαδρομή της Αριστεράς. Δεν αμφισβητούν τον Τσίπρα αλλά δεν τον βλέπουν ως Περόν.
Στο σχήμα 53 – Γέφυρα αθροίζεται προφανώς και η τρόικα των παλιών: Νίκου Βούτση, Νίκου Φίλη και Πάνου Σκουρλέτη. Ο τελευταίος εξάλλου έχει αμφίσημη σχέση με τον Τσίπρα, ενώ κατηγορήθηκε από τους εσωτερικούς του αντιπάλους πως δεν προχώρησε το άνοιγμα του κόμματος όσο ήταν γραμματέας. Οι Νίκος Βούτσης και Νίκος Φίλης εξελίσσονται σε περισσότερο θεματοφύλακες της ταυτότητας, παρά σε πόλους έντασης και παρά το γεγονός πως ο Φίλης πέρασε από πολλά κύματα στη σχέση του με τον Τσίπρα. Εδώ έχει ενδιαφέρον πως στην παραπάνω συμμαχία καταγράφονται και οι της ομάδας Δημήτρη Βίτσα, που επίσης έχουν σταθερή συνομιλία για θέματα με τους 53 και τους κομματικούς. Η παλιά επίσης φρουρά των Σταθάκη – Δραγασάκη αλλά και Δημήτρη Παπαδημούλη βλέπει με σκεπτικισμό την εξέλιξη του κόμματος σε ένα αμιγώς τσιπρικό κόμμα, ενώ συχνά κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για το σενάριο του μισού δικομματισμού (μια ΝΔ να καλπάζει δηλαδή και έναν ΣΥΡΙΖΑ καθηλωμένο για μακρύ πολιτικό διάστημα). Το μεγάλο μέρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας επίσης καταγράφεται στον πρόεδρο αν και συχνά απαιτείται «πολιτικό μασάζ» για θέματα και παράπονα για τη μη συμμετοχή σε αποφάσεις του κόμματος. Το βέβαιο πάλι είναι πως αν δεν υπάρξει νέα εκλογική ήττα, ο Τσίπρας δεν αμφισβητείται.
Οι πρωτοβουλίες που πρόσφατα πήρε, για αλλαγή γραμματέα και εκπρόσωπο Τύπου, επικαιροποίησαν πως έχει την άνεση των κινήσεων. Η υποχώρηση που έκανε με το πειθαρχικό που τελικώς δεν εισηγήθηκε, δείχνει πάλι πως υπάρχει πόλος που τον ελέγχει ως έναν βαθμό και ο παράγων κόμμα δεν είναι αμελητέος.
