Ηταν 1η Φεβρουαρίου 2020. Ο κοροναϊός έπαιζε πλέον ως κεντρική είδηση στα δελτία. Εκείνη την ημέρα – αν και δεν πιστεύαμε ακόμη ότι αυτό που βλέπαμε στην Ουχάν θα το αντιμετωπίζαμε στη δική μας πραγματικότητα – ανακοινώθηκε η σύσταση επιτροπής επιστημόνων για την αντιμετώπιση της επιδημίας (ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δεν την είχε ακόμη χαρακτηρίσει πανδημία). Επικεφαλής της επιτροπής και εκπρόσωπος του υπουργείου Υγείας, ο καθηγητής Παθολογίας και Λοιμωξιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Σωτήρης Τσιόδρας.
26 Φεβρουαρίου 2020. Καθιερώνεται η καθημερινή ενημέρωση των δημοσιογράφων του ρεπορτάζ υγείας από τον Σωτήρη Τσιόδρα και τον υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας Νίκο Χαρδαλιά. Εκείνη ήταν και η «ημέρα μηδέν» για την υγειονομική περιπέτεια της χώρας μας, αφού τότε καταγράφηκε και το πρώτο κρούσμα. Ηδη, το δύσκολο στην προφορά του όνομα «Τσιόδρας» είχε αρχίσει να «γράφει» στο μυαλό μας. Ηταν ο επιστήμονας που «συνομιλούσε» με τους αριθμούς της πανδημίας, αυτός που, από το τέλος Ιανουαρίου, είχε αναφέρει τη σοβαρή πιθανότητα να χτυπήσει και τη δική μας πόρτα.
Κάθε μέρα στις 6
Παρασκευή και 13 Μαρτίου. Τα κρούσματα στην Ελλάδα είναι 190, ενώ έχει καταγραφεί κι ο πρώτος νεκρός. Ανακοινώνεται η αναστολή λειτουργίας των καταστημάτων εστίασης, ουσιαστικά μπαίνουμε σε lockdown. Η ενημέρωση από τον Σωτήρη Τσιόδρα και τον Νίκο Χαρδαλιά γίνεται το τηλεοπτικό event των 6 μ.μ. Είναι η ώρα που δεν σηκώνουμε τα τηλέφωνα, είναι οι μέρες που η κλειδαμπαρωμένη Ελλάδα αποκτά έναν καινούργιο ήρωα. Εναν άνθρωπο που κρεμόμαστε από τα χείλη του, χωρίς όμως να αποκρυπτογραφούμε ακόμη ποια ακριβώς είναι εκείνα τα στοιχεία του που προκαλούν την εμπιστοσύνη και τον σεβασμό μας. Μέρα με τη μέρα αναδεικνύεται, μέσα από τους δέκτες μας, μια παρηγορητική και απολύτως υποστηρικτική, σε εκείνες τις πρωτόγνωρες συνθήκες, προσωπικότητα. Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Υγείας έχει πλέον όχι απλώς ακροατές, αλλά θαυμαστές.
10 Απριλίου 2020. Στη Νέα Σμύρνη της Λάρισας, σε οικισμό Ρομά, σημειώνεται «έκρηξη» κρουσμάτων (τα εισαγωγικά, λόγω της σύγκρισης εκείνων των αριθμών με τους τωρινούς). Ο Σωτήρης Τσιόδρας πηγαίνει εσπευσμένα στην περιοχή και γίνεται δεκτός σαν ποδοσφαιριστής που έχει κερδίσει το Τσάμπιονς Λιγκ ή σαν τον Σάκη Ρουβά στα ντουζένια του. Οι κάτοικοι τον αποθεώνουν, προσπαθούν να τον σηκώσουν στα χέρια, επαναλαμβάνουν ρυθμικά το όνομά του εν είδει συνθήματος.
