«Για πρώτη φορά στη χώρα υπάρχει ένα ολοκληρωμένο κείμενο, ένα Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, που θέτει ξεκάθαρους και μετρήσιμους στόχους, ώστε να αντιμετωπιστεί στην ολότητα του ένα σύνθετο πρόβλημα» τόνισε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης στην παρέμβασή του στην διαδικτυακή συζήτηση με αντικείμενο το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα δικαιώματα των ΑΜεΑ.
Ο κ. Μητσοτάκης τόνισε πως από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε τα καθήκοντά του θεώρησε χρέος του να προχωρήσει σε αυτήν την πολύ σημαντική δράση, επισημαίνοντας και τη δική του προσωπική εμπειρία: «ως άνθρωπος, που είχε το προνόμιο να μεγαλώσει σε ένα σπίτι με ένα άτομο, τη μητέρα μου, που είχε κινητικές δυσκολίες, ίσως αισθάνομαι μεγαλύτερο το βάρος της ευθύνης να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα με έναν ολιστικό τρόπο».
Ο πρωθυπουργός επεσήμανε πως «έχουμε θέσει φιλόδοξους στόχους και ο πήχης των προσδοκιών έχει τεθεί πολύ ψηλά. Η Προεδρία της Κυβέρνησης οφείλει να παρακολουθεί συστηματικά την υλοποίηση του Σχεδίου με προτεραιοποίηση, με τις εμβληματικές δράσεις, όπως είναι ο προσωπικός βοηθός και η πρώιμη παρέμβαση, η πρόωρη διάγνωση, που κάνει την διαφορά, βεβαίως και η φυσική και ψηφιακή προσβασιμότητα».
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπογράμμισε, μεταξύ άλλων, ότι «η κατάρτιση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης αποτελεί ένα πρώτο βήμα.. «Προφανώς και θα κριθούμε κατά την υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης. Στέκομαι με προσοχή στο μηχανισμό παρακολούθησης και αξιολόγησης όλων των επί μέρους δράσεων σε 6 πυλώνες και 30 στόχους. Πρόκειται για ένα περίπλοκο εγχείρημα, καθώς κάθε κατηγορία ΑΜεΑ έχει την δική της ιδιαιτερότητα. Όμως, αυτό, που θα πρέπει να είναι οριζόντιο είναι η μέριμνα της κοινωνίας, που δεν αφήνει κανέναν συμπολίτη μας πίσω και δίνει την δυνατότητα σε όλους να φθάσουν εκεί, που μπορούν. Εάν δεν φωτίσουμε τα προβλήματα των ΑΜεΑ μπορεί να μην γνωρίσουν ποια είναι τα πραγματικά τους όρια. Εάν τα φωτίσουμε τότε βιώνουμε καταπληκτικές ιστορίες ανθρώπων, που έκαναν πράγματα, όπως αυτά, που μας παρουσιάσατε εσείς σήμερα».
«Προφανώς και θα κριθούμε τελικά στην υλοποίησή του. Και για αυτό και στέκομαι με πολύ μεγάλη προσοχή στο γεγονός ότι έχουμε πια ένα μηχανισμό παρακολούθησης και αξιολόγησης όλων των επιμέρους δράσεων που αναπτύσσονται σε έξι πυλώνες με 30 στόχους. Πραγματικά όποιος μπει στον κόπο να το διαβάσει καταδεικνύει τη περιπλοκότητα αυτού του εγχειρήματος γιατί κάθε κατηγορία ατόμων με αναπηρία έχει τη δική της ιδιαιτερότητα και χρήζει μιας διαφορετικής αντιμετώπισης. Αυτό που θα έπρεπε να είναι οριζόντιο είναι το πραγματικό νοιάξιμο μιας κοινωνίας η οποία δεν αφήνει κανέναν πίσω», ανέφερε ο πρωθυπουργός.
