Κατηγορηματική απάντηση στις αμφιβολίες που εγείρονται γύρω από το αν θα είναι ασφαλή τα υπό εξέταση εμβόλια κατά του Covid, αφού εγκριθούν από τις αρμόδιες ευρωπαϊκές Αρχές, δίνει η επίτροπος Υγείας Στέλλα Κυριακίδου στη συνέντευξη με «ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο». Η κύπρια επίτροπος τονίζει ότι οι ευρωπαϊκές διαδικασίες είναι ιδιαίτερα αυστηρές όσον αφορά τα στοιχεία που πρέπει να υποβάλλονται σχετικά με τα υπό εξέταση εμβόλια, υπογραμμίζοντας ότι «η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα των εμβολίων είναι αδιαπραγμάτευτες». Παράλληλα, «απαντώντας» στην κριτική ότι η ΕΕ καθυστερεί να εγκρίνει τα εμβόλια, τονίζει ότι «η ταχύτητα είναι μεν ουσιαστικής σημασίας, δεν είναι όμως πιο πάνω από την υγεία των πολιτών». Εκτιμά, πάντως, ότι οι πρώτοι εμβολιασμοί θα ξεκινήσουν πριν από το τέλος του έτους ή στις αρχές του επόμενου, ενώ τα εμβόλια θα φτάσουν ταυτόχρονα σε όλα τα κράτη – μέλη.
Εκατομμύρια ευρωπαίοι αναρωτιούνται, είναι ασφαλή τα εμβόλια κατά του Covid;
To εμβόλιο θα αποτελέσει την πιο σίγουρη στρατηγική εξόδου από την πρωτοφανή αυτή κρίση. Οταν παρουσιάσαμε τη στρατηγική μας τον περασμένο Ιούλιο για να επιταχυνθεί η ανάπτυξη, η παρασκευή και η διάθεση εμβολίων κατά του Covid-19, δηλώσαμε ότι η συνεργασία θα αυξήσει τις πιθανότητες πρόσβασης σε ασφαλές και αποτελεσματικό εμβόλιο στην κλίμακα που χρειαζόμαστε και όσο το δυνατόν συντομότερα. Η ασφάλεια των πολιτών ήταν, είναι και θα συνεχίσει να είναι προτεραιότητά μας. Η ταχύτητα είναι μεν ουσιαστικής σημασίας, δεν είναι όμως πιο πάνω από την υγεία των πολιτών. Οι ευρωπαϊκές διαδικασίες είναι ιδιαίτερα αυστηρές όσον αφορά τα στοιχεία που πρέπει να υποβάλλονται σχετικά με τα υπό εξέταση εμβόλια. Η επιτυχής παράδοση εμβολίου εντός σύντομου χρονικού πλαισίου δεν συνεπάγεται ότι η ασφάλεια των πολιτών μας τίθεται σε δεύτερη μοίρα. Αντιθέτως, η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα των εμβολίων είναι αδιαπραγμάτευτες. Αποτελούν θεμελιώδη απαίτηση για κάθε εμβόλιο που κυκλοφορεί στην ΕΕ.
Τι περιλαμβάνει αυτή η διαδικασία, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη;
Προκειμένου ένας φορέας ανάπτυξης εμβολίων να λάβει έγκριση στην ΕΕ πρέπει να υποβάλει τα αποτελέσματα όλων των δοκιμών και ερευνών στις ρυθμιστικές Αρχές φαρμάκων στην Ευρώπη, στο πλαίσιο αίτησης για χορήγηση άδειας κυκλοφορίας. Οι αιτήσεις για χορήγηση άδειας κυκλοφορίας που υποβάλλονται στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων υπόκεινται σε εμπεριστατωμένη, ανεξάρτητη και επιστημονική αξιολόγηση που διενεργείται από τις επιστημονικές επιτροπές εμπειρογνωμόνων του Οργανισμού για τα φάρμακα για ανθρώπινη χρήση και για την ασφάλεια. Οσον αφορά τον Covid-19, ο ΕΟΦ έχει θεσπίσει ταχείες διαδικασίες εξέτασης και έρευνας για τη γρήγορη αξιολόγηση των αιτήσεων, εξασφαλίζοντας παράλληλα αξιόπιστες επιστημονικές γνωμοδοτήσεις. Βασικό στοιχείο αυτής της συντόμευσης των χρονοδιαγραμμάτων είναι οι «κυλιόμενες αξιολογήσεις», μέσω των οποίων ο ΕΟΦ έχει αρχίσει την αξιολόγηση των δεδομένων ενόσω η ανάπτυξη του εμβολίου βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη. Αφού ολοκληρώσει την επιστημονική αξιολόγηση των δεδομένων και αφού εξετάσει την ποιότητα, την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα του εν λόγω εμβολίου, διατυπώνει σύσταση σχετικά με το αν το εμβόλιο πρέπει να λάβει άδεια κυκλοφορίας στην ΕΕ. Σε αυτή τη βάση, η Κομισιόν ακολούθως εκδίδει την έγκριση κυκλοφορίας του εμβολίου σε όλη την ΕΕ.