26 Μαΐου 2020. Εκείνη την Τρίτη ο καθηγητής ανακοινώνει 10 κρούσματα, έναν νέο θάνατο (συνολικά 173 μέχρι τότε), 18 συμπολίτες μας, όπως έλεγε χαρακτηριστικά, νοσηλευομένους σε ΜΕΘ. Και μας αποχαιρετά συγκινημένος (δυστυχώς, τα υπόλοιπα δεν είναι Ιστορία, αλλά μια τραγική εκτροπή του κλίματος εκείνης της ημέρας). Μέσα σε δυόμισι μήνες και 72 «ραντεβού των 6 μ.μ.» είδαμε, κυριολεκτικά σε ζωντανή σύνδεση, να εξελίσσεται ένα φαινόμενο ειδωλοποίησης που, στο άμεσο μέλλον, το πιθανότερο είναι να αποτελέσει αντικείμενο πανεπιστημιακού διδακτορικού.
Γιατί κέρδισε τον σεβασμό
Γιατί ο Σωτήρης Τσιόδρας κέρδισε τόσο άμεσα και καταλυτικά τον σεβασμό και τον θαυμασμό μας; Γιατί, ενώ ήταν άγγελος κακών μαντάτων (ας ξεχάσουμε για λίγο τη σύγκριση με τη σημερινή πραγματικότητα), η αναφορά σε αυτόν έμοιαζε με όαση σιγουριάς σε ένα κλυδωνιζόμενο τοπίο; Πώς έγινε και μας ένωσε, πλην αντιδραστικών εξαιρέσεων, εμάς τους διχαστικούς και διχασμένους; Γιατί είναι τόσο αισθητή η απουσία του τώρα; Αν ρωτήσουμε δέκα ανθρώπους, μπορεί και να πάρουμε δέκα διαφορετικές απαντήσεις.
Κι αυτό διότι σε μια κρίσιμη στιγμή, με το επικοινωνιακό ύφος και ήθος του, με όσα έλεγε και όσα δεν έλεγε, θύμισε στον καθένα από εμάς αξίες και ανάγκες που μας έλειπαν ακόμη και αν δεν είχαμε συνειδητοποιήσει την έλλειψή τους. Ο Μιχαήλ Μαρμαρινός έχει πει χαρακτηριστικά ότι ο Σωτήρης Τσιόδρας τού υπενθυμίζει έναν πολιτισμό πρωτοχριστιανικό. «Αυτός ο άνθρωπος φέρει μια ηθική στάση που διαπερνά τα δόγματα. Ηχεί μέσα σου σαν να τον θυμάσαι, σαν να τον ήξερες κάποτε».
Ο Διονύσης Σαββόπουλος είδε σε αυτόν τον συγκερασμό Δύσης και Ανατολής. «Από τη μια είναι επιστήμονας, ορθολογιστής, άνθρωπος της Δύσης, από την άλλη τα λόγια του έχουν στοργή, πόνο, ενσυναίσθηση που τα ταυτίζουμε με την Ανατολή. Ο πολιτικός μας βίος μέχρι τώρα δεν πέτυχε σύνθεση Ανατολής – Δύσης και ξαφνικά, στον δημόσιο λόγο, έχουμε τέτοια σύνθεση από έναν επιστήμονα που ξέρει πολύ καλά τι λέει, έναν άνθρωπο που δεν θέλει καθόλου να προβληθεί και δεν βλέπει την ώρα να φύγει από το δωμάτιο».
Ο γιατρός Αντώνης Γαργαλιάνος, πρώην φοιτητής του, περιέγραψε σε ανάρτησή του στα ΜΚΔ πως ένα βράδυ που είχε εφημερία στο Παναρκαδικό Νοσοκομείο ο καθηγητής πήγε εκεί τη μητέρα του σπρώχνοντας ο ίδιος το καροτσάκι, την εμπιστεύθηκε στους τριαντάρηδες ειδικευομένους της βάρδιας, στους οποίους συστήθηκε ως «συνάδελφος παθολόγος», και συζήτησε μαζί τους τα αποτελέσματα των εξετάσεων, χωρίς να απαιτήσει να τη δει κάποιος ειδικός.
, οι παραδοχές του για τη ρευστότητα των επιστημονικών δεδομένων, η πατρική φιγούρα του. Και μας κάνει να συνειδητοποιούμε ότι, αν δεν υπήρχε, θα ήταν πολύ δύσκολο να τον εφεύρουμε.