Γεραπετρίτης: Για πρώτη φορά η ενσωμάτωση των ΑμΕΑ στην κοινωνία δεν είναι άσκηση επί χάρτου
«Θέλω να πω με υπερηφάνεια, ότι είναι η πρώτη φορά από συστάσεως ελληνικού κράτους, που ελληνική πολιτεία αναγνωρίζοντας τη σημασία της ενσωμάτωσης στην κοινωνία των ατόμων με αναπηρία, ένα μοντέλο δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία, συντάσσει αυτό το Εθνικό Σχέδιο Δράσης, το οποίο δεν πρόκειται για μία αφηρημένη άσκηση επί χάρτου, αλλά για έναν πάρα πολύ συγκεκριμένο οδικό χάρτη που περιλαμβάνει 6 πυλώνες και 30 συγκεκριμένες δράσεις, οι οποίες έχουν χρόνο υλοποίησης, έχουν τον αρμόδιο φορέα για την υλοποίησή τους, έχουν δείκτες παρακολούθησης», δήλωσε ο υπουργός Επικρατείας κατά την παρουσίαση του σχεδίου, το οποίο εντάσσεται στο πληροφοριακό Σύστημα παρακολούθησης του Κυβερνητικού έργου, “Μαζί”.
«Ένα πλήρες σχέδιο το οποίο θεωρούμε ότι τα αμέσως επόμενα χρόνια με την εφαρμογή του θα αλλάξει τη ζωή των συνανθρώπων μας οι οποίοι υποφέρουν από κάποια τέτοια αναπηρία και οι οποίοι για πολλά χρόνια αισθάνονταν δικαιολογημένα παραμελημένοι», πρόσθεσε ο κ. Γεραπετρίτης.
«Για πρώτη φορά στην Ελλάδα υπάρχει ένα δίκτυο, που συμπεριλαμβάνει όχι μόνο την κεντρική διοίκηση, αλλά τις Περιφέρειες και τους Δήμους, προκειμένου να βελτιωθεί η ζωή των Ατόμων με Αναπηρία. Έχει ορίζοντα 5ετίας για την ολοκλήρωσή του» επισήμανε ο κ. Γεραπετρίτης. «Η πρώτη δράση, ήτοι η σύσταση της Εθνικής Αρχής Προσβασιμότητας, που επιλαμβάνεται όλων των θεμάτων που σχετίζονται με την αναπηρία, αποτελεί τον βασικό αρωγό της κυβέρνησης. Έως το τέλος του έτους, αναρτάται στην Διαύγεια και άμεσα θα έχουμε την ψήφιση του σχετικού Νόμου» συμπλήρωσε.
«Εκπονείται ένα πολύ μεγάλο σχέδιο προσβασιμότητας σε όλα τα δημόσια κτίρια, ένα πολύ μεγάλο σχέδιο ψηφιακής προσβασιμότητας καθώς και η αναμόρφωση των κέντρων πιστοποίησης της αναπηρία, χρόνιο αίτημα της κοινωνίας των πολιτών» είπε στη συνέχεια, παρουσιάζοντας το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης. «Πρόκειται, επίσης, για μία μεγάλη άσκηση της διαλειτουργικότητας όλων των φορέων. θα διαλειτουργούν όλες οι δημόσιες υπηρεσίες, ενώ θα υπάρξει αναβάθμιση της εκπαίδευσης μέσω της εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών».
«Πρόκειται για μία πρωτοβουλία την οποία ανέλαβε ο ίδιος ο Πρωθυπουργός αμέσως μετά την ψήφο εμπιστοσύνης της νέας κυβέρνησης, λίγες ημέρες μετά, τον Αύγουστο του 2019, ενεργοποιώντας ένα μηχανισμό συντονιστικό ο οποίος παρέμενε αδρανής από το 2017 όταν και ετέθη για πρώτη φορά το ζήτημα της σύνταξης αυτού του Εθνικού Σχεδίου», τόνισε ο υπουργός Επικρατείας.
Οι παρεμβάσεις στην τηλεδιάσκεψη
Στη διαδικτυακή συζήτηση με τον Πρωθυπουργό και τον Υπουργό Επικρατείας, Γιώργο Γεραπετρίτη που πραγματοποιήθηκε υπό τον συντονισμό του Έλληνα Παραολυμπιονίκη στο άθλημα της Κολύμβησης, Αντώνη Τσαπατάκη, συμμετείχαν η Χρυσέλλα Λαγαρία, συνιδρύτρια του Black Light, η Χριστιάνα Ζώτου, εκπαιδεύτρια κινητικότητας και προσανατολισμού τυφλών, υπεύθυνη συντονισμού στην Αμυμώνη (σύλλογος για παιδιά και ενήλικες με προβλήματα όρασης και πρόσθετες αναπηρίες), ο Νίκος Γαλάνης, εκπαιδευτικός Νοηματικής Γλώσσας, ο Νίκος Ρούσσος, ιδιοκτήτης επιχείρησης βιολογικών προϊόντων στη Σύρο και αθλητής με κινητική αναπηρία, ο Νίκος Μάνεσης, πρωτοετής φοιτητής Νομικής Αθηνών με κινητική αναπηρία, η Alia Issa (Αλία Ίσσα), μαθήτρια και αθλήτρια πρόσφυγας από τη Συρία, η Κατερίνα Γιαννακοπούλου, ειδική παιδαγωγός, Πρόεδρος του Συλλόγου ΑΛΜΑ, ο Νίκος και η Κυριακή Στάμου, γονείς παιδιών στο φάσμα του αυτισμού και η Κατίγκω Χατζηπατέρα-Γιαννούλη, κλινική ψυχολόγος.