Πότε θα γίνουν οι πρώτοι εμβολιασμοί;
Oι εμβολιασμοί είναι που σώζουν ζωές, και όχι τα εμβόλια. Η σωστή προετοιμασία είναι αδήριτη ανάγκη. Οταν παρουσιάσαμε τη στρατηγική εμβολιασμού, ο στόχος ήταν να βοηθήσουμε τις χώρες της ΕΕ να προετοιμάσουν τις εκστρατείες εμβολιασμού με τη σωστή προτεραιότητα ως προς τον εμβολιασμό, καθώς και τη δίκαιη κατανομή και προστασία των πλέον ευάλωτων. Δεν μπορώ να αναφερθώ σε συγκεκριμένη ημερομηνία. Η διαδικασία βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη, αλλά ελπίζουμε ότι πριν από το τέλος του έτους ή στις αρχές του επόμενου έτους αυτό θα είναι εφικτό. Οι δόσεις καθορίζονται αναλογικά με βάση τον πληθυσμό της κάθε χώρας. Το πιο σημαντικό είναι ότι όλα τα κράτη – μέλη θα λάβουν την ίδια ώρα τα εμβόλια. Το πετύχαμε επειδή διαπραγματευτήκαμε συλλογικά.
Σε ποιες περιπτώσεις θα είναι υποχρεωτικά τα εμβόλια;
Το ζήτημα του υποχρεωτικού εμβολιασμού είναι ευαίσθητο. Είναι αρμοδιότητα των κρατών – μελών να αποφασίσουν αν θα εφαρμόσουν τέτοια πολιτική.
Η Ελλάδα έχει υποβάλει σχέδιο εμβολιασμών. Πώς κρίνεται;
Αξιολογούμε τις απαντήσεις όλων των κρατών – μελών σχετικά με τα σχέδια εμβολιασμού Covid-19, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας. Συνεργαζόμαστε στενά με όλα τα κράτη – μέλη για να είναι έτοιμα να διαθέσουν ασφαλή και αποτελεσματικά εμβόλια το συντομότερο δυνατό. Πρέπει να διασφαλίσουν ότι έχουν την απαραίτητη υποδομή, υλικοτεχνική υποστήριξη, στελέχωση και τον απαραίτητο εξοπλισμό για να ξεκινήσει ο εμβολιασμός.
Η Κομισιόν, και εσείς προσωπικά, κινηθήκατε με πρωτοφανή ταχύτητα για να αντιμετωπιστεί η πανδημία, ανοίγοντας τον δρόμο για ενιαίο ευρωπαϊκό χώρο Υγείας.
Εχουμε λάβει σαφές μήνυμα από τους ευρωπαίους πολίτες. Χρειαζόμαστε περισσότερη Ευρώπη στην υγεία, μια γνήσια Ευρωπαϊκή Ενωση Υγείας. Αυτό για μας αποτελεί οδικό χάρτη. Πρέπει να θωρακιστούμε άμεσα έναντι μελλοντικών υγειονομικών προκλήσεων, να ενδυναμώσουμε, μέσα από ένα νομοθετικό πλαίσιο, τη συστηματική συνεργασία μας, να γίνει ισχυρότερη, πιο συντονισμένη, πιο σταθερή, πιο αποτελεσματική. Οι ιοί δεν γνωρίζουν σύνορα και κυβερνήσεις. Η στρατηγική μας για τα εμβόλια στην ΕΕ έχει ήδη δείξει τι μπορούμε να επιτύχουμε εάν δουλέψουμε σαν πραγματική Ενωση. Μια ισχυρή Ευρωπαϊκή Ενωση Υγείας είναι η λογική και αναπόφευκτη προέκταση αυτής της προσέγγισης. Αφορά την οικοδόμηση ισχυρών συστημάτων υγείας της ΕΕ συνολικά.
Πώς θα περάσουμε ασφαλέστερα τα Χριστούγεννα;
Τα φετινά Χριστούγεννα θα είναι διαφορετικά. Είναι αναπόφευκτο. Οπως ήταν ολόκληρο το 2020. Η προτεραιότητα φέτος πρέπει να είναι πώς θα σώσουμε ζωές. Ας κάνουμε υπομονή φέτος για να περάσουμε πιο φυσιολογικά Χριστούγεννα του χρόνου. Είναι σημαντικό μαζί με τα μέτρα που λαμβάνουν οι Αρχές να συμμετέχει κάθε πολίτης ενεργά στην προσπάθεια αυτή. Παρότι είναι δύσκολο αυτό που μας ζητείται, είναι, ταυτόχρονα, απλό. Να φοράμε μάσκα, να πλένουμε συχνά τα χέρια μας, να έχουμε τον δικό μας πολύ μικρό κύκλο ανθρώπων που συναντάμε. Βλέπουμε φως στο τέλος του τούνελ, αλλά, μέχρι να φτάσουμε εκεί, εξαρτάται από εμάς και μόνο το πώς θα συγκρατήσουμε την πανδημία.