Κώστας Κωνσταντίνου
Η Αίγυπτος παρουσιάζεται ιδιαίτερα ανήσυχη όχι μόνο για την αυξανόμενη ανάμειξη της Τουρκίας σε όλες τις περιφερειακές διενέξεις αλλά ιδιαίτερα για τον τρόπο με τον οποίο η Αγκυρα εμπλέκει πλέον και χρησιμοποιεί ανοιχτά τον ισλαμιστικό παράγοντα.
Η ανησυχία του Καΐρου κατατέθηκε και μάλιστα εμφαντικά στην 8η Τριμερή Σύνοδο Κορυφής Κύπρου – Ελλάδας – Αιγύπτου η οποία πραγματοποιήθηκε στη Λευκωσία την περασμένη Τετάρτη από τον ίδιο τον αιγύπτιο πρόεδρο Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι στις συζητήσεις του τόσο με τον Πρωθυπουργό όσο και με τον πρόεδρο της Κύπρου Νίκο Αναστασιάδη.
Το Κάιρο, σύμφωνα με πληροφορίες, μετέφερε στις ηγεσίες Ελλάδας και Κύπρου το μήνυμα ότι το ζήτημα αυτό – ένα ζήτημα το οποίο αφορά το μέτωπο στη Λιβύη, την ίδια την εσωτερική ασφάλεια της Αιγύπτου και τον κρίσιμο προς αυτή την κατεύθυνση έλεγχο των ισλαμιστών στη χώρα αλλά και ευρύτερα την περιοχή – είναι εξαιρετικής σημασίας για την Αίγυπτο. Και συναφώς, ζήτησε από τους κ. Μητσοτάκη και Αναστασιάδη όπως το κρατήσουν ψηλά στην ατζέντα, όχι μόνο των τριμερών επαφών αλλά και των δικών τους κινήσεων προς τρίτες χώρες.
Προς αυτή την κατεύθυνση ή καλύτερα και προς αυτήν, διότι αφορούσε και τα καθ’ ημάς κρίνεται ότι ήταν και η δήλωση του Πρωθυπουργού πως η Τουρκία «φαντασιώνεται αυτοκρατορικές πρακτικές, με επιθετικές δράσεις από τη Συρία μέχρι τη Λιβύη, από τη Σομαλία μέχρι την Κύπρο, από το Αιγαίο μέχρι τον Καύκασο, πότε ζωγραφίζοντας αυθαίρετους χάρτες, πότε υπογράφοντας άκυρα μνημόνια και πότε ψηφίζοντας έωλους εσωτερικούς νόμους για θέματα που ρυθμίζονται με διεθνείς κανόνες».
Η αναφορά δεν είχε να κάνει μόνο με τα του Αιγαίου και της Κύπρου αλλά και με το ζήτημα της Αιγύπτου η οποία παρακολουθεί με ανησυχία την Τουρκία να παίζει το χαρτί των ισλαμιστών στον Καύκασο και αλλού και, ουδόλως δείχνει να πείθεται από τις προσπάθειες της Αγκυρας να την προσεγγίσει με κινήσεις όπως οι δηλώσεις του επικεφαλής των συμβούλων του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, Γιασίν Ακτάι, πριν από ένα μήνα περίπου, ο οποίος είχε προσπαθήσει να παρουσιάσει μια εικόνα θετικών παρασκηνιακών επαφών και σχέσεων Αγκυρας – Καΐρου για να λάβει άμεσα την απάντηση από τον αιγύπτιο υπουργό Εξωτερικών Σαμέχ Σούκρι ότι αυτό που αφορά το Κάιρο είναι οι ενέργειες όχι οι δηλώσεις και πως όταν οι δηλώσεις δεν συμφωνούν με τις ενέργειες τότε δεν υπάρχει αντικείμενο συζήτησης.
Ισορροπίες
Από την άλλη βέβαια, το Κάιρο και ειδικά ο Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι αποφεύγουν την κατά μέτωπο σύγκρουση με την Αγκυρα και ενδεικτικό αυτής της μικρής αλλά ουσιώδους αλλαγής κατά πολλούς παρατηρητές στη στάση του Καΐρου είναι και το γεγονός ότι στις δικές του δηλώσεις στη Λευκωσία ο Αλ Σίσι απέφυγε να αναφερθεί ευθέως στην Τουρκία παρότι τη φωτογράφισε, αφήνοντας έτσι μια μικρή χαραμάδα στην όποια δυνατότητα επικοινωνίας με την Τουρκία και ταυτόχρονα στην Αθήνα και τη Λευκωσία τις πιο ξεκάθαρες τοποθετήσεις.