Η κ. Λαγαρία, Συνιδρίτρια, η οποία έχοντας ολική τύφλωση, έχει προωθήσει προγράμματα – γέφυρες ανάμεσα σε άτομα με και χωρίς όραση, σε τομείς όπως το λιανεμπόριο. Η κ. Λαγαρία στάθηκε ιδιαίτερα στο κομμάτι της ανεξάρτητης διαβίωσης ειδικά για τα παιδιά, της επιμόρφωσης υπαλλήλων δομών όπως τα ΚΕΠ, αλλά και της ψηφιακής επανακατάρτισης ατόμων που απέκτησαν κάποια μορφή αναπηρίας σε κάποιο στάδιο της ζωής τους.
Στην απόφαση για την “πρώιμη παρέμβαση”, την οποία χαρακτήρισε “σπουδαία”, αναφέρθηκε η Εκπαιδεύτρια Κινητικότητας και Προσανατολισμού Τυφλών, Χριστιάνα Ζώτου, καθώς όπως είπε αν εφαρμοστεί από τους βρεφονηπιακούς σταθμούς, επιτρέπει στους γονείς να είναι πλαισιωμένοι από το κράτος για να ξεκινήσουν τη ζωή τους. Παράλληλα επεσήμανε την σημασία της στελέχωσης και της προσβασιμότητας των δομών αυτών.
Ο Εκπαιδευτικός Νοηματικής Γλώσσας Νίκος Γαλάνης, εκ γενετής κωφός που εργάζεται σε Λύκειο της Αγίας Παρασκευής Αττικής, λαμβάνοντας μέρος στη συζήτηση στη νοηματική, χαρακτήρισε “έκπληξη” και “θετικό” το Εθνικό Σχέδιο Δράσης και τόνισε πόσο σημαντικό είναι για την προστασία των γυναικών ΑμΕΑ από την κακοποίηση, υπό την οπτική ότι δεν μπορούν λόγω έλλειψης επικοινωνίας να φέρουν τα σχετικά περιστατικά στο φως.
Τη δυνατότητα που δίνει το Σχέδιο για πρόσβαση στον τουρισμό, τόνισε ο επιχειρηματίας από τη Σύρο και αθλητής, Νίκος Ρούσσος. Πατέρας τεσσάρων παιδιών, ποδηλάτης στην ομάδα ΑμΕΑ του Παναθηναϊκού και ιδιοκτήτης καταστήματος με παραδοσιακά και βιολογικά προϊόντα, ο κ. Ρούσσος που κατέστη παραπληγικός κάποια στιγμή της ζωής του, υπογράμμισε ότι δεν αρκούν οι ράμπες και οι θέσεις στάθμευσης αλλά θα πρέπει να δοθούν κίνητρα στους επιχειρηματίες να κάνουν τουριστικές κλίνες και εστιατόρια προσβάσιμα.
Συγκινητική ήταν και η παρουσία του πρωτοετή Φοιτητή της Νομικής Σχολής, Νίκου Μάνεση, αριστούχου μαθητή και σημαιοφόρου στο Γυμνάσιο, με κινητική αναπηρία 80%. Ο κ. Μάνεσης υπογράμμισε την ανάγκη για πρόσβαση των φοιτητών με αναπηρία στα Πανεπιστήμια, και τόνισε τη σχετική αυτονομία που δίνει η πρόβλεψη του Προσωπικού Βοηθού, ώστε να μην εξαρτάται το άτομο από τους οικείους του.
