Ηταν 19 ετών, φοιτητής στην Ιατρική, με όνειρα και φιλοδοξίες. Ενα ατύχημα τον καθήλωσε σε αναπηρικό καροτσάκι εκτροχιάζοντας τη ζωή του. Χρειάστηκε χρόνος και δύναμη για να πει «θα ζήσω ξανά» και να ανοίξει τα φτερά του
Εχετε δηλώσει την αντίθεσή σας με τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Ατόμων με Αναπηρία. Γιατί;
Δεν μπορώ να καταλάβω κατ’ αρχάς γιατί πρέπει να υπάρχει αυτός ο εορτασμός. Είναι σαν να γίνεται μια υπενθύμιση ότι υπάρχει και αυτό. Μόνο αυτή την ημέρα θα θυμόμαστε ότι υπάρχουν άτομα με αναπηρία; Επίσης αυτή η ημέρα έχει συνδεθεί με διαμαρτυρία, φωνές για επιδόματα κ.λπ. Αυτές οι κινήσεις βγάζουν οίκτο από την κοινωνία προς τα άτομα με αναπηρία και οργή από τα άτομα με αναπηρία προς την κοινωνία. Αυτή η ημέρα πρέπει να είναι ημέρα ενσυναίσθησης. Είναι μια ευκαιρία να νιώσουμε ότι είμαστε όλοι άνθρωποι. Διαφορετικοί μεν, ίσοι δε. Είτε εκ γενετής είτε λόγω κάποιου ατυχήματος όπως εγώ.
Πότε συνέβη το ατύχημα;
Το 1981 ήμουν πρωτοετής φοιτητής στην Ιατρική. Ημουν με τη μηχανή σε έναν δρόμο στην Ηλιούπολη. Ηταν βράδυ, είχε βρέξει και γλίστρησε η μηχανή, έφυγα από τον δρόμο και καρφώθηκε στη μέση μου ένα σίδερο. Σύρθηκα μέχρι τον δρόμο και με βγήκε ένα διερχόμενο αυτοκίνητο μετά από δύο ώρες. Θα μπορούσα να είχα πεθάνει. Μετά από μια-δυο μέρες είπαν πρώτα οι γιατροί στην αδελφή μου ότι δεν θα ξαναπερπατήσω και εκείνη το είπε σε μένα.
Ποιο ήταν το πρώτο πράγμα που σκεφτήκατε;
Πώς θα το πω στους γονείς μου. Δεν ήθελα να πληγωθούν. Το μόνο που με απασχολούσε ήταν αυτό. Ισως ήταν και ένας μηχανισμός άμυνας, γιατί δεν είναι εύκολο να συμβιβαστείς με κάτι τέτοιο σκληρό. Επειτα άρχισε η περιπέτεια των νοσηλειών. Εμεινα σε διάφορα νοσοκομεία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό για περισσότερο από δυόμισι χρόνια.
Και επιστρέψατε στην ιδιαίτερη πατρίδα σας στο Αγρίνιο;
Κατ’ αρχάς να πω ότι έξι μήνες αφότου παθαίνω το ατύχημα πεθαίνει και ο πατέρας μου. Η κατάσταση στο σπίτι ήταν τραγική σε οικονομικό επίπεδο. Δεν μπορούσα καν να διανοηθώ ότι θα συνεχίσω τις σπουδές μου στην Ιατρική. Επίσης, επειδή έχει εργαστήρια, μετά από δύο συνεχόμενα εξάμηνα απουσιών διαγράφεσαι. Τουλάχιστον έτσι ήταν τότε. Επέστρεψα, μετά από σχεδόν δυόμισι χρόνια νοσηλείας και αποθεραπείας, στο πατρικό μου σπίτι στο Αγρίνιο. Το οποίο μάλιστα ήταν και δίπατο, οπότε καταλαβαίνετε τη δυσκολία. Ανέβηκα την πρώτη φορά που γύρισα στον επάνω όροφο και ξανακατέβηκα έπειτα από πέντε χρόνια, όταν αποφάσισα να φύγω από το σπίτι και να έρθω στην Αθήνα. Μία φορά μόνο βγήκα που πήγα οδοντίατρο.
