Τρίτη, 4 Νοεμβρίου 2008. Στην πρωτεύουσα της Αϊόβα το Ντεμόιν (Des Moines) – Dead Moines για όσους σαρκάζουν την υπερβολική ηρεμία των αμερικανικών μεσοδυτικών Πολιτειών – επικρατεί ασυνήθιστη κίνηση. Αυτοκίνητα κορνάρουν σαν δαιμονισμένα μέσα στη νύχτα. Στο ιστορικό ξενοδοχείο όπου από νωρίς έχουν συγκεντρωθεί οι Δημοκρατικοί για την εκλογική βραδιά, η ατμόσφαιρα είναι ενθουσιώδης. Και βαθιά συγκινητική όταν στον χώρο φθάνουν Αφροαμερικανοί μιας άλλης γενιάς – αυτής που έζησε τον φυλετικό διαχωρισμό. Εζησε, όμως και για να δει τα επινίκια του Μπαράκ Ομπάμα.
Μια συντροφιά 30άρηδων Ευρωπαίων που έχουν βρεθεί εκεί με ένα επίσημο πρόγραμμα ανταλλαγής για να ζήσουν την αυθεντική αμερικανική εμπειρία περνούν γρήγορα από το πολιτισμικό σοκ του αμερικανικού midwest στη συνειδητοποίηση ότι εκείνη τη στιγμή γράφεται ιστορία. Τα πλήθη παραληρούν, αγκαλιάζονται, δακρύζουν. «Δεν ντρέπομαι πια να λέω ότι είμαι Αμερικανός», λέει ένας νεαρός, αναφερόμενος στον πόλεμο Μπους στο Ιράκ. Η στιγμή έχει αίσθηση υπέρβασης. Ελπίδα. Yes we can…
Κι αν δεν είχε εκλεγεί ο Ομπάμα το 2008; Πώς θα ήταν τα πράγματα σήμερα αν δεν είχε ακολουθήσει το America First του Τραμπ το 2016;
Η Ιστορία δεν γράφεται με αν. Και το 2020 δεν είναι 2008. Είναι ένας άλλος, πρωτόγνωρος κόσμος, όπου συνταράσσονται κοινωνίες, οικονομίες και συστήματα υγείας. Βασικές μέχρι σήμερα βεβαιότητες μετατρέπονται σε αβεβαιότητες, αμφισβητείται ο τρόπος ζωής δεκαετιών. Ούτε η Αμερική του 2020 είναι η Αμερική του 2008. Είναι μια χώρα σχισματική και διχασμένη. Τόσο κοντά και τόσο μακριά από τον υπόλοιπο κόσμο, καθώς βρίσκεται αντιμέτωπη, όπως και όλος ο υπόλοιπος κόσμος, με βαθιά υγειονομική, αλλά και ταυτοτική κρίση.
H εκλογή του Τζο Μπάιντεν στο αξίωμα του προέδρου των ΗΠΑ δεν είναι το ισοδύναμο ενός πολιτικού σεισμού.
Είναι, όμως, ο σωστός άνθρωπος την κατάλληλη στιγμή. Και μπορεί να αναδειχθεί στο πρόσωπο που θα σηματοδοτήσει την επιστροφή του εκκρεμούς στην άλλη πλευρά: στην επανένταξη των ΗΠΑ στον σημερινό κόσμο, στις πολυμερείς συμφωνίες, την ευρωατλαντική συνεργασία, στην αποκατάσταση σχέσεων με εταίρους και συμμάχους, σε μια χώρα που θα πάψει να προσποιείται ότι δεν αδικεί τον εαυτό της με τον απομονωτισμό του America First.
O νεοεκλεγείς αμερικανός πρόεδρος μπορεί να μην έχει τη λάμψη εκείνης της αλλαγής του 2008. Η συγκυρία, όμως, είναι η πιο κρίσιμη. Και η υπέρβαση που απαιτούν οι συνθήκες μπορεί να μετατρέψει την προεδρία του σε ιστορική. Tην υπόνοια αυτής της παρακαταθήκης αφήνει η ίδια η απόφαση ενός ανθρώπου με την προσωπική και πολιτική ιστορία του Μπάιντεν να μη μείνει στο σπίτι του απολαμβάνοντας την άνεση ενός πρώην αντιπροέδρου, αλλά να επιλέξει να παλέψει.
Μπορεί ακόμα να σηματοδοτήσει την επιστροφή στο μέτωπο του ορθολογισμού, της εμπιστοσύνης στους θεσμούς, της μη αμφισβήτησης των επιστημονικών δεδομένων. Και να εκπέμψει το μήνυμα ότι όσο εύκολη είναι η λάμψη των fake news επειδή χαϊδεύει τα κατώτερα ένστικτα και εκλογικεύει πολιτικούς σκοπούς, άλλο τόσο εύθραυστη είναι όταν έρχεται η ώρα της κρίσεως.
Είναι μια ευκαιρία να αποδείξει ότι τίποτα δεν είναι αυτονόητο. Αλλά και τίποτα δεν είναι χαμένο.