Ήταν η ευκολότερη πιθανή ερώτηση, στην πιο ήπια πιθανή συνέντευξη. «Αναφέρετέ μας μία από τις κορυφαίες σας προτεραιότητες για τη δεύτερη θητεία σας», είπε στον Ντόναλντ Τραμπ ο Σον Χάνιτι του Fox News τον Ιούνιο.
Όμως η απάντηση δεν ήρθε ποτέ. Ο Τραμπ μουρμούρισε ότι «η λέξη εμπειρία είναι μια πολύ σημαντική λέξη», σημείωσε ότι πριν γίνει πρόεδρος μόλις που είχε πάει στην Ουάσινγκτον και δεν είχε πολλές γνωριμίες. «Κάνεις κάποια λάθη», συνέχισε ο πρόεδρος. «Διαλέγεις ένα βλάκα σαν τον Μπόλτον, που το μόνο που ήθελε να κάνει ήταν να βομβαρδίσει τους πάντες. Δεν χρειάζεται να βομβαρδίσεις τους πάντες. Δεν είναι ανάγκη να σκοτώσεις κόσμο».
Φόβοι για ακραία πόλωση
Από τη θέση του προέδρου, ο Τραμπ μόλις που έχει αναφερθεί σε οποιοδήποτε όραμά του για την περίπτωση της επανεκλογής του σε οποιαδήποτε άλλη δημόσια εμφάνισή του έκτοτε. Όμως οι επικριτές του δεν έχουν μεγάλες αμφιβολίες για το πώς θα μπορούσε να μοιάζει μια δεύτερη τετραετία Τραμπ, αναφέρει ο Guardian. Περιμένουν περαιτέρω άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ των φτωχών και των πλούσιων, της δικαιοσύνης και του ρατσισμού, της αλήθειας και των ψεμάτων. Πιστεύουν ότι η πολιτική πόλωση της Αμερικής θα μπορούσε να φτάσει σε επικίνδυνα άκρα.
Ο Μπιλ Γκάλστον, πρώην σύμβουλος πολιτικής του Μπιλ Κλίντον, δήλωσε σε συζήτηση που πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα από τη δεξαμενή σκέψης Brookings Institution: «Η μεθοδολογία του Τραμπ, τόσο ως υποψηφίου όσο και κατά την πρώτη θητεία του δεν είχε ως στόχο της ένωση των Αμερικανών. Στόχος του ήταν η ενίσχυση των αντιθέσεων, η δημιουργία παθών και στις δύο πλευρές».
«Δεν πιστεύω ότι ήταν μια στρατηγική την οποία μπορεί να σταματήσει όποτε θέλει. Πιστεύω ότι είναι σημαντικό κομμάτι της προσωπικότητάς του και επομένως δεν θα περίμενα οι πιθανότητες ενότητας σε μια δεύτερη θητεία Τραμπ να είναι μεγαλύτερες σε σχέση με την πρώτη».
Τι αναφέρει το πρόγραμμα Τραμπ
Το Ρεπουμπλικανικό κόμμα έσπασε την παράδοσή του με την απουσία ανακοίνωσης νέας πλατφόρμας πολιτικών στο εθνικό συνέδριο. Όμως τον Αύγουστο, η προεκλογική εκστρατεία του Τραμπ δημοσίευσε έναν σκελετό 49 σημείων με «κεντρικές προτεραιότητες της δεύτερης θητείας».
Περιλαμβάνει: Δημιουργία 10 εκατ. θέσεων εργασίας σε 10 μήνες, ανάπτυξη εμβολίου κοροναϊού μέχρι το τέλος του 2020, επαναφορά θέσεων εργασίας στον τομέα των κατασκευών από την Κίνα, διδασκαλία της αμερικανικής αποστασιοποίησης, επίθεση κατά της παγκοσμιοποίησης με τη μορφή των διεθνών οργανισμών που βλάπτουν τους Αμερικανούς πολίτες και προσφυγή στη δικαιοσύνη κατά εξτρεμιστικών οργανώσεων «όπως οι Antifa».
