Καθώς το Ηνωμένο Βασίλειο ενέκρινε το εμβόλιο για τον κοροναϊό της AstraZeneca σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, μια προσπάθεια εμβολιασμού συγκεντρώνει εξαιρετικά μεγάλη δυναμική. Κυβερνήσεις από όλο τον κόσμο στρέφουν τα βλέμματά τους στο Ισραήλ, το οποίο βγαίνει μπροστά με μια αρκετά φιλόδοξη επιχείρηση μαζικού εμβολιασμού.

Μέχρι το τέλος αυτής της εβδομάδας, η χώρα των 9 εκατομμυρίων αναμένεται να έχει εμβολιάσει περισσότερο από το 10% του πληθυσμού, ποσοστό πολύ υψηλότερο από άλλα κράτη, συμπεριλαμβανόμενου του Ηνωμένου Βασιλείου που οι εμβολιασμοί ξεκίνησαν δύο εβδομάδες νωρίτερα.

Το χρονοδιάγραμμα του Ισραήλ

Σύμφωνα με τον Guardian, ο πρωθυπουργός της χώρας, Μπενιαμίν Νετανιάχου, έχει υποσχεθεί στους Ισραηλινούς ότι η χώρα θα είναι η πρώτη που θα «βγει» από την πανδημία εάν συνεργαστούν.

Έχοντας αυξήσει το φόρτο εργασίας στα νοσοκομεία σε εξαντλητικά επίπεδα -προβλέπεται κανονική λειτουργία 24 ώρες το 24ωρο, επτά ημέρες την εβδομάδα- οι υγειονομικοί χορηγούν την πρώτη δόση του εμβολίου των Pfizer/BioNTech με ρυθμό 150.000 άτομα την ημέρα – σχεδόν το 2% του πληθυσμού.

Τα άτομα ηλικίας άνω των 60 ετών, οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας, καθώς και τα άτομα υψηλού κινδύνου έχουν προτεραιότητα. Τα τοπικά μέσα ενημέρωσης έκαναν λόγο για συμφωνίες με την Pfizer και τη Moderna για την εξασφάλιση αρκετών εκατομμυρίων δόσεων για τις αρχές του 2021, παράγοντας που θεωρείται κρίσιμος προκειμένου να συνεχίσει ο εμβολιασμός με αυτό το ρυθμό.

Πού οφείλεται η ταχύτατη διαδικασία

Το Ισραήλ διαθέτει κάποια φυσικά πλεονεκτήματα, είναι μια σχετικά μικρή χώρα, τόσο από άποψη γεωγραφίας όσο και πληθυσμού. Ωστόσο, πολλές άλλες χώρες έχουν αντίστοιχα χαρακτηριστικά.

Η αρχική επιτυχία του Ισραήλ αποδίδεται στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης, το οποίο έχει ψηφιοποιηθεί. Όλοι άνω των 18 είναι υποχρεωμένοι να εγγραφούν σε ασφαλιστικά γραφεία που σχετίζονται με την κυβέρνηση, ενώ πολλοί από αυτούς έχουν κληθεί να συνδράμουν στο έργο των στρατιωτικών γιατρών.

Παράλληλα, η κυβέρνηση ξεκίνησε εκστρατεία κατά της παραπληροφόρησης σχετικά με τον εμβολιασμό. Το υπουργείο Δικαιοσύνης υπέβαλε αίτημα στο Facebook για την κατάργηση τεσσάρων ομάδων που δημοσίευσαν «περιεχόμενο που έχει σχεδιαστεί για να παραπλανήσει σχετικά με τα εμβόλια του κοροναϊού».

Οι πολίτες ενθαρρύνονται, επίσης, να εμβολιαστούν από αξιωματούχους της κυβέρνησης που προωθούν την προοπτική «υγειονομικού διαβατηρίου», ενός εγγράφου που θα επιτρέπει στους εμβολιασμένους να τρώνε σε εστιατόρια, να ταξιδεύουν ελεύθερα και να απαλλάσσονται από την καραντίνα. Ωστόσο, καθώς δεν υπάρχει απόδειξη ότι τα εμβόλια μειώνουν τη μετάδοση του ιού, το εγχείρημα αντιμετωπίστηκε με σκεπτικισμό.

Υπάρχει πολιτική διάσταση;

Ναι. Ο Νετανιάχου θα είναι για πολλοστή φορά υποψήφιος στις εκλογές της 23ης Μαρτίου, που προκηρύχθηκαν μετά την κατάρρευση του κυβερνώντος συνασπισμού.

Νωρίτερα αυτό το μήνα, αφού η Pfizer έδωσε στη δημοσιότητα θετικά προκαταρκτικά αποτελέσματα για το εμβόλιο, ο Νετανιάχου είπε ότι εργαζόταν «όλο το 24ωρο» για να επιτύχει συμφωνία, ενώ υποστήριξε ότι… τηλεφωνούσε στον διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας στις 2 το πρωί.

Πολλοί Ισραηλινοί πάντως έχουν απογοητευτεί με την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης από την κυβέρνηση. Η χώρα βρίσκεται υπό το καθεστώς τρίτου lockdown, με αιχμές ότι οι αρχές έχουν σπαταλήσει ευκαιρίες να διατηρήσουν τα ποσοστά μόλυνσης σε χαμηλά επίπεδα.

Τι γίνεται με τους Παλαιστινίους;

Όπως αναφέρει ο Guardian, εκατομμύρια Παλαιστίνιοι που ζουν κάτω από τον έλεγχο του Ισραήλ στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη και τη Γάζα, δεν περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα εμβολιασμού, με αποτέλεσμα να ασκείται έντονη κριτική για παραβίαση ηθικών, ανθρωπιστικών και νομικών υποχρεώσεων.

Ενώ οι Ισραηλινοί που ζουν στη Δυτική Όχθη ήδη εμβολιάζονται, οι Παλαιστίνιοι που βρίσκονται στην περιοχή ίσως χρειαστεί να περιμένουν μήνες.

Παλαιστίνιοι αξιωματούχοι ελπίζουν να λάβουν κάποιες δόσεις μέσω του μηχανισμού COVAX υπό τον ΠΟΥ (Covid-19 Vaccine Global Access – Παγκόσμια Πρόσβαση στο εμβόλιο κατά της Covid-19). Ωστόσο, ο Gerald Rockenschaub, επικεφαλής του γραφείου του ΠΟΥ στην Ιερουσαλήμ, δήλωσε ότι οι πρώτες δόσεις σε παλαιστινιακά εδάφη  θα μπορούσε να είναι διαθέσιμες «έως τα μέσα του 2021».

Η Gisha, ισραηλινή ομάδα δικαιωμάτων, επεσήμανε ότι η συνεργασία μεταξύ των παλαιστινιακών αρχών και της διεθνούς κοινότητας «δεν απαλλάσσει το Ισραήλ από την τελική του ευθύνη έναντι των Παλαιστινίων που βρίσκονται υπό κατοχή».