Επίσης, ζήτησε να συνεχιστεί η τηλεκπαίδευση μαζί με τη φυσική παρακολούθηση στα ΑΕΙ και μετά την πανδημία, για την διευκόλυνση των φοιτητών ΑμΕΑ, ζήτημα για το οποίο δεσμεύτηκε ο κ. Γεραπετρίτης, σημειώνοντας πως “η τηλεκπαίδευση αποτελεί μια σημαντική παρακαταθήκη που θα μείνει”. Ο κ. Μάνεσης εξέφρασε τη χαρά του και για την ευκαιρία που θα έχει όταν τελειώσει η υγειονομική κρίση, να επισκεφθεί την Ακρόπολη μετά τις τελευταίες παρεμβάσεις που διευκολύνουν την προσβασιμότητα, ενώ αναφέρθηκε και στη δυνατότητα που είχε να παρακολουθεί θεατρικές παραστάσεις από το διαδίκτυο, προτείνοντας να συνεχιστούν οι ψηφιακές πολιτιστικές δράσεις και στην μετά κορονοϊού εποχή.
Το στόχο της να αγωνιστεί στους Παραολυμπιακούς Αγώνες με τα χρώματα της Ελλάδας, δήλωσε η αθλήτρια στις κορίνες και μαθήτρια του Ειδικού Λυκείου Ιλίου, Alia Issa. Η Alia, κόρη προσφύγων από τη Συρία που γεννήθηκε στην Ελλάδα, θα λάβει μέρος στους Παραολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο με την ομάδα προσφύγων και τη στήριξη της Ελληνικής Παραολυμπιακής Επιτροπής.
“Χαίρομαι για το Σχέδιο Δράσης για άτομα με αναπηρία. Βοηθάει για τα άτομα, για τους πρόσφυγες με αναπηρία. Και να κάνουν αθλητισμό όπως εγώ και να ακολουθήσουν το παράδειγμα μου. Κυρίως αναφέρει για τις γυναίκες με αναπηρία, όπως κι εγώ. Ευχαριστώ πολύ”, ανέφερε η Alia, που όπως είπε θέλει να γίνει σπουδαία αθλήτρια και να λάβει την ελληνική υπηκοότητα.
Για τον αγώνα που δίνουν και ο οποίος δεν τελειώνει ποτέ, όπως είπαν, μίλησαν ο Νίκος και η Κυριακή Στάμου γονείς διδύμων παιδιών στο φάσμα του αυτισμού. Εξηγώντας την ειδική διαχείριση που απαιτείται σε τέτοιες περιπτώσεις, οι δύο γονείς σημείωσαν πως καθημερινά κάνουν μικρά αλλά σταθερά βήματα, και τόνισαν τη σημασία που έχει η πρώιμη διάγνωση και επέμβαση, η εκπαίδευση των παιδιών και η αυτόνομη διαβίωση. Ειδικά για το θέμα του Προσωπικού Βοηθού, υπογράμμισαν πως στο φάσμα του αυτισμού, ο φροντιστής θα πρέπει να είναι κατάλληλα εκπαιδευμένος.
Στο θέμα της έγκαιρης διάγνωσης, επέμεινε και η Κλινική Ψυχολόγος για άτομα με Αναπηρία, Κατίγκω Χατζηπατέρα – Γιαννούλη. Όπως σημείωσε, η διάγνωση επιτρέπει την κατανόηση και την εξήγηση της κάθε περίπτωσης, όπως επίσης και την ανεύρεση των δυνατών σημείων του κάθε ατόμου, ώστε να υπάρχουν τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα, ειδικά στο φάσμα του αυτισμού.
Την ανάγκη της εποπτείας και της στήριξης των εκπαιδευτικών σε όλες τις βαθμίδες έθιξε η Κατερίνα Γιαννακοπούλου, Ειδική Παιδαγωγός και Πρόεδρος του Συλλόγου ΑΛΜΑ. Η κα Γιαννακοπούλου, χαρακτήρισε το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, ως ένα δομημένο κείμενο με σαφείς αναφορές και στόχους, ζητώντας οι στόχοι αυτοί να γίνουν και νόμοι του κράτους. “Να κάνουμε όλοι μαζί την τομή στην Ειδική Αγωγή, να κάνουμε όλοι μαζί τη διαφορά στη στήριξη της διαφορετικότητας”, ανέφερε.