Συνεχίζει: Διακοπή επιδομάτων, υγειονομικής περίθαλψης και διδάκτρων πανεπιστημίων που προέρχονται από τη φορολογία προς τους παράτυπους μετανάστες, διακοπή των πολέμων και επιστροφή των στρατιωτών στις ΗΠΑ, συνέχιση των αλλαγών στο ανώτερο αλλά και τα κατώτερα δικαστήρια, προστασία των αγέννητων ζωών με όλα τα διαθέσιμα μέσα.
Πιο σημαντικά τα όσα δεν αναφέρονται
Όμως οι λεπτομέρειες απουσιάζουν. Ίσως εκείνα που έχουν τη μεγαλύτερη σημασία να είναι οι πληροφορίες που λείπουν από την προεκλογική εκστρατεία του Τραμπ. Αν καταφέρει να καταργήσει τη νομοθεσία Ομπάμα για την ιατρική περίθαλψη, πιθανώς στο ανώτατο δικαστήριο πριν τη 10η Νοεμβρίου, ακόμη δεν είναι ξεκάθαρο με ποιο τρόπο θα την αντικαταστήσει ή πώς σκοπεύει να προστατεύσει τα εκατομμύρια πολιτών με υποκείμενα νοσήματα.
Ποτέ δεν υπήρξε εθνική στρατηγική για την καταπολέμηση της πανδημίας του κοροναϊού και δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι θα υπάρξει κάποια στη διάρκεια της δεύτερης θητείας του – τουλάχιστον όχι κάποια που θα ασχολείται με οτιδήποτε πέρα από τις οικονομικές επιπτώσεις. Ο Μαρκ Μέντοουζ, προσωπάρχης του Λευκού Οίκου παραδέχτηκε πριν μια εβδομάδα ότι δεν στοχεύουν στον έλεγχο της πανδημίας. Αν οι ελπίδες του Τραμπ βρίσκονται στο εμβόλιο, εξακολουθεί να παραμένει αβέβαιο το πόσο άμεσα αυτό πρόκειται να διανεμηθεί και να χορηγηθεί στους πολίτες.
Deja Vu
Γενικώς, οι εξαγγελίες του Τραμπ παραμένουν οι ίδιες με το 2016: Σκληρή αντιμεταναστευτική πολιτική, κατάργηση σημαντικών νομοθεσιών και πάταξη της διαφθοράς. Τον Ιούλιο ο Χάνιτι του έδωσε την ευκαιρία να περιγράψει το πρόγραμμά του. Τότε, ο Τραμπ ξεκίνησε με τον κοροναϊό: «Θα εξοντώσουμε τον αόρατο εχθρό. Θα ξαναχτίσουμε την οικονομία. Θα ξαναφέρουμε πίσω τις δουλειές από όλες αυτές τις ξένες χώρες που έκλεψαν τις δουλειές μας με αυτές τις απαίσιες εμπορικές συμφωνίες. Θα συνεχίσουμε να κάνουμε εξαιρετικές εμπορικές συμφωνίες. Θα τελειώσουμε το χτίσιμο του τοίχου μας [με το Μεξικό]».
Για τους Δημοκρατικούς, το ενδεχόμενο μιας δεύτερης θητείας Τραμπ είναι το εφιαλτικό σενάριο που θα στείλει την Αμερική σε ένα μονοπάτι χωρίς επιστροφή και θα σπρώξει τον πλανήτη και το κλίμα στην καταστροφή. Θα αισθανθεί δικαιωμένος και ελεύθερος, υποστηρίζουν, να εντείνει τις επιθέσεις του σε νόρμες και θεσμούς, ολοκληρώνοντας την αποπομπή όλων των αξιωματούχων που θεωρεί ότι δεν του είναι πιστοί. Το Axios δημοσίευσε την περασμένη εβδομάδα ότι αν ο Τραμπ επιτύχει την επανεκλογή του, θα απολύσει άμεσα τον διευθυντή του FBI, Κρίστοφερ Ρέι και ενδεχομένως και τη διευθύντρια της CIA, Τζίνα Χάσπελ και τον υπουργό άμυνας Μαρκ Έσπερ.