Χαρακτηριστικό είναι πως στις δηλώσεις του αυτές, στη Λευκωσία, ο Αλ Σίσι τόνισε την ανάγκη αντιμετώπισης πολιτικών έντασης στην ανατολική Μεσόγειο και τις χώρες οι οποίες εξοπλίζουν και χρηματοδοτούν την τρομοκρατία και πως η χώρα του «δεν χρησιμοποιεί το ζήτημα της μετανάστευσης για να εκβιάζει τους εταίρους της στην Ευρώπη όπως κάνουν άλλες χώρες». Μια αναφορά που αφορούσε την Αγκυρα.
Η τακτική αυτή δεν σημαίνει κάτι επί της ουσίας και δεν τη μειώνει καθώς δεν είναι ούτε νέα ούτε ασυνήθιστη για την προσέγγιση του Καΐρου το οποίο διαχρονικά προτιμά να αφήνει στον Τύπο της χώρας τις επιθέσεις ενάντια σε κράτη με τα οποία η Αίγυπτος βρίσκεται σε αντιπαράθεση. Ειδικά η Τουρκία του Ταγίπ Ερντογάν είναι ένα από τα… αγαπημένα θέματα του αιγυπτιακού Τύπου.
Ανησυχία
Και όσο κι αν η Αίγυπτος προσπαθεί να κρατήσει όποιες ισορροπίες μπορεί, ξεκάθαρο είναι πως ανησυχεί ιδιαίτερα για τις τουρκικές κινήσεις οι οποίες συνήθως είναι απρόβλεπτες και δεν εντάσσονται κατ’ ανάγκην σε μια συγκεκριμένη στρατηγική ή έστω σε μια βατή στον έξω κόσμο στρατηγική της σημερινής Αγκυρας.
Το πιο πιθανόν λοιπόν είναι πως το Κάιρο, μιλώντας για την τρομοκρατία, ήθελε να επιστήσει την προσοχή Αθηνών και Λευκωσίας και σε αυτή την πτυχή η οποία ομολογουμένως δείχνει να τυγχάνει ολοένα και μεγαλύτερης εκμετάλλευσης από την Αγκυρα. Ειδικά η έκκληση να μην υποβαθμίζεται αυτός ο παράγοντας και μαζί οι κινήσεις της Τουρκίας σε όλα τα μέτωπα, όπως ελέγχθη σύμφωνα με κυβερνητική πηγή στη Λευκωσία, δείχνει πως η Αίγυπτος καταλήγει ενδεχομένως σε κάποια εκτίμηση για το προς τα πού μπορεί να κινείται σε αυτό το πεδίο η Αγκυρα.
Η Ρωσία
Είναι σαφές τέλος πως η Αίγυπτος προσπαθεί να προσεγγίσει όλες τις υπόλοιπες περιφερειακές δυνάμεις και τους παίκτες στην περιοχή και προς αυτή την κατεύθυνση είναι και η ανακοίνωση, προ ημερών, των πρώτων στα χρονικά κοινών ασκήσεων με τη Ρωσία στη Μαύρη Θάλασσα. Μια κίνηση με μηνύματα ξεκάθαρα προς την Αγκυρα και μόνο.
Στη σχετική ανακοίνωση του ρωσικού υπουργείου Αμύνης, αναφέρεται πως στην άσκηση οι δύο χώρες «θα επεξεργαστούν κοινά καθήκοντα για την προστασία των θαλάσσιων διαδρομών από διάφορες απειλές».
Το είδος και κυρίως το μέγεθος των προερχόμενων από την Αγκυρα απειλών – εν όλω – αλλά και των φόβων του Καΐρου ήταν που αποτυπώθηκε όπως όλα δείχνουν και στην έκκληση Αλ Σίσι, την έκκληση να μην υποβαθμιστεί ο παράγοντας της προώθησης της τρομοκρατίας σε όλα τα μέτωπα από την Τουρκία. Το βέβαιο είναι πως Ελλάδα και Κύπρος, κατέγραψαν και επεξεργάζονται με προσοχή την έκκληση αυτή.
