Ο άνθρωπος είναι οι σχέσεις του, έλεγε ο Καρλ Μαρξ. Η ψυχαναλυτική διαπίστωση ισχύει και για τους πρωθυπουργούς, μιας κι ο χειρισμός των δύσκολων πολιτικών σχέσεων από εκείνους καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τα απτά αποτελέσματα της διακυβέρνησής τους. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αυτήν την περίοδο, λοιπόν, νομιμοποιείται κανείς να παρατηρήσει ότι είναι οι σχέσεις του με το ΚΚΕ, την Εκκλησία και τη δεξιά πτέρυγα του κόμματός του. Κι οι τρεις βρίσκονται σε περίπλοκη φάση, ενώ η διαχείρισή τους ίσως κρίνει τις επιδόσεις της κυβέρνησης στον δύσκολο Δεκέμβριο που έχει μπροστά.
Ως το τέλος του μήνα αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή το νέο εργασιακό νομοσχέδιο που αλλάζει τον συνδικαλιστικό νόμο. Τα κυβερνητικά στελέχη δεν κρύβουν σε συνομιλητές τους πως περιμένουν στη συγκεκριμένη κοινοβουλευτική συζήτηση ο Περισσός να ανεβάσει τα ντεσιμπέλ. Για την ακρίβεια, στις κατ΄ ιδίαν κουβέντες τους λένε ότι αναμένουν ένα μπαράζ κόκκινων επιθέσεων τόσο λόγω των εργασιακών όσο και εξαιτίας της οικονομίας και των προβλέψεων του ελληνικού σχεδίου για την εκταμίευση των πόρων από το ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης. Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα ασκήσεις επί χάρτου, η στρατηγική που σκοπεύει να ακολουθήσει η κυβέρνηση συμπυκνώνεται στη φράση «δεν θα αφήνουμε τίποτα αναπάντητο».
Για κάποιους μια πρόγευση δόθηκε την περασμένη εβδομάδα από τον ίδιο τον Μητσοτάκη στην αντιπαράθεσή του, στην αίθουσα της Ολομέλειας, με τον Δημήτρη Κουτσούμπα για την επέτειο του Πολυτεχνείου. Πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα της έντασης ήταν η στιγμή που ο πρώτος ξεκαθάρισε πως «η κυβέρνηση δεν θα επιτρέψει καμία τέτοια συμπεριφορά (σ.σ. πορείες και συγκεντρώσεις)», συμπληρώνοντας «είμαι σίγουρος πως αυτό θα ήθελαν όσοι πρωταγωνίστησαν σε αυτή την εξέγερση», οπότε ο δεύτερος από τα έδρανα του ΚΚΕ του φώναξε «δεν ντρέπεστε», με αποτέλεσμα ο Πρωθυπουργός να ανταπαντήσει «εσείς θα έπρεπε να ντρέπεστε».
Οι υψηλοί μητσοτακικοί τόνοι ξένισαν αρκετούς. Ειδικά όσους θυμούνται εκείνη τη συνάντηση των δυο ανδρών στον Περισσό το 2017, όταν ο τότε αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης έχει πάει δώρο στον γενικό γραμματέα το κείμενο της Συμφωνίας του Θερίσου, το οποίο είχε γραφτεί από τον πατέρα του το 1943 και απέβλεπε στην αποφυγή του εμφυλίου στην Κρήτη – αυτούς, δηλαδή, που γνωρίζουν ότι ο Μητσοτάκης (όπως και όλες οι φυλές της ΝΔ άλλωστε) πάντα έβλεπε το ΚΚΕ ως τη σοβαρή Αριστερά της χώρας με την οποία είχαν ιδεολογικές διαφορές μεν, μπορούσαν να αντιπαρατίθενται με πολιτική κοσμιότητα δε.
Αν ο τρόπος που θα αντιμετωπίσει το κυβερνητικό στρατόπεδο τον Περισσό από εδώ και πέρα – αν, άρα, θα υιοθετήσει μια σκληρή γραμμή που ενδεχομένως ντοπάρει το πούρο δεξιό ακροατήριο – είναι το ένα πρόβλημα που καλείται να επεξεργαστεί ο επικεφαλής του, η συμπεριφορά της Εκκλησίας τα Χριστούγεννα είναι το άλλο.