Ο Τόνι Σπαρκ, που έγραψε εκ μέρους του Τραμπ το βιβλίο του The Art of the Deal, όμως πλέον ανήκει στους επικριτές του, δήλωσε: «Πάντα πιέζει τα πράγματα μέχρι εκεί που πιστεύει ότι τον παίρνει, και αυτό είναι ο μοναδικός του φραγμός. Με άλλα λόγια, αν πίστευε ότι θα γλιτώσει, θα πυροβολούσε ανθρώπους στην 5η Λεωφόρο»
«Αν επανεκλεγεί, πιστεύω ότι θα αισθανόταν ότι έχει τη δικαιοδοσία και τη δύναμη που θα μπορεί τουλάχιστον να δοκιμάσει να εξασκήσει να καταστήσει δυνατά για τον εαυτό του πράγματα που θα μας έκαναν να ξεχάσουμε αν χρωστάει χρήματα σε άλλες χώρες από δάνεια που έχει πάρει».
Ενίσχυση του μίσους
Μια νίκη του Τραμπ θα ερμηνευόταν επίσης και ως απόδειξη ότι οι φυλετικές αντιδράσεις εναντίον του Μπαράκ Ομπάμα έχουν ολοκληρωθεί, ανοίγοντας ένα κουτί της Πανδώρας γεμάτο με ρατσισμό, αντισημιτισμό, ομοφοβία και σεξισμό. Οι υποστηρικτές ακροδεξιών οργανώσεων και θεωριών συνωμοσίας θα είχαν περισσότερη δύναμη από ό,τι σε οποιαδήποτε άλλη στιγμή στη σύγχρονη ιστορία. Επικρατεί φημολογία ότι ο Λευκός Οίκος προετοιμάζει ακραία καταστολή της μετανάστευσης.
Υπάρχει και ένα πράγμα στο οποίο συμφωνούν όλες οι πλευρές: Ο Τραμπ δεν πρόκειται να κάνει κάποια στροφή ή να αλλάξει πορεία. Η δεύτερη θητεία του θα έμοιαζε πολύ με την πρώτη, απλώς θα ήταν ακόμη πιο τεταμένη, και θα μπορούσε να στείλει διεθνώς το μήνυμα ότι οι ΗΠΑ είναι μια υπερδύναμη σε παρακμή. Ο άνδρας που κατονομάστηκε «υποψήφιος του χάους» από τον αντίπαλό του, Τζο Μπάιντεν κατά τη διάρκεια των εκλογών του 2016, θα μπορούσε να αφήσει το στίγμα του στην ιστορία μέσα από δύο χαώδεις θητείες.
«Δεν θέλει να μάθει»
Ο Λέον Πανέτα, πρώην υπουργός άμυνας και διευθυντής της CIA, δήλωσε στον Guardian: «Για πολύ καιρό έλεγα στον εαυτό μου ότι είναι θέμα χρόνου μέχρι να καταλάβει τι πρέπει να κάνει για να αποκτήσει μια βελτιωμένη υστεροφημία. Όμως το συμπέρασμα είναι πως δεν είναι άνθρωπος που μαθαίνει – δε θέλει να μάθει – και κατά βάση θα συνεχίσει να κάνει τα πράγματα που έκανε τα πρώτα τέσσερα χρόνια και στη δεύτερη τετραετία, πιθανώς αυξάνοντας την καταστροφή που έχει προκαλέσει στη δημοκρατία μας».
«Ο τρόπος που αντιμετωπίζει τον κοροναϊό είναι απλώς ένα καλό παράδειγμα ότι δεν πρόκειται να παραδεχτεί την αποτυχία του ό,τι και αν συμβεί. Σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να κάνει αυτά που χρειάζεται για να τον ελέγξει. Σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να ακούσει τους συμβούλους ή τους πιο έμπειρους ανθρώπους που αντιλαμβάνονται αυτά τα ζητήματα», προσθέτει ο Πανέτα.
«Και για αυτό το λόγο, αν ο Τραμπ λειτουργήσει ανεξέλεγκτα για άλλη μία τετραετία, δεν βλέπω τι άλλο μπορεί να φέρει στη χώρα μας εκτός από προβλήματα».