Δεν μπορούσατε ή δεν θέλατε;
Ολα αυτά τα χρόνια που έμενα μέσα στο σπίτι κυριαρχούσαν στο μυαλό μου άπειρα ερωτηματικά. Πώς θα είναι η ζωή μου από δω και πέρα, τι θα κάνω, και πολύ πιο συχνά ότι δεν αξίζει να ζω τέτοια ζωή. Ξυπνούσα και σκεφτόμουν «ωραία, θα περάσει κι αυτή η μέρα, μη στεναχωριέσαι γιατί εσύ θα αυτοκτονήσεις, οπότε τι σε νοιάζει». Ενιωθα σαν νεκρός άταφος, γιατί δεν ζούσα.
Πώς μπορεί να παρηγορεί η σκέψη αυτοκτονίας;
Ημουν σε απόγνωση. Η απώλεια του κορμιού μου θρυμμάτισε τις σκέψεις μου και την ψυχή μου. Δεν μπορούσα να συναρμολογήσω ξανά τα κομμάτια μου για να επουλώσω τα τραύματά μου. Σκεφτόμουν μόνο πώς θα κάνω πετυχημένη την αυτοκτονία μου για να μη βρεθώ ξανά στη δύσκολη θέση: να δίνω εξηγήσεις στη μάνα μου, στον αδελφό μου, στους συγγενείς.
Πώς βγήκατε από αυτόν τον λαβύρινθο;
Οπως έλεγε η γιαγιά μου, φεύγουμε μόνο όταν σβήσει το καντηλάκι μας. Εμένα φαίνεται ότι δεν είχε σβήσει. Ηταν ένα χειμωνιάτικο βράδυ, καθόμουν στο τζάκι και κοιτούσα τη φωτιά. Το θυμάμαι σαν τώρα, ήμουν στην ίδια θέση από τις 11.40 μέχρι τις 6.30 το πρωί. Αρχισα ξαφνικά να σκέφτομαι: «Εγώ θα φύγω από εδώ και θα ζήσω». Αυτή η σκέψη άρχισε να μου φέρνει μια γλύκα, ανακούφιση. Μέχρι που με έπιασα να χαμογελάω.
Φύγατε αμέσως από το Αγρίνιο;
Σχεδόν. Ηθελα να βεβαιωθώ ότι δεν ήταν μια παροδική λάμψη χαράς. Κάθε μέρα γινόμουν και καλύτερα. Αρχισα να βάζω μουσική, να τραγουδάω και να διαβάζω δυνατά. Αυτό το συναίσθημα άρχισε να καλλιεργείται μέσα μου. Επειτα αποφάσισα να το πω στους δικούς μου: «Θα φύγω για να ζήσω». Στην αρχή ξαφνιάστηκαν, αντέδρασαν έντονα. Εβαλαν μέχρι κάποιους συγγενείς για να με μεταπείσουν.
Δεν τα κατάφεραν όμως.
Οχι, γιατί το είχα αποφασίσει. Ηρθα στην Αθήνα, με φιλοξένησε η αδελφή μου και όλα πήραν σιγά σιγά τον δρόμο τους. Η πρώτη ισορροπία ήρθε όταν βρήκα δουλειά. Είδα μια αγγελία στην εφημερίδα που έλεγε ότι άτομα με αναπηρία μπορούν να διοριστούν στο Δημόσιο. Πήγα στον ΟΤΕ και έμεινα 20 χρόνια. Οι συνάδελφοί μου έγιναν οικογένειά μου. Ηταν εξαιρετική περίοδος της ζωής μου. Δυσκολεύτηκα πολύ στην αρχή με τη μετακίνηση αλλά έπειτα αγόρασα το δικό μου αυτοκίνητο και βρήκα τον ρυθμό μου.
Ο αθλητισμός πότε μπήκε στη ζωή σας;
Το 1992. Είχα πάει σε μια έκθεση αυτοκινήτων, με πλησίασε κάποιος, άρχισε να μου κάνει ερωτήσεις και στο τέλος μού είπε ότι ξεκινάει έναν αθλητικό σύλλογο για άτομα με αναπηρία. Ξεκίνησα με το μπάσκετ αλλά δεν μου άρεσε. Ετσι κατέληξα στον στίβο και ασχολήθηκα με τις ρίψεις: σφαίρα, δίσκο, ακόντιο.
Και με επιτυχία.