«Ιερές» διαφωνίες
Η εμπειρία της περιόδου πριν από το πρώτο καθολικό λοκντάουν είναι νωπή. Τότε ιεράρχες και ιερείς διερρήγνυαν τα άμφιά τους πως ο ιός δεν κολλάει με το κουταλάκι της Θείας Κοινωνίας, κι οι βουλευτές της συμπολίτευσης συναγωνίζονταν μεταξύ τους για το ποιος την έχει μεγαλύτερη την πίστη. Ολα αυτά ανάγκασαν τον Μητσοτάκη να πάρει πάνω του τον χειρισμό της κατάστασης, επικοινωνώντας προσωπικά με τον Αρχιεπίσκοπο, αλλά και ανακοινώνοντας εντέλει ο ίδιος σε ένα διάγγελμα το κλείσιμο των ναών.
Το καλοκαίρι, βέβαια, η κατάσταση δεν βελτιώθηκε ιδιαίτερα. Τα φαινόμενα ιερέων που καλούσαν τους πιστούς να μη φορούν μάσκα υπήρξαν συχνά. Η διστακτικότητα με την οποία η κυβέρνηση χειρίστηκε την Εκκλησία αποτυπώθηκε με τον πιο αδρό τρόπο στον Αγιο Δημήτριο της Θεσσαλονίκης ανήμερα της εορτής του πολιούχου της πόλης. Οι αμάσκωτοι κληρικοί περιφρόνησαν επιδεικτικά τα περιοριστικά μέτρα, οι πιστοί συνωστίστηκαν επικίνδυνα, κι οι αστυνομικοί απλά παρακολουθούσαν.
Η ελαστική στάση της Πολιτείας ερμηνεύτηκε από πολλούς ως αναγκαία προκειμένου να μην προκληθεί το θρησκευτικό αίσθημα του χριστεπώνυμου πλήθους, το οποίο αποτελεί προνομιακή εκλογική δεξαμενή για τη ΝΔ. Από την άλλη, όμως, τόση ελαστικότητα ενδεχομένως επηρεάζει την άποψη των κεντρώων ψηφοφόρων – στους οποίους ο Πρωθυπουργός έχει πάντα στραμμένο το βλέμμα του. Εξού κι ενόψει Χριστουγέννων προτίμησε να δράσει προληπτικά επισκεπτόμενος την Αρχιεπισκοπή παρότι ο Ιερώνυμος βρισκόταν σε οικειοθελή καραντίνα. Μια συμφωνία Εκκλησίας – Πολιτείας σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας των ναών εν μέσω του δεύτερου ισχυρότερου κύματος της πανδημίας κρίθηκε από την κυβέρνηση επιβεβλημένη, αφού η ιεραρχία είχε διαμηνύσει πως οι ανοιχτοί ναοί στις γιορτές είναι κόκκινη γραμμή για εκείνη.
Ματιές στα δεξιά
Μια διαχρονικά δύσκολη – ή έστω απόμακρη – σχέση είναι αυτή του νυν αρχηγού της ΝΔ με τη δεξιά πτέρυγα του κόμματος. Εδώ και καιρό, ωστόσο, φαίνεται το Μαξίμου να αποπειράται τον επαναπροσδιορισμό της. Ο Πρωθυπουργός έχει συγκαλέσει μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα συνεδριάσεις και της ΚΟ και της Εκτελεστικής Επιτροπής, ενώ όσοι γνωρίζουν τι συμβαίνει στα ενδότερα της κυβερνητικής έδρας λένε ότι επικοινωνεί συχνά με τον Σταύρο Καλαφάτη, τον γραμματέα της γαλάζιας ΚΟ.
Το ίδιο κι ο στενός του συνεργάτης, Ακης Σκέρτσος. Συν τοις άλλοις, στο πλαίσιο του – για να το πούμε στην πολιτική αργκό – μασάζ κορυφαίοι υπουργοί εμπλεκόμενοι στη διαχείριση της υγειονομικής και της οικονομικής κρίσης κλήθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα να ενημερώσουν ψηφιακά στελέχη του κόμματος όλων των βαθμίδων από κάθε γωνιά της χώρας για τα κυβερνητικά μέτρα.
