Η χθεσινή ήταν μια μέρα χωρίς επισκέπτες μπροστά από το εκδοτήριο της Νότιας Κλιτύος στην Ακρόπολη. Τουλάχιστον για όση ώρα διήρκεσε η δική μας αυτοψία, με αφορμή τη διαμόρφωση των νέων διαδρομών στον Ιερό Βράχο, τις αντιδράσεις στα social media και την ξεκάθαρη τοποθέτηση του καθ’ ύλην αρμόδιου ακαδημαϊκού Μανόλη Κορρέ.
Η περισχοίνιση που περιορίζει την πρόσβαση λόγω των εργασιών, οι πλαστικοί κώνοι και οι δίχρωμες κορδέλες που απαγορεύουν την είσοδο έχουν ενισχύσει την εικόνα εργοταξίου, που έτσι κι αλλιώς έχει η Ακρόπολη σε διαφορετικές περιόδους, ανάλογα με τα έργα που είναι σε εξέλιξη. Από τη βορειοανατολική πλευρά του Ερεχθείου μπορέσαμε να δούμε τους οξυγονοκολλητές να δουλεύουν για την εγκατάσταση του αναβατορίου που προορίζεται για τα άτομα με κινητικά προβλήματα. «Επρεπε να γίνει αυτό το έργο, διότι οι επισκέπτες γλιστρούσαν» μας λέει μια συμβασιούχος φύλακας του χώρου και μας δείχνει ένα σημείο από την υφιστάμενη, ηλικίας 44 ετών, διάστρωση στη βόρεια πλευρά του Παρθενώνα που είναι υπό διάλυση. «Απλώς δεν περιμέναμε να είναι τόσο μεγάλη η παρέμβαση μπροστά στα Προπύλαια», συνεχίζει.
Στις 3 Δεκεμβρίου
Η νέα διάστρωση που θα ολοκληρωθεί στις 3 Δεκεμβρίου, οπότε γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία, θα ξεκινά από τα Προπύλαια, θα διατρέχει τη βόρεια πλευρά του Παρθενώνα – θέση που επιτρέπει την απρόσκοπτη θέαση της νότιας πλευράς του Ερεχθείου και της πρόστασης με τις Καρυάτιδες – και θα φτάνει ως την ανατολική πλευρά του μνημείου. Μια δεύτερη διαδρομή θα ξεκινά από το αναβατόριο, που βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του Βράχου, δίπλα στο Ερέχθειο, και θα ενώνεται με την κεντρική.
Η χρήση των νέων διαστρώσεων, αν και κατά κύριο λόγο έχει συνδεθεί με τους επισκέπτες που αντιμετωπίζουν κινητικά προβλήματα, επί της ουσίας θα διευκολύνει τόσο τους γονείς που φτάνουν στον χώρο με παιδιά σε καρότσια, όσο και το σύνολο των επισκεπτών μεγαλύτερης ηλικίας που δυσκολεύονται να περπατήσουν στο ανώμαλο και ολισθηρό έδαφος της Ακρόπολης, ενώ παράλληλα θα διευκολύνει και τη μεταφορά υλικών για τις εργασίες αναστήλωσης που είναι σε εξέλιξη επί του Ιερού Βράχου.
Δύο ξεναγοί που στέκονταν στην είσοδο χθες αναζητώντας πελάτες ήταν πρόθυμοι να συζητήσουν τη διαμόρφωση διαδρομών. «Η αλήθεια είναι ότι μας ξάφνιασε η εικόνα. Κι εμείς δεν ανήκουμε σε εκείνους που έχουν να ανέβουν 20 χρόνια στην Ακρόπολη. Είμαστε εδώ καθημερινά», μας λένε ζητώντας μας να τηρήσουμε την ανωνυμία.
«Πρόκειται για ένα αναγκαίο έργο, δεν τίθεται συζήτηση. Η εικόνα που, όπως μας είπαν, δεν είναι ολοκληρωμένη, με την πρώτη ματιά παραπέμπει σε τσιμέντο. Αλλά μας είπαν ότι θα βελτιωθεί η εντύπωση που θα δίνεται στους επισκέπτες μετά το πέρας του έργου. Για μας το σημαντικότερο πρόβλημα είναι ότι διαπλατύνθηκε πολύ ο κεντρικός διάδρομος και σχηματίστηκε μια πλατεία που εκτιμούμε ότι σε περιόδους μεγάλης προσέλευσης θα δημιουργεί πρόβλημα, διότι όλοι οι ξεναγοί θα στεκόμαστε σε αυτό το πλατύ σημείο διέλευσης για να μιλήσουμε στα γκρουπ, προκαλώντας συμφόρηση στην κυκλοφορία των επισκεπτών».