Από το 1993 μέχρι και το 2008 ήμουν πρωταθλητής Ελλάδας στη σφαιροβολία και στον ακοντισμό. Εχω συμμετοχές σε δύο Ολυμπιάδες. Στην Ατλάντα το 1996 και στο Σίδνεϊ το 2000, διακρίσεις σε τρία παγκόσμια πρωταθλήματα – Νέα Ζηλανδία, Αγγλία, Γερμανία – και δύο πανευρωπαϊκά. Εχω ταξιδέψει πάρα πολύ. Το 1999 και το 2000 έκανα 80 ώρες πτήσης.
Βρήκατε διέξοδο στα γήπεδα.
Σίγουρα. Πρέπει να πω ότι είναι διαφορετικό να γεννηθεί ένα άτομο με αναπηρία και διαφορετικό να του συμβεί ξαφνικά και να αλλάξει η ζωή του. Κάτω του 1% των ατόμων το αποδέχεται από την αρχή. Χρειάζεται να υπάρχει περιβάλλον, οικογένεια, γιατροί, φίλοι, κοινωνία για να σε στηρίξει. Είναι άλλο να υποστεί ένα παιδί 18 ετών παραπληγία στην Ελλάδα και άλλο στην Ολλανδία. Εκεί δεν χρειάζεται αυτή την υποστήριξη – τόσο πολύ τουλάχιστον -, διότι η κοινωνία τους είναι έτσι δομημένη αιώνες και μπορούν και τα βλέπουν όλα διαφορετικά. Δεν μιλάω μόνο για τους δρόμους και τις προσβάσεις που έχουν στην πόλη τους τα άτομα με αναπηρία. Αναφέρομαι στην κουλτούρα τους.
Νιώσατε ρατσισμό;
Ενιωσα και νιώθω. Παιδικοί μου φίλοι δεν είχαν έρθει ποτέ να με πάρουν αγκαλιά να με κατεβάσουν για έναν καφέ στο πάρκο. Υπάρχει ο αισθητικός ρατσισμός. Δείτε πώς είναι δομημένες οι πόλεις. Επιτρέπεται στην Αττική με τόσα χιλιόμετρα παραλιών να υπάρχουν μόνο τρεις το πολύ οργανωμένες πλαζ οι οποίες είναι προσβάσιμες για άτομα με αναπηρία; Αν δεν είναι αυτό αισθητικός ρατσισμός, τι είναι;
Πότε αποδεχθήκατε τη νέα σας κατάσταση;
Το ατύχημα έγινε το 1981 και το αποδέχθηκα το 2010.
Τι σας βοήθησε;
Η γνώση. Ξεκίνησα κάποια σεμινάρια από το 2000, τα οποία συνεχίζω. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Ακόμα και η οικογένεια να έχει τη διάθεση και τη δύναμη να σε υποστηρίξει, απαιτείται γνώση. Διότι μπορεί να κάνει κάτι από αγάπη ένας δικός σου άνθρωπος, αλλά αυτό να φτάσει σε εσένα ως οίκτος. Πρέπει να σας πω ότι μέχρι πρότινος – και ενώ είχα κάνει όλο αυτό, όλη αυτή τη διαδρομή με τις διακρίσεις στους αγώνες κ.λπ. – , όταν πήγαινα στο Αγρίνιο, δεν ήμουν ο Θανάσης, ήμουν «το παιδί». Δεν με έχει αποδεχθεί ακόμη η γειτονιά μου. Ακόμη λένε, καλά, «ας μην τα ‘χε όλα αυτά και να στεκόταν στα πόδια του».
Εσείς το λέτε;
Οχι βέβαια, και έχω πει δημόσια ότι ευγνωμονώ την αναπηρία μου. Με έκανε τον άνθρωπο που είμαι τώρα. Ξέρω ότι ακούγεται περίεργο αλλά έτσι αισθάνομαι. Οσο κι αν προκαλεί αυτό που λέω, εγώ γνωρίζω ότι με έβαλε σε έναν δρόμο γνώσης. Να ανακαλύψω τον εαυτό μου και να αποδεχθώ ότι την αναπηρία μου εγώ την έφερα στη ζωή μου. Δεν μου φταίει ούτε ο Θεός ούτε η ζωή ούτε ο δρόμος ούτε η μηχανή που οδηγούσα. Αν δεν συνέβαινε το ατύχημα, ενδεχομένως τώρα να ήμουν ένας πολύ καλός γιατρός, οικογενειάρχης, στο Αγρίνιο. Εγώ προτιμώ τον σημερινό Θανάση.