Ο Αντώνης Τσαπατάκης, υπογράμμισε καταληκτικά ότι «κοινός τόπος όλων είναι να αγκαλιάσουμε αυτή την προσπάθεια για να ξεπεράσουμε οργανωμένα και θεσμικά αυτά τα ζητήματα που αφορούν τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία ή, όπως λέω εγώ, των ανθρώπων με διαφορετικό τρόπο κίνησης, ζωή και φυσικά των ανθρώπων που τα πλαισιώνουν, των οικογενειών τους».
Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης
Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, αποτελεί μία δράση η οποία υλοποιείται για πρώτη φορά στη μεταπολίτευση, οριζόντια, σύμφωνα σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, με ευθύνη του Υπουργού Επικρατείας ως Συντονιστικού Μηχανισμού βάσει του άρθρου 69 του ν. 4488/2017.
Αποτελεί κατεξοχήν εφαρμογή της επιτελικής λειτουργίας του κράτους, όπως για πρώτη φορά συγκροτήθηκε με τον ν. 4622/2019, δεδομένου ότι συνθέτει, σε μια ενιαία ομπρέλα πολιτικής, δράσεις από όλα τα Υπουργεία που ευλόγως συνέχονται, κατά τον λόγο της αρμοδιότητάς τους, στην ιδιαίτερη μέριμνα που το κράτος οφείλει στα άτομα με αναπηρία. Με τον τρόπο αυτό μετουσιώνεται σε πράξη η συνταγματική επιταγή του άρθρου 21 παράγραφος 6 που εγγυάται ότι τα άτομα με αναπηρία έχουν δικαίωμα να απολαμβάνουν μέτρων που εξασφαλίζουν την αυτονομία, την επαγγελματική ένταξη και τη συμμετοχή τους στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της χώρας.
Οι οριζόντιες εμβληματικές δράσεις του Εθνικού Σχεδίου Δράσης περιλαμβάνουν:
-Κωδικοποίηση και αναμόρφωση νομοθεσίας και ενσωμάτωση δράσεων για τα άτομα με αναπηρία σε νέα νομοθετήματα
-Διαλειτουργικότητα πληροφοριακών συστημάτων και συλλογή δεδομένων
-Προσβάσιμες ψηφιακές υπηρεσίες και εργαλεία
-Απλούστευση διαδικασιών παροχής υπηρεσιών σε άτομα με αναπηρία
-Οριζόντια μέτρα για τη βελτίωση της προσβασιμότητας του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος
-Προσβασιμότητα στις μεταφορές
-Αφύπνιση και ενημέρωση, κατάρτιση και επιμόρφωση
-Αναβάθμιση των υποστηρικτικών υπηρεσιών προς άτομα με αναπηρία
-Συμπεριληπτική/ενταξιακή εκπαίδευση και υποστηρικτικές υπηρεσίες προς παιδιά με αναπηρία
-Ενσωμάτωση των ατόμων με αναπηρία στην αγορά εργασίας, επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση
-Ανεξάρτητη διαβίωση και συμμετοχή στην πολιτική και πολιτιστική ζωή
Οι δείκτες παρακολούθησης και αξιολόγησης
-Ανάπτυξη νέων εξειδικευμένων υποστηρικτικών υπηρεσιών προς τα άτομα με αναπηρία και αριθμός εξυπηρετούμενων ανά κατηγορία νέας υπηρεσίας
-Παρεχόμενες υπηρεσίες προς τα άτομα με αναπηρία που απλουστεύθηκαν ή/και ψηφιοποιήθηκαν
-Προσβάσιμοι στα άτομα με αναπηρία ιστότοποι του δημοσίου τομέα
-Αριθμός και ποσοστό προσβάσιμων κτηρίων που στεγάζουν δημόσιες λειτουργίες και υπηρεσίες
-Κωδικοποίηση και αναμόρφωση νομοθεσίας για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία
-Λειτουργία της Εθνικής Αρχής Προσβασιμότητας
-Καταχωρίσεις σε ενιαίο μητρώο ατόμων με αναπηρία, διαλειτουργικότητα με πληροφοριακά συστήματα, αριθμός και ποσοστό χρηστών της Ηλεκτρονικής Κάρτας Αναπηρίας, υπηρεσίες που εντάσσονται στην Ηλεκτρονική Κάρτα Αναπηρίας
-Προώθηση των ατόμων με αναπηρία στην απασχόληση
-Προώθηση της συμπεριληπτικής/ενταξιακής εκπαίδευσης σε όλες τις βαθμίδες
-Προώθηση της συμμετοχής των ατόμων με αναπηρία στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση
