Το Πεκίνο και το παιχνίδι της ευθύνης

Θα ήταν ένα κλασικό blame game. Ποιος φταίει για την πανδημία του κοροναϊού; Οχι εμείς, εσείς. Αλλά όταν δεν έχεις να κατηγορήσεις ακόμη κανέναν, ή τουλάχιστον όχι απολύτως πειστικά, τι κάνεις; Επιχειρείς να ξαναγράψεις την ιστορία: «Ολα τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν πως ο κορωνοϊός δεν εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην Ουχάν της Κεντρικής Κίνας» έγραψε την περασμένη εβδομάδα η «Λαϊκή Ημερησία», επίσημη εφημερίδα του καθεστώτος. Οπως εξηγούσε εξάλλου ο Τσενγκ Γκουάνγκ, επιδημιολόγος και επικεφαλής του κινεζικού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης των Ασθενειών, «το γεγονός πως στην Ουχάν εντοπίστηκαν τα πρώτα κρούσματα δεν σημαίνει πως ο ιός ξεκίνησε από εκεί».

Από πού ξεκίνησε λοιπόν το κακό; Εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, ο οποίος ρωτήθηκε για τα δημοσιεύματα που υποστηρίζουν πως ο ιός εμφανίστηκε εκτός κινεζικής επικράτειας για πρώτη φορά, αρκέστηκε μόνο να σχολιάσει πως είναι σημαντικό να γίνει ο διαχωρισμός ανάμεσα στο μέρος όπου εντοπίστηκε ο ιός και το μέρος όπου έσπασε το φράγμα για περάσει από τα ζώα στον άνθρωπο. Θεωρητικά, ο εκπρόσωπος του κινεζικού καθεστώτος έχει στο πλευρό του την επιστήμη. Σύμφωνα με τον Ιαν Λίπκιν, επιδημιολόγο στο Κέντρο Λοιμώξεων και Ανοσίας του Columbia, ο οποίος συνεργάζεται με τις κινεζικές Αρχές με σκοπό την ανάπτυξη καλύτερων τεστ ανίχνευσης του ιού, προτού εκδηλωθεί μια επιδημία ο ιός κυκλοφορεί για ένα διάστημα σε σιωπηρή μορφή. «Αυτό συνέβη με τον HIV τη δεκαετία του ’40. Το ίδιο έγινε προφανώς και με τον SARS-CoV-2» ανέφερε σε συνέντευξή του στην ισπανική «Ελ Παΐς».

Με τον ίδιο τρόπο, λέει ο ίδιος, συμπεριφέρθηκε και ο ιός Mers, γνωστός επίσης και ως «γρίπη της καμήλας» ή με τον όρο «αναπνευστικό σύνδρομο της Μέσης Ανατολής». Εξετάζοντας τις τράπεζες αίματος αυτών των ζώων, οι ειδικοί κατέληξαν στο συμπέρασμα πως ο ιός κυκλοφορούσε τουλάχιστον για δέκα χρόνια. «Είναι πιθανό επομένως να υπήρξαν κρούσματα που δεν τα είδε κανείς» είναι το συμπέρασμα του αμερικανού επιδημιολόγου. Για να γίνει όμως η πιθανότητα βεβαιότητα θα πρέπει να υπάρξει η τεχνολογία που με βάση τον εντοπισμό ή μη αντισωμάτων στον ανθρώπινο οργανισμό θα οδηγεί σε ασφαλή συμπεράσματα ως προς την εμφάνιση του ιού.

«Οταν αποκτήσουμε αυτή την τεχνολογία, θα διαπιστώσουμε πιθανότατα πως είχαν προσβληθεί άνθρωποι πολύ πριν εντοπιστεί ο ιός στην Ουχάν» επιμένει ο Ιαν Λίπκιν. Εως τότε η Κίνα θα διακινεί τα «διαθέσιμα στοιχεία» πως ο ιός δεν ξεκίνησε στη δική της επαρχία αλλά «πιθανότατα στην ινδική υποήπειρο», όπως αναφέρει μελέτη που υπέβαλαν προς δημοσίευση κινέζοι επιστήμονες στην επιστημονική επιθεώρηση «Λάνσετ». Μια άλλη υπόθεση θέλει κρούσματα του ιού να είχαν εμφανιστεί στην Ιταλία από το φθινόπωρο του 2019. Το σενάριο αυτό υποτίθεται πως βασίζεται σε δείγματα που ελήφθησαν από αντικαρκινική κλινική. Οπως όμως λέει στην «Γκάρντιαν» ο βρετανός ιολόγος Τζόναθαν Στόι, τα αντισώματα που βρέθηκαν στα δείγματα αυτά συνδέονταν με άλλους κορωνοϊούς και όχι με τον COVID-19.

Οπως φαίνεται, πάντως, πριν επιχειρήσει να ξαναγράψει την ιστορία, το καθεστώς είχε επιχειρήσει να μην τη γράψει καθόλου. Τουλάχιστον αυτό προκύπτει από τα έγγραφα που διέρρευσαν στο CNN πριν από λίγες ημέρες, σύμφωνα με τα οποία στα πρώτα στάδια της πανδημίας οι Αρχές της Ουχάν είχαν υποβαθμίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης. Τα έγγραφα αυτά, τα οποία το CNN έδωσε για επιβεβαίωση σε έξι ειδικούς, δείχνουν ακόμη ότι το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα απέκρυπτε ζωτικής σημασίας πληροφορίες για τον κορωνοϊό από τον Οκτώβριο του 2019 ως τον Απρίλιο του 2020, μια κρίσιμη περίοδο στη διάρκεια της οποίας ο κορωνοϊός εξαπλώθηκε από την Κίνα σε όλον τον κόσμο.