«Φιλική ατμόσφαιρα». Με αυτή τη φράση περιέγραψε ο Νίκος Αναστασιάδης το κλίμα της πρώτης – και άτυπης – συνάντησής του με τον νέο τουρκοκύπριο ηγέτη Ερσίν Τατάρ, επιστρέφοντας προχθές βράδυ στο Προεδρικό Μέγαρο από την οικία της ειδικής αντιπροσώπου του γ.γ. του ΟΗΕ στην Κύπρο, Ελίζαμπεθ Σπέχαρ. Φρόντισε δε να τονίσει στους δημοσιογράφους πως «χωρίς αμφιβολία, υπάρχει διάσταση απόψεων». Μεγάλη. Οπως αναμενόταν.
Ξεκάθαρος ο Τατάρ
Οι δύο ηγέτες συμφώνησαν να απαντήσουν θετικά σε μία πρόσκληση του γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες για σύγκληση – άτυπης επίσης – πενταμερούς διάσκεψης εν ευθέτω χρόνω (πενταμερής σημαίνει, Ελληνοκύπριοι, Τουρκοκύπριοι και οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις, Ελλάδα, Τουρκία και Βρετανία) κι αυτό παρά το γεγονός ότι τα τελευταία 24ωρα η ελληνοκυπριακή πλευρά διεμήνυε προσπαθώντας να ασκήσει πίεση, ότι σε περίπτωση που ο Τατάρ κατέθετε αξιώσεις εκτός του πλαισίου του γ.γ. του ΟΗΕ, η ίδια δεν θα συναινούσε στην πραγματοποίηση τέτοιας διάσκεψης. Ο τουρκοκύπριος ηγέτης, αντίθετα, έκανε γενικώς αυτά που είχε πει διευκρινίζοντας στον Νίκο Αναστασιάδη ότι στην πενταμερή σκοπεύει να κινηθεί εκτός του πλαισίου Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας και να καταθέσει «Νέες Ιδέες» για τη λύση.
Διερωτάται κανείς, προς τι λοιπόν μια τέτοια διάσκεψη; Η απάντηση έχει να κάνει με τη διαφαινόμενη πρόθεση και των δύο ηγετών να υπάρξει ένα ξεκαθάρισμα της κατάστασης, το οποίο πολλοί ωστόσο φοβούνται ότι θα οδηγήσει στην «καλύτερη» περίπτωση σε λύση συνομοσπονδίας και στη χειρότερη στους τίτλους του τέλους του Κυπριακού. Και η έκφραση της πρόθεσης και των δύο να συμμετάσχουν σε πενταμερή έχει να κάνει περισσότερο με τον φόβο να τους φορτωθεί η ευθύνη για το ό,τι ήθελε προκύψει παρά με την ουσία. Με άλλα λόγια, οι δύο πλευρές πάνε για άλλη μια φορά σε συνομιλίες προσπαθώντας να επιρρίψουν η μία στην άλλη την ευθύνη για ενδεχόμενο ναυάγιο, αφού ειδικά με τον Τατάρ στην ηγεσία των Τουρκοκυπρίων η απόσταση είναι πλέον μεγάλη.
Εκβιάζουν για την ΑΟΖ
Επί του εδάφους, ωστόσο, τα πράγματα είναι αλλιώς. Η στροφή της Λευκωσίας και η αποδοχή τελικά της συμμετοχής της σε μια πενταμερή είναι ενδεικτική των αδιεξόδων στα οποία έχει οδηγηθεί πια, συνεπεία αποτυχημένων σχεδιασμών. Και αυτό φάνηκε έντονα από τον αμήχανο τρόπο με τον οποίο ο Νίκος Αναστασιάδης εξήγησε στους δημοσιογράφους πως όταν έθεσε το θέμα της Αμμοχώστου και των εν εξελίξει τετελεσμένων εκεί, ο Ερσίν Τατάρ απάντησε εγείροντας το ζήτημα της ΑΟΖ και του διαμοιρασμού των υδρογονανθράκων – αντί εκείνο των απευθείας πτήσεων προς τον Βορρά όπως άφηνε να διαρρεύσει η τουρκοκυπριακή πλευρά. Ηταν φανερό πως ο Τατάρ έθεσε υπό τη μορφή άμεσου εκβιασμού το θέμα της Αμμοχώστου, για το οποίο, μόλις προχθές, διευκρίνιζε ότι έπεται συνέχεια και για το οποίο η κυβέρνηση Αναστασιάδη που μέχρι και πρόσφατα διασκέδαζε τις εντυπώσεις παρουσιάζοντάς το ως… πυροτέχνημα, διά δηλώσεων του υπουργού Εξωτερικών και του κυβερνητικού εκπροσώπου, αντικρίζοντας αμήχανη την υλοποίηση των τουρκικών απειλών.
Σε δύσκολη θέση
Καθίσταται λοιπόν για άλλη μια φορά σαφές ότι η Λευκωσία μη έχοντας άλλη επιλογή συνεπεία της επίσης ατυχούς στρατηγικής της στην ΑΟΖ – εκεί η βεβαιότητα του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Χριστοδουλίδη ήταν ότι η Αγκυρα δεν θα έβρισκε τρυπάνι μεταξύ άλλων – πηγαίνει απρόθυμα ή και σύρεται σε μια νέα πενταμερή έχοντας να αντιμετωπίσει είτε τη διολίσθηση στις «Νέες Ιδέες» Τατάρ και τη συνταγή ενός μελλοντικού διαζυγίου μέσω συνομοσπονδίας, είτε το οριστικό ναυάγιο, το οποίο ακόμα κι αν δεν το χρεωθεί η ελληνοκυπριακή πλευρά θα σημαίνει τον de facto διαμοιρασμό του νησιού, τη μονιμοποίηση των τουρκικών πειρατικών επιδρομών στην κυπριακή ΑΟΖ και τις άλλες προκλήσεις, αλλά και την έναρξη μιας προσπάθειες το de facto να γίνει de jure όπου είναι δυνατόν, μέσα από σενάρια ταϊβανοποίησης. Και εάν αποτύχουν, προσάρτησης των Κατεχομένων.
Στις πιέσεις των δημοσιογράφων και έκδηλα προβληματισμένος, ο Αναστασιάδης απάντησε πως δεν θέλει να πει κάτι άλλο για να μη μολυνθεί, κατά την έκφρασή του, το κλίμα αυτής της πρώτης επαφής. Οποια και εάν ήταν η… κλινική εικόνα του κλίματος αυτού, με βάση τα δικά του πάντα λεγόμενα, μετά την πρώτη, σε «φιλική ατμόσφαιρα» συνάντησή του προέδρου με τον Τατάρ.