Ιδιαίτερα λιτή ήταν η Ανγκελα Μέρκελ στις δηλώσεις της όσον αφορά το εμπάργκο όπλων στην Τουρκία στη συνέντευξη Τύπου την Παρασκευή μετά το τέλος του Συμβουλίου της ΕΕ. «Τα θέματα προμήθειας και εξαγωγών όπλων πρέπει να εξεταστούν στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ» είπε η καγκελάριος. «Επισημάναμε ότι θέλουμε να συντονιστούμε με τη νέα αμερικανική κυβέρνηση σχετικά με την Τουρκία. Υπό την έννοια αυτή δεν μπορώ να πω κάτι ούτε για τις εξαγωγές όπλων από τη Γερμανία ούτε για περαιτέρω σκέψεις. Περιμένουμε την έκθεση του ύπατου εντεταλμένου» σημείωσε η Μέρκελ.
Το αμερικανικό εμπάργκο επιβάλλεται για τους ρωσικούς πυραύλους S400 που προμηθεύεται η Τουρκία και όχι για τις προκλητικές βόλτες του «Oruc Reis» ανοιχτά του Καστελλόριζου και της Κρήτης.
Ωστόσο ενισχύει το αίτημα της Ελλάδας και προς τη Γερμανία για διακοπή κάθε εξαγωγής όπλων στην Τουρκία και κυρίως της προμήθειας υπερσύγχρονων υποβρυχίων τύπου 214. Τα τέσσερα υποβρύχια αυτού του τύπου που διαθέτει η Ελλάδα είναι και το συγκριτικό της πλεονέκτημα έναντι της Τουρκίας, όπως αποδείχθηκε στην πρόσφατη ελληνοτουρκική κρίση.
Η γερμανική κυβέρνηση από το 2002 έχει εγκρίνει εξαγωγές όπλων προς την Τουρκία ύψους 522 εκατ. ευρώ, οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή, τον οπλισμό ή τον τεχνικό εξοπλισμό πολεμικών πλοίων. Από το συνολικό αυτό ποσό, τα 128,8 εκατ. ευρώ αφορούν τη συμφωνία για τα γερμανικά υποβρύχια που προμηθεύεται η Τουρκία. Τα στοιχεία αυτά έδωσε πρόσφατα στη δημοσιότητα το γερμανικό Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομίας σε σχετική ερώτηση της Σεβίμ Νταγκντελέν, αρμόδιας κοινοβουλευτικής εκπροσώπου του κόμματος «Η Αριστερά» στην Ομοσπονδιακή Βουλή.
Η γερμανική κυβέρνηση έχει σταματήσει τα τελευταία χρόνια τις εξαγωγές όπλων στην Τουρκία, τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν κατά των Κούρδων στον πόλεμο της Συρίας. Από την απαγόρευση αυτήν εξαιρούνται οπλικά συστήματα για το τουρκικό ναυτικό, τα οποία κατά τεκμήριο δεν μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στις τουρκικές επιχειρήσεις στη Βόρεια Συρία. Δεν εξαιρούνται λοιπόν τα υποβρύχια τύπου 214, τα οποία συναρμολογούνται στην Τουρκία με ουσιαστική συμβολή της γερμανικής εταιρείας ThyssenKrupp Marine Systems.
Η συμφωνία για τα υποβρύχια
Η Τουρκία υπέγραψε το 2009 τη συγκεκριμένη συμφωνία για έξι υποβρύχια. Η τότε γερμανική κυβέρνηση ενέκρινε τη συμφωνία ασφαλίζοντάς τη με εγγυήσεις «Hermes» του γερμανικού Δημοσίου, ύψους 2,49 δισ. ευρώ.
Μέχρι σήμερα έχει παραδοθεί ένα από τα έξι υποβρύχια, το οποίο, σύμφωνα με πληροφορίες των «ΝΕΩΝ», αναμένεται να αναλάβει υπηρεσία στο πρώτο εξάμηνο του επόμενου έτους. Η συμφωνία προβλέπει την ολοκλήρωση της παράδοσης των υποβρυχίων μέχρι το 2026.
Την ακύρωση αυτής της συμφωνίας, ή τουλάχιστον την καθυστέρηση υλοποίησής της, επιδιώκει η ελληνική κυβέρνηση. Το ζήτησε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας σε επιστολή προς ευρωπαίους ομολόγους του και στον γερμανό υπουργό Χάικο Μάας. Αυτός ήταν ο βασικός στόχος της επίσκεψης Δένδια στο Βερολίνο (4-5 Νοεμβρίου). Δεν συναντήθηκε τότε με τον Χάικο Μάας, επειδή ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών έπρεπε να μπει εκτάκτως σε καραντίνα κορωνοϊού. Ο Δένδιας βγήκε και επικοινωνιακά στην επίθεση. «Απειλούμαστε από γερμανικά όπλα στα χέρια της Τουρκίας» είπε σε συνέντευξή του στη γερμανική εφημερίδα «Bild» (8 Νοεμβρίου).
Η γραμμή άμυνας του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών έχει δύο άξονες: Αφενός, η συμφωνία δεν συνήφθη επί των ημερών της σημερινής κυβέρνησης, είναι αρκετά παλαιότερη. Αφετέρου, υπάρχουν συμβατικές υποχρεώσεις και στην προμήθεια εξαρτημάτων συμμετέχουν και εταιρείες τρίτων χωρών.
Εσωτερικές πιέσεις
Η κυβέρνηση της Μέρκελ δέχεται και εσωτερικά εντεινόμενη πίεση από την αντιπολίτευση. «Είναι ντροπή απέναντι στην Ιστορία ότι η Γερμανία δεν είναι στο πλευρό της Ελλάδας στη διένεξη με την Τουρκία» τόνισε μιλώντας στα «ΝΕΑ» η Σεβίμ Νταγκντελέν, βουλευτής της Αριστεράς. «Δεν αρκεί η δήλωση αλληλεγγύης σε Ελλάδα και Κύπρο. Πρέπει επιτέλους να σταματήσει ο εξοπλισμός του τουρκικού πολεμικού ναυτικού» λέει η Νταγκντελέν.
Οι Πράσινοι σχεδιάζουν από τα τέλη Οκτωβρίου να φέρουν το θέμα των υποβρυχίων στην Ομοσπονδιακή Βουλή. Είναι «ανεύθυνο» εκ μέρους της Γερμανίας να συνεχίζει την υλοποίηση της συμφωνίας για τα υποβρύχια όταν ο Ερντογάν απειλεί στρατιωτικά την Ελλάδα – εταίρο του ΝΑΤΟ, είχε πει στο «Spiegel» η ειδική σε θέματα ασφάλειας βουλευτής των Πρασίνων Κάτια Κόιλ.