Το Συμβούλιο εξέδωσε σήμερα σύσταση σχετικά με την εφαρμογή συντονισμένης προσέγγισης όσον αφορά τους περιορισμούς της ελεύθερης κυκλοφορίας για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19.
Σκοπός της σύστασης είναι να αποτραπούν οι κατακερματισμοί και οι διαταράξεις και να βελτιωθεί η διαφάνεια και η προβλεψιμότητα για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις.
Τυχόν μέτρα που περιορίζουν την ελεύθερη κυκλοφορία για να προστατέψουν τη δημόσια υγεία πρέπει να είναι αναλογικά, να μην δημιουργούν διακρίσεις και να αίρονται μόλις το επιτρέψει η επιδημιολογική κατάσταση.
Κοινά κριτήρια και χαρτογράφηση για τα κράτη μέλη της ΕΕ
Κάθε εβδομάδα, τα κράτη μέλη θα πρέπει να παρέχουν στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) τα διαθέσιμα στοιχεία σχετικά με τα ακόλουθα κριτήρια:
• αριθμός πρόσφατα γνωστοποιημένων κρουσμάτων ανά 100.000 κατοίκους κατά τις τελευταίες 14 ημέρες,
• αριθμός τεστ ανά 100.000 κατοίκους που πραγματοποιήθηκαν την τελευταία εβδομάδα (ποσοστό τεστ),
• ποσοστό θετικών τεστ που πραγματοποιήθηκαν την τελευταία εβδομάδα (ποσοστό θετικότητας των τεστ).
Με βάση τα δεδομένα αυτά, το ECDC θα πρέπει να δημοσιεύει εβδομαδιαίο χάρτη των κρατών μελών της ΕΕ, κατανεμημένο ανά περιοχές, για να στηρίζει τα κράτη μέλη στη λήψη των αποφάσεών τους. Οι περιοχές θα πρέπει να επισημαίνονται με τα ακόλουθα χρώματα:
• πράσινο εάν το 14ήμερο ποσοστό κοινοποίησης είναι κάτω του 25 και το ποσοστό θετικότητας των τεστ κάτω του 4%,
• πορτοκαλί εάν το 14ήμερο ποσοστό κοινοποίησης είναι κάτω του 50 αλλά το ποσοστό θετικότητας των τεστ είναι 4 % ή υψηλότερο, ή εάν το 14ήμερο ποσοστό ανακοίνωσης κυμαίνεται μεταξύ 25 και 150 και το ποσοστό θετικότητας των τεστ είναι κάτω του 4 %,
• κόκκινο εάν το 14ήμερο ποσοστό κοινοποίησης είναι 50 ή υψηλότερο και το ποσοστό θετικότητας των τεστ είναι 4 % ή υψηλότερο ή εάν το 14ήμερο ποσοστό ανακοίνωσης είναι υψηλότερο του 150,
• γκρίζο εάν δεν υπάρχουν επαρκείς πληροφορίες ή εάν το ποσοστό των τεστ είναι χαμηλότερο από 300.
Περιορισμοί της ελεύθερης κυκλοφορίας
Τα κράτη μέλη δεν θα πρέπει να περιορίζουν την ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων που ταξιδεύουν προς πράσινες περιοχές ή έρχονται από αυτές.
Όταν πρόκειται να αποφασίσουν εάν θα εφαρμόσουν περιορισμούς, θα πρέπει να σέβονται τις διαφορές στην επιδημιολογική κατάσταση μεταξύ πορτοκαλί και κόκκινων περιοχών και να δρουν με αναλογικό τρόπο. Θα πρέπει επίσης να λαμβάνουν υπόψη την επιδημιολογική κατάσταση της επικράτειάς τους.
Κατ’ αρχήν, τα κράτη μέλη δεν θα πρέπει να αρνούνται την είσοδο σε πολίτες που έρχονται από άλλα κράτη μέλη.
Τα κράτη μέλη που θεωρούν αναγκαίο να θεσπίσουν περιορισμούς μπορούν να απαιτούν από άτομα που έρχονται από περιοχές που δεν είναι πράσινες :
• να υποβληθούν σε καραντίνα,
• να υποβληθούν σε τεστ μετά την άφιξη,
τα κράτη μέλη μπορούν να προσφέρουν τη δυνατότητα το τεστ αυτό να αντικατασταθεί με τεστ που διενεργείται πριν την άφιξη.
Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να απαιτούν από άτομα που εισέρχονται στην επικράτειά τους να υποβάλλουν έντυπα εντοπισμού επιβατών. Θα πρέπει να αναπτυχθεί κοινό ευρωπαϊκό έντυπο εντοπισμού επιβατών για πιθανή κοινή χρήση.
Συντονισμός και ενημέρωση του κοινού
Τα κράτη μέλη που προτίθενται να εφαρμόσουν περιορισμούς θα πρέπει να ενημερώνουν πρώτα το θιγόμενο κράτος μέλος, πριν από την έναρξη ισχύος, καθώς και τα άλλα κράτη μέλη και την Επιτροπή. Οι πληροφορίες θα πρέπει να παρέχονται μέχρι και 48 ώρες νωρίτερα.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να παρέχουν στο κοινό σαφείς, αναλυτικές και έγκαιρες πληροφορίες σχετικά με τυχόν περιορισμούς και απαιτήσεις. Κατά γενικό κανόνα, οι πληροφορίες αυτές θα πρέπει να δημοσιεύονται 24 ώρες πριν από την έναρξη ισχύος των μέτρων.
Γενικές πληροφορίες
Η απόφαση επιβολής περιορισμών στην ελεύθερη κυκλοφορία για την προστασία της δημόσιας υγείας παραμένει ευθύνη των κρατών μελών· ωστόσο, ο συντονισμός για το θέμα αυτό είναι ουσιαστικής σημασίας. Από το Μάρτιο του 2020, η Επιτροπή έχει εκδώσει σειρά κατευθυντήριων γραμμών και ανακοινώσεων με σκοπό τη στήριξη των συντονιστικών προσπαθειών των κρατών μελών και τη διασφάλιση της ελεύθερης κυκλοφορίας εντός της ΕΕ. Συζητήσεις για το θέμα αυτό πραγματοποιήθηκαν επίσης στο πλαίσιο του Συμβουλίου.
Στις 4 Σεπτεμβρίου, η Επιτροπή υπέβαλε σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ σχέδιο σύστασης του Συμβουλίου για συντονισμένη προσέγγιση όσον αφορά τους περιορισμούς της ελεύθερης κυκλοφορίας.
Η σύσταση του Συμβουλίου δεν αποτελεί νομικά δεσμευτική πράξη. Οι αρχές των κρατών μελών είναι αρμόδιες για την εφαρμογή του περιεχομένου της σύστασης.
