Σε κατάργηση όλων των παρεκκλίσεων και τη μείωση κατά 10% των συντελεστών δόμησης στις εκτός σχεδίου περιοχές προχωράει, μεταξύ άλλων, το υπουργείο Περιβάλλοντος μέσω του νομοσχεδίου για τον εκσυγχρονισμό της χωροταξικής και πολεοδομικής νομοθεσίας που κατατέθηκε προχθές στη Βουλή. Με το προαναφερόμενο νομοσχέδιο, αλλάζει τελείως το σκηνικό δόμησης στις εκτός σχεδίου περιοχές, ενώ δημιουργούνται νέα δεδομένα για την έκδοση οικοδομικών αδειών, τη μεταφορά συντελεστή δόμησης και για μια σειρά από άλλους τομείς. Παράλληλα περιλαμβάνονται νέες ρυθμίσεις για τα αυθαίρετα.
Εύλογο είναι να δημιουργούνται απορίες τόσο στους ιδιοκτήτες ακινήτων όσο και στους επαγγελματίες (μηχανικούς, δικηγόρους, συμβολαιογράφους). Το υπουργείο Περιβάλλοντος, σε μια προσπάθεια να ξεδιαλύνει το τοπίο, δίνει απαντήσεις σε μια σειρά ερωτημάτων που διατυπώθηκαν – και – κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης.
Εκτός σχεδίου
Το βασικότερο ερώτημα είναι γιατί μπαίνει περιορισμός στην εκτός σχεδίου δόμηση. Από το Περιβάλλοντος υποστηρίζουν πως αυτό γίνεται επειδή η εκτός σχεδίου δόμηση είναι ελληνική ιδιαιτερότητα, δεν υπάρχει πουθενά στην Ευρώπη και πως τώρα μπαίνει μια τάξη.
Οπως λένε, με το νομοσχέδιο μειώνονται κατά 10% οι συντελεστές δόμησης για τις εκτός σχεδίου περιοχές και καταργούνται οι παρεκκλίσεις αρτιότητας. Δηλαδή, οι παρεκκλίσεις που αφορούσαν οικόπεδα εκτός σχεδίου κάτω των τεσσάρων στρεμμάτων.
Οι παρεκκλίσεις αυτές δεν υπήρχαν παλαιότερα στην Ελλάδα και εισήχθησαν για πρώτη φορά το 1962, θεωρητικά για ένα μεταβατικό διάστημα. «Ωστόσο, δεν θέλουμε να αιφνιδιάσουμε κανέναν. Οσοι ιδιοκτήτες θέλουν να χτίσουν με βάση το υπάρχον καθεστώς έχουν τουλάχιστον 6 χρόνια να το κάνουν», επισημαίνουν χαρακτηριστικά από το υπουργείο.
Για τις ιδιοκτησίες άνω των τεσσάρων στρεμμάτων ξεκαθαρίζουν πως δεν αλλάζει τίποτα μέχρι την υιοθέτηση των τοπικών πολεοδομικών σχεδίων. Ωστόσο, ο περιορισμός της άναρχης δόμησης συνδυάζεται με την ενίσχυση του σχεδιασμού και της οργανωμένης χωροθέτησης.
Ετσι περιορίζεται, για παράδειγμα, ο συντελεστής δόμησης για μεμονωμένες βιομηχανικές δραστηριότητες, και μάλιστα κατά 33%. Από την άλλη, τόσο στα επιχειρηματικά πάρκα για τη βιομηχανία όσο και στους οργανωμένους υποδοχείς που αφορούν άλλες δραστηριότητες (εφοδιαστική κ.λπ.) αυξάνονται αισθητά οι συντελεστές δόμησης.
Συντελεστής δόμησης
Στο νομοσχέδιο γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στη διαδικασία της μεταφοράς του συντελεστή δόμησης. Τίθεται έτσι το ερώτημα: Τι είναι αυτή η μεταφορά και ποιοι κερδίζουν από αυτήν;
Οπως εξηγούν από το Περιβάλλοντος, σήμερα έχουμε από τη μια μεριά ιδιοκτήτες διατηρητέων κτιρίων που δεν μπορούν να χτίσουν αξιοποιώντας τον συντελεστή δόμησης τον οποίο θα δικαιούνταν υπό άλλες συνθήκες. «Και από την άλλη έχουμε περιοχές στις οποίες με βάση περιβαλλοντικά κριτήρια γίνεται να χτίσει κάποιος αξιοποιώντας μεγαλύτερο συντελεστή από αυτόν που διαθέτει σήμερα. Ουσιαστικά, λοιπόν, μεταφέρουμε το “περίσσευμα” συντελεστή δόμησης από περιοχές και κτίρια στα οποία δεν μπορεί να αξιοποιηθεί – π.χ. διατηρητέα – σε περιοχές όπου υπάρχει έλλειμμα. Κι αυτό επιτυγχάνεται με την Ψηφιακή Τράπεζα Γης, τη χωροθέτηση των Ζωνών Υποδοχής».
Στις καινοτομίες συγκαταλέγονται, μεταξύ άλλων, η «απόσυρση» κτιρίων και η απαλλοτρίωση ορόφων, αλλά και ο μεγαλύτερος συντελεστής δόμησης σε ενεργειακά κτίρια.
Απαλλοτριώσεις
Ενα άλλο ερώτημα που απασχολεί πολλούς ιδιοκτήτες είναι τι γίνεται με όσους των οποίων τα ακίνητα έχουν απαλλοτριωθεί από τους δήμους. Από το Περιβάλλοντος απαντούν πως «εξορθολογίζεται το σύστημα ρυμοτομικών απαλλοτριώσεων με στόχο την προστασία της περιουσίας των πολιτών».
Επιπλέον, μειώνονται οι χρήσεις γης ώστε το σύστημα να είναι πιο ευέλικτο και καθιερώνεται η Εθνική Ονοματολογία Γης που θα εφαρμόζεται σε όλα τα είδη σχεδίων χρήσεων γης με ενιαίο τρόπο.
Στο νομοσχέδιο υπάρχουν και ρυθμίσεις για τα αυθαίρετα. Συγκεκριμένα, εντάσσονται στην κατηγορία 4 και εξαιρούνται οριστικά της κατεδάφισης αυθαίρετοι ανοικτοί εξώστες ή τμήματά τους που υπέρκεινται του κοινόχρηστου χώρου της πόλης (ρυμοτομική γραμμή), αυθαίρετες κατασκευές σε ακίνητα που διαθέτουν οικοδομική άδεια, ανεξαρτήτως του ποσοστού υπέρβασης της κάλυψης ή της δόμησης, όταν αυτές δεν ξεπερνούν τα 50 τ.μ. σε συνολική δόμηση.
Επίσης αναστέλλονται οι κυρώσεις για αυθαίρετες κατασκευές και αλλαγές χρήσης της κατηγορίας 5 για ακίνητα που βρίσκονται σε περιοχές οι οποίες κηρύχθηκαν εντός του έτους 2020 σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας.