Τεχνητός λίθος
Ανεβαίνοντας προς τον Ιερό Βράχο, στεκόμαστε στις διαδρομές που έχουν διαμορφωθεί στη Νότια Κλιτύ για την κίνηση των ατόμων με κινητικά προβλήματα. Αν και είναι σαφές πως πρόκειται για τεχνητό λίθο, η εικόνα τους είναι πλήρως ενταγμένη στον χώρο – φέρουν βεβαίως και την πατίνα των ετών και της χρήσης – σε τέτοιο βαθμό που περνούν σχεδόν απαρατήρητες από τους επισκέπτες. Θα είναι έτσι άραγε και η εικόνα πέριξ του Παρθενώνα;
Από τη στιγμή που φτάσαμε στα Προπύλαια ήταν σαφές ότι κάτι διαφορετικό συνέβαινε. Την ησυχία του αρχαιολογικού χώρου τάραζαν μηχανήματα, ο ήχος των οποίων θύμιζε κομπρεσέρ, ηλεκτρικές σκούπες και γενικά θορύβους που δεν παρέπεμπαν στους γνώριμους του εργοταξίου των έργων αναστήλωσης της Ακρόπολης, με τους οποίους είναι εξοικειωμένοι κυρίως οι πολύ πρωινοί και όχι οι μεσημεριανοί επισκέπτες.
Οσο πλησιάζαμε προς την έξοδο από τα Προπύλαια, μια ομάδα ανδρών με κίτρινα γιλέκα και στο μεγαλύτερο ποσοστό τους χωρίς μάσκες αποδεικνυόταν πως ήταν η πηγή των ανοίκειων θορύβων. Με σβουράκια σήκωναν σκόνη, με ηλεκτρική σκούπα τη μάζευαν, ενώ πιο πέρα τσιμεντένια ρείθρα μετακινούνταν με ειδικό μηχανοκίνητο όχημα που είχε μπροστά του μια «κουτάλα» σαν εκείνη των εκσκαφέων. Με δυο λόγια, ένα εργοτάξιο σε πλήρη εξέλιξη.
Οι τουρίστες
Κι όσο τους παρατηρούσαμε δεν καταλάβαμε πως από τον ξύλινο διάδρομο του εσωτερικού των Προπυλαίων που παραπέμπει σε ντεκ σκάφους βρεθήκαμε πάνω στη νέα διαμόρφωση: μια μεγάλη επιφάνεια, πολύ μεγαλύτερη από την προηγούμενη, που σχεδόν καλύπτει ολόκληρη την πρόσοψη των Προπυλαίων σε χρώμα γκρι. Για όσους – Ελληνες – ήταν ενημερωμένοι ότι το συγκεκριμένο υλικό περιέχει μόλις 12% τσιμέντο η έκπληξη περιοριζόταν μόνο στο εύρος της επέμβασης.
Οσοι δεν γνώριζαν – Ελληνες πάντα – ρωτούσαν τους φύλακες λεπτομέρειες για τις εν εξελίξει εργασίες. Οι τουρίστες έδειχναν εντελώς αδιάφοροι για την εικόνα. Δεν έμοιαζαν να ενοχλούνται, ούτε τη σχολίαζαν, καθώς προφανώς δεν είχαν μέτρο σύγκρισης με την προηγούμενη κατάσταση.
Αρέσει ή δεν αρέσει (κυρίως σε χρήστες των social media) η νέα διαμόρφωση, είναι βέβαιο ότι δίνει μια αίσθηση ασφάλειας στον επισκέπτη, την οποία μπορεί να διαπιστώσει αμέσως: λόγω των εργασιών καλείται μετά τη νέα σταθερή διάστρωση να περπατήσει πάνω στον ολισθηρό βράχο και εν συνεχεία στην κακής ποιότητας διαμόρφωση στη νότια πλευρά του Παρθενώνα.